اختلاف در قرائت قرآن نشان دهنده وجود چند قرآن نیست

به گزارش خبرنگار حوزه معارف گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما؛ آقای دکتر حمیدرضا مستفید در گفتگوی ویژه قرآنی متن قرآن کریم را متنی باقی مانده ازبیش از ۱۴۰۰ سال پیش تا کنون دانست و گفت: این متن در عین اینکه مکتوب بوده و به دست ما رسیده است، این متن به صورت شفاهی و سینه به سینه هم به ما رسیده و این خودش یکی از نکته‌های بسیار مهم در حفظ و صیانت از این کتاب مقدس الهی است.

وی افزود: در خوانش قرآن کریم بعضی اوقات و در برخی از کلمات بین قاریان اختلافی وجود داشت که این اختلاف در قرن‌های اول و دوم با توجه به اینکه قاریان در شهر‌های مدینه، کوفه و شهر‌های مختلف حضور داشتند پیش می‌آمد.

 

آقای مستفید گفت: در آن زمان یعنی قرن یک، حرف «الف» نوشته نمی‌شد و بقایای نگارش‌ها آن تاکنون مانده است؛ به طور مثال کلمه «رحمان» در خیلی از جا‌ها حتی در عربی «رحمن» می‌نویسند.

 

این استاد دانشگاه و پژوهشگر قرآنی گفت: اگر در قرآن کریم «مالک یوم الدین» را مشاهده کنیم، بعد از حرف «میم»، از حرف «الف» استفاده نشده و به جای آن از «الف مقصوره» استفاده شده است و اگر به قرن یک برگردیم که به خط آن زمان کلمات بدون زیر و زبر بودند ممکن است برخی آن را «مالک یوم الدین» و عده‌ای دیگر «مَلک یوم الدین» بخوانند؛ پس با این وجود اختلاف در قرائت قرآن کریم ایجاد می‌شود و این نشان دهنده وجود چند قرآن نیست.

 

وی با اشاره به اینکه در این خصوص دو نگرش یکی مربوط به برادران اهل سنت و دیگری مربوط به شیعیان است وجود دارد بیان کرد: برادران اهل سنت معتقد هستند که این خوانش‌ها همه توسط جبرائیل امین به پیامبر (ص) القاء شده است؛ یعنی یکبار «مالک یوم الدین» و بار دیگر «مَلک یوم الدین»، ولی ما معتقد هستیم که به این شکل نیست و جبرائیل یک گویش را به پیامبر (ص) نازل کرده که به دو شکل خوانده می‌شود.

آقای مستفید گفت: یکی دیگر از مسائلی که در خوانش قرآن مؤثر است لهجه و گویش است که در زبان فارسی هم وجود دارد و در علم قرائت به آن اعماله گفته می‌شود.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر قرآنی افزود: اسناد موجود در کتاب‌های مختلف نشان دهنده این است که متن قرآن در طول تاریخ گزارش شده و معقول نیست گزارش کنندگان که هرکدام در مکان‌های مختلفی حضور داشتند با یکدیگر تبانی کرده باشند.

 

آقای دکتر حمیدرضا مستفید گفت: گزارش‌های موجود به یک طرف، وقتی به موزه‌ها و کتابخانه‌هایی که به طور تخصصی روی نسخه‌های خطی کار و نگهداری می‌کنند مراجعه می‌کنیم به صورت عینی مشاهده می‌شود و کسی که با خطوط کوفی آشنا و نسخه شناس باشد می‌تواند متوجه شود که این قرآن همان قرآن است.

 

وی گفت: شرقی‌ها برخی از نسخه‌های خطی قرآن کریم را آزمایش کرده اند که مشخص شده پوستی که متن قرآن کریم روی آن نوشته شده مربوط به قرن اول است.

آقای مستفید بیان کرد: حتی دیده می‌شود املای آن هم عوض نشده به همین دلیل اسرار می‌شود که املای آن تغییر نکند.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر قرآنی در پایان از همه خطاطان و نویسندگان درخواست کرد تا با سلیقه خود املای حروف را تغییر ندهند، زیرا از نظر علوم قرآنی این کار صحیح نیست و رعایت خط برای حفظ قرآن کریم بسیار اهمیت دارد.