پخش زنده
امروز: -
عوامل بزه کودکان کدامند؟ چگونه از آنان در بخش قضایی حمایت کنیم؟
ضرورت ایجاد مجتمع‌های قضایی اطفال در حمایت از حقوق آنان
رئیس کل دادگستری استان همدان، ایجاد مجتمع‌های قضایی ویژه اطفال در همدان را با بهره گیری از قضات مجرب، یک ضرورت میداند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز همدان، محمدرضا عدالتخواه با اشاره به اینکه در حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان قوانین استوار و قضات مجرب و آموزش دیده فعالی مشغول خدمت هستند، گفت: با این حال به دلیل نبود امکانات با هدف ایجاد "مجتمع‌های قضایی ویژه اطفال" در تمامی استان ها، تا تحقق نهایی برنامه‌های خود فاصله داریم.
روانشناسان معتقدند کودکان و نوجوانان از این منظر که شرایط جسمی، سنی و روانی خاصی دارند در مقایسه با بزرگسالان آسیب پذیرتر هستند و بیشتر هم در معرض بزه دیدگی قرار میگیرند.
عدالتخواه افزود: اسفند ۱۳۷۲ مجلس شورای اسلامی اجازه الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون حقوق کودک را با حفظ قوانین داخلی و رعایت آن و نیز موازین شرعی پذیرفت، با این حال قوانین مرتبط با حقوق کودکان و نوجوانان جامعی در کشور وضع شده است.
وی با اشاره به حقوق چهارگانه کودکان گفت: رعایت منافع و احترام به دیدگاه‌های کودکان و نیز حق حیات و بقاء و رشد، و یکسان نگری، اصول چهارگانه حقوق کودک به شمار می آید.
این مسئول قضایی افزود: این حقوق در قوانین داخلی کشور ما بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتی در حمایت از مادر و جنین وی قبل از تولد، قوانین استواری وضع شده است.
عدالتخواه با بیان اینکه درخصوص حمایت از حقوق کودک باید نگاه و توجه ویژه‌ای به کودکان و نوجوانان در معرض خطر داشت، تصریح کرد: کودکان در حوزه‌های بهداشت، سلامت جسمی و روانی و همچنین امنیت، اخلاق و شرایط آموزش و تحصیل می‌توانند در معرض تهدید و آسیب قرار گیرند.
او با اشاره به اینکه کودکان در معرض خطر، نیازمند حمایت ویژه حقوقی هستند، اعتیاد، طلاق و بی بند و باری والدین و یا ابتلای آنان و یا خود کودکان به بیماری‌های روانی و جسمانی را از عوامل خطر زا برای کودکان برشمرد.
او عنوان کرد: وادار کردن کودک به قاچاق، سرقت، تکدی گری، فساد و فحشا و یا کودک آزاری هم از جمله موارد دیگری است که زمینه ساز از بین بردن حقوق کودکان می‌شود.
رئیس کل دادگستری استان همدان به مسئله بد سرپرستی و عدم ثبت واقعه ولادت و محروم کردن کودک از حق تحصیل توسط والدین را هم به عنوان عواملی برای در معرض خطر بودن کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: بنابراین وحدت تمامی بخش‌ها برای حمایت از حقوق کودکان یک ضرورت است.
عدالتخواه ادامه داد: علاوه بر پیش بینی‌هایی که قانون برای حمایت از کودکان و نوجوانان دارد، باید متولیان مرتبط با آنان به ویژه قضات، ضابطان، مددکاران و مشاوران نیز در مواجه با اطفال به نکاتی همچون نرم خویی، صبوری و سعه صدر، ملایم بودن و ملاطفت توجه ویژه‌ای داشته باشند.
او گفت: می‌طلبد تا قضات، ضابطین و کلیه متولیان مرتبط با امور کودکان اعم از اداری و ... آموزش‌های لازم راجع به مفاهیم و شیوه اعمال آن در برخورد با کودک را نیز بیاموزند.
رئیس کل دادگستری استان همدان با اشاره به اینکه فراهم ساختن فضا و مکانی مناسب در قالب مجتمع‌های قضایی ویژه اطفال برای رسیدگی بهتر و مناسب‌تر به پرونده‌های مرتبط با حقوق کودکان و نوجوانان نیاز جامعه امروزی است، گفت: متأسفانه در این خصوص عمده استان‌های کشور با مشکل کمبود اعتبار و امکانات روبرو است و از این مجتمع‌های خاص بی بهره اند.
عدالتخواه ادامه داد: قوانین استوار و محکمی برای حمایت از کودکان مصوب شده، تا جایی که برای قاچاق کودک، قانون گذار حبس درجه سه را در نظر گرفته است، از طرفی قضات آموزش دیده خوبی هم در این حوزه فعالند، اما به دلیل نبود مجتمع‌های قضایی ویژه کودکان تا تحقق حمایت همه جانبه از آنان فاصله داریم.
روانشناسان معتقدند کودکان و نوجوانان از این منظر که شرایط جسمی، سنی و روانی خاصی دارند در مقایسه با بزرگسالان آسیب پذیرتر هستند و بیشتر هم در معرض بزه دیدگی قرار میگیرند.
عدالتخواه افزود: اسفند ۱۳۷۲ مجلس شورای اسلامی اجازه الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون حقوق کودک را با حفظ قوانین داخلی و رعایت آن و نیز موازین شرعی پذیرفت، با این حال قوانین مرتبط با حقوق کودکان و نوجوانان جامعی در کشور وضع شده است.
وی با اشاره به حقوق چهارگانه کودکان گفت: رعایت منافع و احترام به دیدگاه‌های کودکان و نیز حق حیات و بقاء و رشد، و یکسان نگری، اصول چهارگانه حقوق کودک به شمار می آید.
این مسئول قضایی افزود: این حقوق در قوانین داخلی کشور ما بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتی در حمایت از مادر و جنین وی قبل از تولد، قوانین استواری وضع شده است.
عدالتخواه با بیان اینکه درخصوص حمایت از حقوق کودک باید نگاه و توجه ویژه‌ای به کودکان و نوجوانان در معرض خطر داشت، تصریح کرد: کودکان در حوزه‌های بهداشت، سلامت جسمی و روانی و همچنین امنیت، اخلاق و شرایط آموزش و تحصیل می‌توانند در معرض تهدید و آسیب قرار گیرند.
او با اشاره به اینکه کودکان در معرض خطر، نیازمند حمایت ویژه حقوقی هستند، اعتیاد، طلاق و بی بند و باری والدین و یا ابتلای آنان و یا خود کودکان به بیماری‌های روانی و جسمانی را از عوامل خطر زا برای کودکان برشمرد.
او عنوان کرد: وادار کردن کودک به قاچاق، سرقت، تکدی گری، فساد و فحشا و یا کودک آزاری هم از جمله موارد دیگری است که زمینه ساز از بین بردن حقوق کودکان می‌شود.
رئیس کل دادگستری استان همدان به مسئله بد سرپرستی و عدم ثبت واقعه ولادت و محروم کردن کودک از حق تحصیل توسط والدین را هم به عنوان عواملی برای در معرض خطر بودن کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: بنابراین وحدت تمامی بخش‌ها برای حمایت از حقوق کودکان یک ضرورت است.
عدالتخواه ادامه داد: علاوه بر پیش بینی‌هایی که قانون برای حمایت از کودکان و نوجوانان دارد، باید متولیان مرتبط با آنان به ویژه قضات، ضابطان، مددکاران و مشاوران نیز در مواجه با اطفال به نکاتی همچون نرم خویی، صبوری و سعه صدر، ملایم بودن و ملاطفت توجه ویژه‌ای داشته باشند.
او گفت: می‌طلبد تا قضات، ضابطین و کلیه متولیان مرتبط با امور کودکان اعم از اداری و ... آموزش‌های لازم راجع به مفاهیم و شیوه اعمال آن در برخورد با کودک را نیز بیاموزند.
رئیس کل دادگستری استان همدان با اشاره به اینکه فراهم ساختن فضا و مکانی مناسب در قالب مجتمع‌های قضایی ویژه اطفال برای رسیدگی بهتر و مناسب‌تر به پرونده‌های مرتبط با حقوق کودکان و نوجوانان نیاز جامعه امروزی است، گفت: متأسفانه در این خصوص عمده استان‌های کشور با مشکل کمبود اعتبار و امکانات روبرو است و از این مجتمع‌های خاص بی بهره اند.
عدالتخواه ادامه داد: قوانین استوار و محکمی برای حمایت از کودکان مصوب شده، تا جایی که برای قاچاق کودک، قانون گذار حبس درجه سه را در نظر گرفته است، از طرفی قضات آموزش دیده خوبی هم در این حوزه فعالند، اما به دلیل نبود مجتمع‌های قضایی ویژه کودکان تا تحقق حمایت همه جانبه از آنان فاصله داریم.
بیشتر بدانیم:
چه عواملی سبب می‌شود کودکان بزهکار شوند؟
پژوهش‌های بسیار گوناگون و گسترده‌ای در مورد علت و عوامل مؤثر در بزهکاری و انجام افعال مجرمانه در کودکان انجام شده و به واقع نمیتوان عامل واحدی را برای این نارسایی رفتاری در نظر گرفت و هر کودکی بنا بر موقعیت و محیطی که در آن رشد و نمو پیدا می‌کند میتواند مستعد ارتکاب به جرم یا بزه شود.
پژوهش‌های بسیار گوناگون و گسترده‌ای در مورد علت و عوامل مؤثر در بزهکاری و انجام افعال مجرمانه در کودکان انجام شده و به واقع نمیتوان عامل واحدی را برای این نارسایی رفتاری در نظر گرفت و هر کودکی بنا بر موقعیت و محیطی که در آن رشد و نمو پیدا می‌کند میتواند مستعد ارتکاب به جرم یا بزه شود.
تعریف بزه کاری
در قانون مجازات اسلامی تعریف مبهمی از بزهکاری شده، ولی بطور کلی بزهکاری به اعمال و رفتار ضد اجتماعی گفته می‌شود که سبب به هم زدن رفاه جامعه شود.
در قانون مجازات اسلامی تعریف مبهمی از بزهکاری شده، ولی بطور کلی بزهکاری به اعمال و رفتار ضد اجتماعی گفته می‌شود که سبب به هم زدن رفاه جامعه شود.
علل بزه کاری
در مورد علل بزه کاری عقاید مختلفی ابراز شده است که از مهم‌ترین آن‌ها میتوان به عوامل اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی، طبیعی و جغرافیایی اشاره کرد.
یکی از روان شناسان به نام آدلر می‌گوید: «که نقص بدنی، نازپروردگی کودکان بخود رها شده یعنی کودکانی که بر اثر متارکه و جدایی والدین از یکدیگر یا بر اثر غفلت و بی تفاوتی نسبت به تربیت آنان، از راهنمایی و تشویش محروم بوده اند. مفاهیمی نادرست از دنیا می‌یابند و در بزرگ سالی دشمن اجتماع میشوند و زندگی آنان زیر سلطه بودن و احتیاج به انتقام جویی خواهد بود.»
عوامل مؤثر روی آوردن به بزه کاری
در مورد علل بزه کاری عقاید مختلفی ابراز شده است که از مهم‌ترین آن‌ها میتوان به عوامل اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی، طبیعی و جغرافیایی اشاره کرد.
یکی از روان شناسان به نام آدلر می‌گوید: «که نقص بدنی، نازپروردگی کودکان بخود رها شده یعنی کودکانی که بر اثر متارکه و جدایی والدین از یکدیگر یا بر اثر غفلت و بی تفاوتی نسبت به تربیت آنان، از راهنمایی و تشویش محروم بوده اند. مفاهیمی نادرست از دنیا می‌یابند و در بزرگ سالی دشمن اجتماع میشوند و زندگی آنان زیر سلطه بودن و احتیاج به انتقام جویی خواهد بود.»
عوامل مؤثر روی آوردن به بزه کاری
خشونت علیه کودکان
پژوهش‌های بسیار گوناگون و گسترده‌ای در مورد علت و عوامل مؤثر در بزهکاری و انجام افعال مجرمانه در کودکان انجام شده و به واقع نمیتوان عامل واحدی را برای این نارسایی رفتاری در نظر گرفت و هر کودکی بنا بر موقعیت و محیطی که در آن رشد و نمو پیدا می‌کند میتواند مستعد ارتکاب به جرم یا بزه شود.
ولی آنچه که اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان به آن اعتقاد دارند به نقش خشونت در بستر سازی برای گرایش به بزه و جرم معطوف می‌شود. پرونده‌ها و تجربیات قبل در مورد بچه‌های بزهکار و حتی تبهکار موید این امر است که اکثریت قریب به اتفاق کودکان بزهکار خشونت‌های بسیاری را تجربه نموده اند.
بسیاری از والدین کودکان و نوجوانان بزهکار، کم سواد یا بیسواد بوده و توجه چندانی به تربیت، دوستان و معاشرت فرزندان خویش نکرده و این امر عاملی شده تا کودکان و نوجوانان آنان به آسانی درگیر اعمال خلاف شوند و بطورحتم روی آوردن به اعمال خلاف از طرف نوجوانانی که در خانواده‌ای سابقه دار و خلاف کار رشد نموده اند، چندان عجیب نیست و این امر در تمامی کشورها مشاهده می‌شود.اختلاف والدین، سرزنش و خرده گیری دائمی بین آن‌ها از عوامل موثر در بزهکاری کودکان است
بزرگسالان، الگو‌های رفتاری کودکان
یکی از تاثیرگذار‌ترین عوامل در شکل گیری شخصیت کودکان به بزرگسالان و کیفیت رفتار آن‌ها با یکدیگر باز می‌گردد و در واقع، نوع رفتارو منش کودکان با الگو برداری از پدر، مادر، خواهر، برادر و دیگر بزرگسالان خانواده شکل می‌گیرد.
در واقع امر نحوه تعامل بین پدر و مادر تأثیر به سزایی در شکل پذیری شخصیت کودکان اجرا می‌کند و تجربه ثابت نموده، اساساً کودکانی که در زمان کودکی دارای مادرانی معتاد و یا شاهد دعوا و مناقشات جدی بین والدین خویش هستند در طولانی مدت با اختلالات و نارسایی‌های رفتاری بسیاری مواجه میشوند.
بررسی شرایط خانوادگی کودکان و نوجوانان بزهکار نگهداری شده در کانون اصلاح و تربیت نشان می‌دهد والدین یا یکی از نزدیکان ۲۵ درصد از نوجوانان بزه کار سابقه زندان دارند و این امر یکی از عوامل تاثیرگذار در روی آوردن آنان بسوی اعمال خلاف شده است.
بی سوادی
بچه در جایی به دنیا می‌آید، که از قبل ساخته و دارای فرهنگی ارزیابی شده درست یا اشتباه است. کودک از هما ن روز‌های تولد این فرهنگ را از طریق والدین، و بستگان می‌گیرد و بر این اساس ذهن و افکار وی شکل می‌یابد. شخصیت یک کودک وابسته به این است که در کدام خانواده پرورش یافته است. بنا براین چنانچه خانواده نسبت به چگونگی مایحتاج و استعداد و عواطف فرزندان شان ناآگاه باشند، لطمه بزرگ و ضرر جبران ناپذیری متوجه شخصیت و سلامت روان کودک می‌سازد. مقصود از آگاه بودن والدین، فقط خواندن و نوشتن زبان مادری نیست، بلکه پائین بودن سطح فرهنگ و بی اطلاعی به مسائل علمی، پرورشی است که زمینه ساز ارتکاب جرم به شمار می‌رود.
تحقیر کردن و کمبود محبت به کودکان
بچه‌ها به محبت، لبخند، مواظبت ونگهداری والدین، نیازمند است. گاه دیده می‌شود پدر و مادر نسبت به فرزندان خویش به جای آنکه گرم و صمیمی و عاطفی باشند، بی توجه، غافل، تمسخر و تحقیرکننده هستند. کمبود محبّت اغلب یکی از عوامل بسیار مهم است که کودکان و نوجوانان را بسوی ارتکاب بزهکاری سوق می‌دهد. به همین خاطر بعضی از کودکان بر اثر بی توجهی و بی مهری والدین خویش به راه دزدی و زورگوئی و کتک زدن دیگران کشیده شده اند. درواقع این نوعکودکان تشنه محبّت بوده و، چون از سرچشمه محبّت والدین سیراب نمی‌شوند، بعنوان انتقام و بخاطر جلب توجّه والدین خویش به ارتکاب چنین اعمالی دست می‌زنند تا جنجال برانگیزد و مورد توجّه واقع شود.
اختلاف خانوادگی
اختلاف والدین، سرزنش و خرده گیری دائمی بین آن‌ها از دیگر عواملی است که باعث ارتکاب جرائم کودکان و نوجوانان می‌گردد.
نفاق و ناسازگاری و مشاجره دائمی پدر و مادر و اطرافیان، آثار شومی در روان کودکان باقی می‌گذارد؛ واضح و روشن است چنانچه کودک در خانه خویش رنگ آرامش، صفا و صمیمت را که بدان احتیاج مبرم دارند نبیند، نا چار از کار وتحصیل خود بی علاقه شده و دائماً مضطرب و پریشان خاطر است و همین امر گاهی سبب می‌شود که کودک از محیط خانواده فرار نماید و به وادی انحراف و فساد کشانده شود.
پژوهش‌های بسیار گوناگون و گسترده‌ای در مورد علت و عوامل مؤثر در بزهکاری و انجام افعال مجرمانه در کودکان انجام شده و به واقع نمیتوان عامل واحدی را برای این نارسایی رفتاری در نظر گرفت و هر کودکی بنا بر موقعیت و محیطی که در آن رشد و نمو پیدا می‌کند میتواند مستعد ارتکاب به جرم یا بزه شود.
ولی آنچه که اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان به آن اعتقاد دارند به نقش خشونت در بستر سازی برای گرایش به بزه و جرم معطوف می‌شود. پرونده‌ها و تجربیات قبل در مورد بچه‌های بزهکار و حتی تبهکار موید این امر است که اکثریت قریب به اتفاق کودکان بزهکار خشونت‌های بسیاری را تجربه نموده اند.
بسیاری از والدین کودکان و نوجوانان بزهکار، کم سواد یا بیسواد بوده و توجه چندانی به تربیت، دوستان و معاشرت فرزندان خویش نکرده و این امر عاملی شده تا کودکان و نوجوانان آنان به آسانی درگیر اعمال خلاف شوند و بطورحتم روی آوردن به اعمال خلاف از طرف نوجوانانی که در خانواده‌ای سابقه دار و خلاف کار رشد نموده اند، چندان عجیب نیست و این امر در تمامی کشورها مشاهده می‌شود.اختلاف والدین، سرزنش و خرده گیری دائمی بین آن‌ها از عوامل موثر در بزهکاری کودکان است
بزرگسالان، الگو‌های رفتاری کودکان
یکی از تاثیرگذار‌ترین عوامل در شکل گیری شخصیت کودکان به بزرگسالان و کیفیت رفتار آن‌ها با یکدیگر باز می‌گردد و در واقع، نوع رفتارو منش کودکان با الگو برداری از پدر، مادر، خواهر، برادر و دیگر بزرگسالان خانواده شکل می‌گیرد.
در واقع امر نحوه تعامل بین پدر و مادر تأثیر به سزایی در شکل پذیری شخصیت کودکان اجرا می‌کند و تجربه ثابت نموده، اساساً کودکانی که در زمان کودکی دارای مادرانی معتاد و یا شاهد دعوا و مناقشات جدی بین والدین خویش هستند در طولانی مدت با اختلالات و نارسایی‌های رفتاری بسیاری مواجه میشوند.
بررسی شرایط خانوادگی کودکان و نوجوانان بزهکار نگهداری شده در کانون اصلاح و تربیت نشان می‌دهد والدین یا یکی از نزدیکان ۲۵ درصد از نوجوانان بزه کار سابقه زندان دارند و این امر یکی از عوامل تاثیرگذار در روی آوردن آنان بسوی اعمال خلاف شده است.
بی سوادی
بچه در جایی به دنیا می‌آید، که از قبل ساخته و دارای فرهنگی ارزیابی شده درست یا اشتباه است. کودک از هما ن روز‌های تولد این فرهنگ را از طریق والدین، و بستگان می‌گیرد و بر این اساس ذهن و افکار وی شکل می‌یابد. شخصیت یک کودک وابسته به این است که در کدام خانواده پرورش یافته است. بنا براین چنانچه خانواده نسبت به چگونگی مایحتاج و استعداد و عواطف فرزندان شان ناآگاه باشند، لطمه بزرگ و ضرر جبران ناپذیری متوجه شخصیت و سلامت روان کودک می‌سازد. مقصود از آگاه بودن والدین، فقط خواندن و نوشتن زبان مادری نیست، بلکه پائین بودن سطح فرهنگ و بی اطلاعی به مسائل علمی، پرورشی است که زمینه ساز ارتکاب جرم به شمار می‌رود.
تحقیر کردن و کمبود محبت به کودکان
بچه‌ها به محبت، لبخند، مواظبت ونگهداری والدین، نیازمند است. گاه دیده می‌شود پدر و مادر نسبت به فرزندان خویش به جای آنکه گرم و صمیمی و عاطفی باشند، بی توجه، غافل، تمسخر و تحقیرکننده هستند. کمبود محبّت اغلب یکی از عوامل بسیار مهم است که کودکان و نوجوانان را بسوی ارتکاب بزهکاری سوق می‌دهد. به همین خاطر بعضی از کودکان بر اثر بی توجهی و بی مهری والدین خویش به راه دزدی و زورگوئی و کتک زدن دیگران کشیده شده اند. درواقع این نوعکودکان تشنه محبّت بوده و، چون از سرچشمه محبّت والدین سیراب نمی‌شوند، بعنوان انتقام و بخاطر جلب توجّه والدین خویش به ارتکاب چنین اعمالی دست می‌زنند تا جنجال برانگیزد و مورد توجّه واقع شود.
اختلاف خانوادگی
اختلاف والدین، سرزنش و خرده گیری دائمی بین آن‌ها از دیگر عواملی است که باعث ارتکاب جرائم کودکان و نوجوانان می‌گردد.
نفاق و ناسازگاری و مشاجره دائمی پدر و مادر و اطرافیان، آثار شومی در روان کودکان باقی می‌گذارد؛ واضح و روشن است چنانچه کودک در خانه خویش رنگ آرامش، صفا و صمیمت را که بدان احتیاج مبرم دارند نبیند، نا چار از کار وتحصیل خود بی علاقه شده و دائماً مضطرب و پریشان خاطر است و همین امر گاهی سبب می‌شود که کودک از محیط خانواده فرار نماید و به وادی انحراف و فساد کشانده شود.
نظر شما