چند نکته درباره وصیت اموال

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما، در شرع و قانون، حد و میزان وصیت اموال تعیین شده است و در صورتی که بیشتر از آن باشد، ورثه متوفی اختیار این را دارند که وصیت بیشتر از حد مشخص شده را قبول و یا رد کنند.

 

 

 

بر اساس قانون مدنی هر فرد می‌تواند همه اموالش را وصیت کند. این وصیت تا ثلث (یک سوم) آن نیاز به تنفیذ (رضایت و قبول) توسط ورثه متوفی ندارد. اما اگر بیشتر از یک سوم باشد، برای اینکه اجرا شود ورثه باید به آن رضایت داشته باشند و به اصطلاح آن را تنفیذ کنند.

همچنین، در صورتی که وصیت به نفع یکی از ورثه باشد، علاوه بر آنچه که به موجب وصیت به این شخص تعلق می‌گیرد، در ارث نیز سهیم خواهد بود و وصیت باعث محروم ماندن از ارث نخواهد شد. مثلا در موردی که ورثه شخص فوت شده تنها دو فرزند پسر باشند و متوفی از دارایی‌اش که ۱۵۰ میلیون بوده یک سوم (۵۰ میلیون) را به نفع یکی از پسرانش وصیت کرده باشد، این پسر علاوه بر اینکه ۵۰ میلیون بابت وصیت دریافت می‌کند، به موجب ارث نیز سهم می‌برد.

نکته شایان ذکر این است که وصیت در صورتی اجرا می‌شود که ابتدا هزینه‌های کفن و دفن و سپس بدهی‌های متوفی پرداخت و اگر مالی باقی بود به وصیت عمل شود.

وصیت بیشتر از یک‌سوم اموال
اگرچه وصیت کننده (موصی) می‌تواند تمام اموال و دارایی‌های خود را برای بعد از فوت وصیت کند، اما این ورثه هستند که باید وصیت بیشتر از ثلث را قبول کنند.

در واقع، زمانی‌که متوفی بیشتر از یک‌سوم اموال خود را وصیت کرده باشد ورثه می‌توانند این وصیت را قبول یا رد کنند که این امر برای رعایت حقوق ورثه است. اگر ورثه وصیت بیشتر از یک سوم را رد کنند فقط تا همان میزان یک سوم به وصیت عمل می‌شود؛ اما اگر قبول کنند وصیت اجرا خواهد شد.

اگر تعدادی از ورثه وصیت بیشتر از ثلث را رد، ولی تعدادی از ورثه آن را قبول کنند، در این صورت مقدار بیش از ثلث فقط از سهم الارث کسانی که آن را پذیرفته اند، کسر خواهد شد.

به عنوان مثال در صورتی که دارایی متوفی معادل ۱۲۰ میلیون باشد، وصیت او تا میزان یک سوم یعنی ۴۰ میلیون نیازبه رضایت ورثه نخواهد داشت. اما اگر بیشتر از ثلث آن مثلا ۵۰ میلیون را وصیت کند، مقداری که بیشتر از یک سوم وصیت شده (۱۰میلیون) سهم ورثه است و به نسبت سهم الارث قانونی میان آن‌ها تقسیم می‌شود.

حال هرکدام از ورثه که بخواهند وصیت مازاد (۱۰میلیون) را قبول کنند، در واقع از سهم الارث خودشان کم می‌شود تا به وصیت عمل شود. آنچه گفته شد در خصوص همه وصیت‌نامه‌ها باید رعایت شود به این معنی که اگر فردی وصیت نامه رسمی تنظیم کرد، به موجب این وصیت نامه هم نمی‌تواند بیشتر از یک سوم اموال را وصیت کند.

نکاتی که باید در هنگام تنظیم وصیت نامه رعایت گردد
آنچه وصیت می‌شود باید قابلیت نقل و انتقال و معامله داشته باشد، طبق این قاعده نمی‌توان اموال عمومی و موقوفات را مورد وصیت قرار داد. همچنین وصیت کردن برای موضوعاتی مثل مواد مخدر و مشروبات الکلی باطل است، زیرا چیزی که وصیت می‌شود بایستی منفعت عقلائی، مشروع و ارزش مادی داشته باشد.

وصیت کننده نمی‌تواند مال دیگری را حتی اگر با اجازه آن شخص باشد، موضوع وصیت قرار بدهد، زیرا وصیت کننده باید مالک آن چیزی باشد که وصیت می‌کند.

وصیت کننده نمی‌تواند وراث را از همه ارث محروم کند؛ شخص وصیت کننده نمی‌تواند تمام اموال خود را به یک نفر بدهد یا یک یا چند نفر از وراث خود را از ارث محروم کند و اگر چنین کاری انجام دهد وصیت نامه وی فقط تا ثلث اموالش صحیح و نافذ است؛ بنابراین هر شخص تا یک سوم اموال خویش را به هر نحوی که بخواهد می‌تواند وصیت کند و پس از فوت شخص، دو سوم دیگر اموال طبق قانون ارث، میان ورثه تقسیم می‌شود.