نمودهای نقش آفرینی دانشجویان و استادان

 

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: یکی از مهم ترین نکته هایی که در بیانات چند سال اخیر رهبر معظم انقلاب در دیدار دانشجویان و استادان می توان به آن اشاره کرد، تحقق حرکت علمیِ متناسب با استعداد ایرانی، بروز نوآوری و همچنین اثرگذاری دانشگاه است؛ براین اساس، جوانب دانشگاه ها باید حول سه موضوع و محور مهم یعنی مرکزیت علمی، مرکزیت نوآوری و مرکزیت اثرگذاری در جامعه و کشور باشد.

این موضوع مهم در تاریخ سی و یکم خرداد ۱۳۹۶ در بیانات رهبر انقلاب در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها مطرح شد. اشاره رهبر انقلاب به این نکته مهم، ناظر به نوطلبی و نگاه نو دانشگاه   ها به مسائل، جوان بودن مجموعه دانشگاه و اثرگذاری بر محیط کشور و محیط جامعه است؛ زیرا دانشگاه از دیدگاه رهبر معظم انقلاب جزو اثرگذارترینِ مراکز در مجموعه کشورهاست.

رهبر انقلاب همچنین با نگاهی تاریخی، به ممانعت نظام سلطه از تحقق این جوانب مهم دانشگاه در گذشته اشاره می کنند: «از روزی که دانشگاه در کشور ما به وجود آمده است، عوامل سلطه‌گر ... کاملاً تسلّط داشتند بر همه ابعاد کشور ... در مورد جنبه اوّل از سه جنبه دانشگاه، کارشان عبارت از این بود که نگذارند در جنبه علمی، ما به یک حرکت طبیعی متناسب با استعداد ایرانی برسیم؛ دست پیدا نکنیم. این‌ها شواهد دارد... در مورد جنبه دوّم که جنبه نوآوری است، آن را به کلّی در اختیار گرفتند؛ یعنی کاملاً تسلّط بر آن جنبه پیدا کردند.

 

در مورد جنبه سوّم، سعی کردند اثرگذاری دانشگاه بر محیط خارج را مدیریّت کنند؛ حالا انواع و اقسام شکل های مدیریّت؛ چه از طریق دستگاه‌های فرهنگی وابسته به خودشان، چه حتّی از طریق دستگاه‌های امنیّتی، سعی کردند مدیریّت کنند» (بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها ۳۱/ ۰۳/ ۱۳۹۶).

برآیندِ بیاناتِ رهبر انقلاب در دیدار دانشجویان و استادان در سال های اخیر و درخصوص نقش آفرینی دانشجویان، این است که ایشان آن‌ها را به «حفظ هویت و داشتن آرمان»، «احساس مسئولیّت انسانی»، «احساس مسئولیّت ملّی»، «احساس مسئولیّت دینی»، «احساس مسئولیت اجتماعی»، «احساس مسئولیت بین‌المللی» و «داشتن نگاه نقادانه، دغدغه مند و آرمان‌گرایانه به مسائل کشور» سفارش می کنند؛ بخشی از این تاکید‌ها در بیانات ایشان در دیدار جمعی از دانشجویان در تاریخ هفدهم خرداد ۱۳۹۶ بروز و ظهور یافته  است.

«مایوس نشدن از شکست های مقطعی»، «توجه به دستاورد‌ها و موفقیت ها»، «تاثیر نپذیرفتن از تبلیغات منفی دشمن»، «برخورد قاطع و خصمانه با دشمن خارجی، و طبیبانه و دلسوزانه با دوستان داخلی» و «توجه به دانش به عنوان رکن اساسی دانشگاه» از نکات دیگری است که رهبر معظم انقلاب در خصوص نقش آفرینی دانشجویان مطرح کرده‌اند.

نگاه رهبر معظم انقلاب به جلوه های نقش آفرینی دانشگاه ها، منحصر به نقش آفرینی دانشجویان نیست؛ ایشان نقش بسیار مهم استادان را هم گوشزد می کنند و از آنان می خواهند در دانشگاه در مواردی مانند «تربیت عنصر غیر وابسته به غرب»، «تربیت عنصر مقاوم و با عزم و اراده»، «تربیت عنصر متدین و با ایمان»، «تربیت عنصر دارای اعتماد به نفْس»، «تربیت عنصر کاربلد و کاردان»، «تربیت عنصر عمیق»، «تربیت عنصر انقلابی» و «تربیت عنصر معتقد و مُباهی به هویّت ملّی خود» نقش‌آفرینی کنند.

نقش آفرینی استادان از منظر رهبر انقلاب فراتر از محیط دانشگاه است؛ به همین علت ایشان تاکید می کنند استادان در بیرون محیط دانشگاه و در مسائلی مانند «پمپاژ مفاهیم قدرت و تهدید و امنیّت به مراکز تصمیم گیری»، «گره گشایی علمی در خصوص علت پیش نرفتن اقتصاد مقاومتی»، «چرایی مطلوب نبودن پیشرفت اشتغال و تولید ملی»، «علت محقق نشدن سیاست های اصل ۴۴»، «چرایی محقق نشدن عدالت اجتماعی»، «ممانعت از ویروسی شدن نرم‌افزار مدیریّتی کشور» و «تبیین مسائل مهم جامعه» اهتمام بورزند.

بخش دیگری از بیانات رهبر انقلاب درباره نقش آفرینی دانشجویان و استادان، به توصیه های ایشان به تشکل های انقلابی و اسلامی مربوط است. بدیهی است خطاب رهبر انقلاب به تشکّل های یک بار مصرف (برای مثال انتخاباتی) یا تشکل هایی که برای معارضه با مجموعه های انقلابی و متدیّن به وجود می‌آیند، نیست؛ بلکه تشکّل هایی است که با هر نامی، معتقد به دین، انقلاب و نظام اسلامی‌اند.

 

از مهم ترین تاکیدات رهبر انقلاب به این تشکل ها، فراموش نکردن آرمان هاست؛ آرمان هایی نظیر رسیدن به جامعه عادل، آزاد، پیشرفته، مؤمن، متعبّد، مرفّه، متّحد، قوی و مستحکم و مستقل.

«واقع بینی به معنای دیدن واقعیت های مثبت و پیداکردن راه‌حل برای موانع»، «تلاش جدّی و همه‌جانبه برای غلبه دادن گفتمان انقلاب در دانشگاه»، «آتش به اختیار بودن همه هسته‌های فکری و عملیِ جهادی، فکری، فرهنگی در مواقع لزوم»، «اهتمام بیشتر به تخاطب واقعی در مقایسه با فضای مجازی» و «تقویت گفتمان های اصلی یعنی عدالت، اقتصاد دانش‌بنیان، اقتصاد مقاومتی و پیشرفت ایرانی اسلامی» از جمله دیگر تاکید‌های رهبر انقلاب خطاب به تشکل هاست.

 

امید جلوداریان, پژوهشگر اداره پژوهش خبری