تفاهم عربستان و قطر؛ شکستی دیگر برای ریاض
ریاض دنبال برونرفت آبرومندانه از این بحران بوده و دراینباره، از آمریکا خواسته است میانجیگری کند.
«خالد جار الله» معاون وزیر امور خارجه کویت روز جمعه از پایان بحران در روابط قطر و عربستان خبر داد و اعلام کرد که دراینباره، توافق نهایی صورت گرفته است.
در حالی که جار الله به جزئیات این توافق اشاره نکرد، اما اعلام این توافق بین عربستان و قطر ساعاتی پس از آن مطرح شد که «فیصل بنفرحان آلسعود» وزیر امورخارجه سعودی جمعه شب از تلاشهای کویت و آمریکا برای نزدیک کردن دیدگاههای این دو کشور به یکدیگر خبر داد و از آنها قدردانی کرد.
این تفاهم در حالی اعلام میشود که عربستان، بحرین، امارات و مصر از ۵ ژوئن ۲۰۱۷ (۱۵ خرداد ۹۶) با متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم، روابط خود را با این کشور قطع کردند و مرزهای زمینی، دریایی و هوایی خود را به روی دوحه بستند و برای عادیسازی روابط با قطر و پایان دادن به محاصره آن سیزده شرط مشخص کردند، شروطی که قطر تاکنون با بیان اینکه ناقض حق حاکمیت آن است، به آنها تن نداده است.
در حالی کویت از حصول تفاهم بین قطر و عربستان خبر داد که «جراد کوشنر»، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بهتازگی به قطر و عربستان سفر کرده بود. بسیاری از رسانه ها علت این سفر را تلاش برای میانجیگری و به بیان دیگر، تحت فشار قرار دادن دو کشور، برای عادیسازی روابط خود عنوان کردند.
درباره این تصمیم عربستان که بدون برآورده شدن شروط خود اقدام به تفاهم با قطر کرده است، دو دیدگاه ممکن است مطرح شود. نخست آنکه عربستان تحت فشار دولت کنونی آمریکا به اتخاذ این تصمیم مبادرت کرده است و دوم اینکه ریاض اساساً، خود دنبال برونرفت آبرومندانه از این بحران بوده و دراینباره، از آمریکا خواسته است میانجیگری کند.
به نظر میرسد که هر دو دیدگاه دراینباره، درست باشند؛ زیرا از یک طرف جراد کوشنر، بهعنوان طراح معامله قرن، برای پیشبرد پروژه عادیسازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی بهدنبال چنین فرصتی بود و از سوی دیگر، عربستان و بهطور مشخص «محمد بنسلمان»، ولیعهد آن، نیز بهعلت بحرانهای مختلفی که با آنها مواجه است، و نیز بهعلت نگرانیهایی که از دولت آینده آمریکا به ریاست «جو بایدن»، دارد، مستقیم یا غیر مستقیم از آمریکا درخواست کرده است که دراینباره، میانیجگری کند و قطر را تحت فشار قرار دهد. همچنین، در چارچوب دیدگاه دوم، این گمانه نیز مطرح میشود که ریاض درصدد است تا وجهه مثبتی از خود برای دولت آینده آمریکا ارائه دهد.
از سوی دیگر، این گمانه را نیز باید در نظر داشت که حل اختلاف دو کشور عربستان و قطر، مورد اهتمام و خواست رژیم صهیونیستی برای پیشبرد طرحهای شیطانی خود در منطقه است، اما آنچه دراینباره، حائز اهمیت است اینکه عربستان پس از شکست در جنگ یمن و رسوایی در پروندههای دیگر، بعد از سه سال و نیم استمرار محاصره اقتصادی و دیپلماتیک علیه قطر، اکنون شکست دیگری را تجربه میکند بدون اینکه هیچ کدام از شروط آن برآورده شده باشد، شروطی چون قطع روابط دیپلماتیک قطر با ایران و ترکیه، اخراج اعضای حماس و اخوانالمسلمین از قطر و توقف پخش برنامه از شبکه الجزیر، و عذرخواهی دوحه از پنج کشور دیگر عضو شورای همکاری خلیج فارس بهعلت پخش برنامههای شبکه الجزیره. افزون بر اینکه طی این مدت جایگاه و اعتبار عربستان هر چه بیشتر در نزد مسلمانان زیر سؤال رفته است.
.................
برررسی و تحلیل// جلال چراغی