پیلههایی که به ابریشم نمیرسند
گزارش مکتوب ... روزهایی که کسی به کارخانهها پیله نکرد و پیله هم که نیامد تا ابریشمی برسد به جاده ابریشم / گویا رگ حمایت گوشهای جا مانده است.
به گزارش گروه اقتصادی
خبرگزاری صداوسیما مرکز زنجان ؛ من زنجانم و خیال دارم پیله کنم تا ببینم کی میشود نوغانداریمان رها شود از پیلههایی که به تنش کرده اند خواسته و نخواسته و حال به جایی برسیم که رج به رج دست هنرمندان را به رگ هایشان گره زده باشند.
راهی استان همجوارمان میشوم گیلان آن هم به شهری به نام صومعه سرا
لابد اسم این شهر را خیلی شنیده اید جدای از تفریحات و هوای سالمش من دراین اوضاع قرنطینهای برای سفر نیامده ام.
راستش آمده ام تا ببینم کی قرنطینه این کارخانههای پیله ابریشم شهر که زمانی قطب تولید کشور منطقه بود به پایان میرسد چرا که اگر دیر شود نفس تولید فرشبافان زنجانم به شماره میافتد.
مسیر پس از ۴ ساعت سفر کوتاهتر میشود چرا که بنر شرکت صنایع ابریشم شرق گیلان خودنمایی میکند.
مسئول کارخانه شماره یک جوانی رعنا به نام چراغی: پس ازاستقبال ما را راهی سالنی میکند که دستگاههایش معلوم است مدتهاست روغن کاری نشده اند.
یک، دو، سه ... از شمار خارج شده اند.
مسئول کارخانه شماره دو: آقای امین هم میگوید: ظرفیت سالیانه این کارخانه ۷۰ تن پیله ابریشم بود، اما اکنون به ۴ تن رسیده است.
واردات بی رویه و کاهش تولید پیله تغذیه مواد اولیه دستگاهها را به صفر رسانده است.
مسئول کارخانه شماره سه: اقای آستانی مردی حدودا ۶۰ ساله با همان لهجه گیلانی میگوید: اگر مواد باشد وحمایت سالیانه نیاز به هزار و ۵۰۰ تن پیله داشتیم، اما اکنون خبری نیست.
حال این کارخانه انگار خیال روی پیله دیدن را ندارد.
به گفته مسئولان کارخانههای گیلانی که منبع مواد اولیه تولیدات زنجان ودیگر شهرها هستند اکنون تنها با ۱۰ درصد ظرفیت کار میکنند و ۹۰ درصد دیگر به خواب رفته اند.
آنها میگویند: صفر تا صد صنعت ابریشم دراین واحد تولیدی انجام میشد، اما اکنون با دلایل مختلف ازجمله افزایش قیمت مواد اولیه کاهش یافته است.
دلق پوش، رییس سازمان صمت زنجان هم معتقد است دلیل تعطیلی کارخانهها به جهاد کشاورزی و مرکز نوغانداری مربوط میشود.
او میافزاید: همه چیز مهیاست، اما مواد اولیه نداریم.
رییس مرکز توسعه نوغانداری کشور هم میگوید: یک برنامه پنج ساله در راه است تا زند گی دوباره به رونق برگردد.
عدیل سروری میافزاید: امسال اقدامات خوبی انجام شده و از ۲۸ درصد تولید داخل به ۴۸ درصد افزایش یافته است.
حال اگر پیله برسد، اگر کارخانههای نخ ابریشم از کما خارج شوند میشود به درآمد بدون نفت که تا حدودی از صادرات فرش تامین میشد امید داشت.
همان رجهای زیبای فرش که با دستان پینه بسته هنرمندان کشورمان بالا میآمد وخود را ازطریق جاده ابریشم به فروشگاههای اروپایی میرساند و دل هر رهگذری را آب میکرد.
آنچنان این روزها تولید وصادرات ضربه دیده است که حتی خانم رافع، رییس مرکز ملی فرش ایران از ارائه آمار صادرات فرش دستباف سرباز میزند میگوید: این سوال را جواب نمیدم.
سوالهایی که بی جواب میمانند و نمیدانیم به چه دلیل از رقابت جهانی تولید فرش جا میمانیم.
تا هندیها وچینیها و کشورهای همجوار از غیبت ما درعرصه جهانی به نفع خود سود کنند.
فرش به عرش نمیرسد.
این را آمارهای صادرات میگویند: اینکه سال ۹۶ ما ۴۲۶ هزار دلار صادرات فرش داشتیم این رقم سال ۹۷ به نصف میرسد و درسال قبل یعنی سال ۹۸ امار صادرات فرش دستباف مان به ۶۹ هزار دلار سقوط میکند.
به این فکرمی کنم چقد سالهای پیش برا دوستان وآشناهایمان فرش هدیه میدادیم و ...
چقد خبر مینوشتیم از آمار مثبت صادراتمان و اکنون ...
مصاحبه با تاجر فرش در فرانسه داغ دل را بیشتر هم میکند.
امیر ارمی، از تاجران با تجربه فرش تولیدی کشورمان در فرانسه است.
اومی گوید: تعداد مشتریهای خارجی فرش ایران از ۱۲ کشور به ۳ کشور کاهش یافته است.
ارمی میافزاید: آمریکاییها دو برابر بقیه کشورهای دیگر مبدا، میزبان فرش ایرانی بودند که به کل این مشتریها را هم ازدست داده ایم.
بی هیچ پاسخ قانع کنندهای خود را به شهر زنجان میرسانم وتولیدیهایی که دیگر خبری از صدای دفه و آوازهای محلی و همخوانی فرش بافان هنگام کار نیست.
کارگاههای تولید فرش حاج حسن هم همین حکایت را میتوان دید اینکه روزی دهها هنرمند زیر دست داشت و تاروپودهایی که گره میخوردند و زندگی چندین نفر رونق میگرفت.
کارگاه حاج حسن یکی از صدها کارگاه فرش بافی است که زیر بار مشکلات تاب نیاورد و به تعطیلی کشیده شد.
او و دوستانش میگویند: مواد اولیه گران است و تولید کننده بیش از سود ضرر میکند.
خانم احمدی و همسرش گرانی حق بیمه و پایه حقوقهایی که کاهش یافته را دیگر علت میدانند هم قلاب را از دست بافندههای قدیمی به زمین انداخته است.
حمید و دو فرزندش پشت دارقالی، با هردفهای که میزنند عرصه تولید داخلی را به صدا درمی آورند.
۲۵ سال است که فرش باف است والبته همه روز های رنگی وسیاه وسفید تولید فرش را هم دیده وچشیده است.
او میگوید: علی رغم اینکه این روزها همه ابزارها و مواداولیه گران شده، اما بازار همچنان برای فرش دستباف بی تابی میکند.
این بافنده فرش معتقد است فرش ایرانی اصالت دارد وتولید هیچ کشور رقیبی نمیتواند فرش ملی را از رده خارج کند.
جعفری، رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان میگوید: درحال حاضر گرانی فرش تولیدی ابریشم بیشتر ازبقیه تولیدات است چرا که مواد اولیه فرش ابریشم وارداتی از کشورهای چین و اکراین است.
اوجاقلو فرش باف و فروشنده فرش میگوید: تولیدکنندهها به دلیل افزایش قیمت مواداولیه تولیداتشان را با کمیت وکیفیت عرضه میکنند.
گره کور بیمه
حال با رج به رج روزانه ۶۰ هزار بافنده فرش استان، اقتصاد قویتر میشود و خانههایی که با تلاش اعضای خانواده به ویژه بانوان پر از نقوش قلتوق، بیدگینه و خمسه و شاه عباسی، ترنج و گل بوتهها میشود، اما وقتی اقتصاد بچرخد حال بافنده هم خوش خواهد چرخید؟
ناهید وهمسرش هم فرش باف هستند اومی گوید: بیمه فرش بافیش قطع شده است.
رییس اداره فرش در این خصوص میگوید: به دلیل برخی بی برنامه گیها و برخی مشکلات درچند سال اخیر نه تنها تعداد بیمه شدهها افزایش نیافته بلکه نیازمند اقدامات بیشتر است.
علیاری، مدیر کل تامین اجتماعی استان زنجان میگوید: از ۶۰ هزار بافنده تنها حدود ۱۲ هزار نفر زیر چتر بیمه فرش بافی هستند.
قدرت بافنده کم شده است وتولید کاهش یافته وهمه علتها به همان مواد اولیه بر میگردد.
مواد اولیهای که به همان کارخانههای تعطیل شده کشور همان پیلههایی که به صومعه سرا و دیگر شهرها نمیرسد مرتبط است.
توان تولیدهای داخلی کشور به خواب رفته اند و نخهای بی کیفیت چینی که ۵ برابر قیمت به دست فرش بافان میرسد آسیبها را به روح قدیمیترین هنر ایرانی میزند.
آمارها میگویند: در سه سال گذشته ۴۰ درصد کارگاههای فرش بافی ایران تعطیل / ۱۵ درصد نیمه تعطیل شده اندو حال وروز ۴۵ درصد بقیه هم رو به سامان نیست.
آیا جاده ابریشم هنوز هم در انتظار رنگ ورج فرش ایرانی وحال خوب اصالت ایرانی میماند؟
انگار رگ حمایت گوشهای جا مانده است.
روایتی از معصومه امینی