استاد دانشگاه ویسکانسین: بحران در نظام سیاسی حاکم در واشنگتن

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما ، استاد دانشگاه ویسکانسین در شیکاگو تاکید کرد: بحران در نظام سیاسی آمریکا و مخدوش شدن ادعای صدور دموکراسی، سیاست خارجی واشنگتن را هم تحت الشعاع قرار خواهد داد و موجب تضعیف جایگاه و قدرت نمادین آن در صحنه جهانی خواهد شد.

سیف دعنا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی المیادین درباره انتخابات آمریکا گفت: مهم نیست چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز می‌شود بلکه مهم آن است که از این به بعد، شاهد چه آمریکایی خواهیم بود؟ بسیاری از ناظران درباره شرایط پس از انتخابات بدبین بودند. زیرا دونالد ترامپ تاکید داشت اگر نتیجه انتخابات به سود او نباشد، آن را نخواهد پذیرفت. سخنان ترامپ در واقع انعکاس دودستگی شدید در درون جامعه آمریکاست. این دودستگی، ریشه‌های اجتماعی دارد و بخشی از آن مربوط به تغییر ترکیب جمعیتی این کشور است. در مسایل و مشکلات نژادی در آمریکا شاهد این موضوع بودیم. مقالات نشریه آتلانتیک در چند روز گذشته، حاوی مطالب بدبینانه‌ای بود که از احتمال وقوع درگیری و بروز مشکل سخن می‌گفتند. در واقع وجهه معمول آمریکا، زیر سئوال رفته است. این شرایط، بیانگر بحران در نظام سیاسی آمریکا و ناتوانی آن در تحقق انتقال مسالمت آمیز قدرت است. اگر ادعای آمریکا درباره تلاش برای صدور دموکراسی به دیگر کشور‌ها متزلزل شود، سیاست خارجی واشنگتن مخدوش خواهد شد. ما نه تنها در حال حرکت به سوی یک آمریکای کاملا متفاوت هستیم بلکه جایگاه و قدرت نمادین آمریکا در صحنه جهانی نیز تضعیف خواهد شد و هیچ رئیس جمهوری در آینده نخواهد توانست این آسیب را جبران کند. به همین علت می‌گویم مهمتر از شخص رئیس جمهور آینده آمریکا آن است که در آینده با چه آمریکایی روبرو خواهیم بود.

سیف دعنا درباره نقش ایدئولوژی در دو حزب حاکم در آمریکا افزود: دودستگی در آمریکا وجود داشت، اما در دوره ترامپ تشدید شد. در سطح جهانی نیز شاهد تحولات عظیمی بودیم که موجب افول سلطه و قدرت آمریکا در جهان شد. قدرت گرفتن چین در زمینه اقتصادی و قدرت گرفتن روسیه در زمینه‌های سیاسی و نظامی، از جمله این تحولات است. سلطه آمریکا بر جهان، دستکم در بلندمدت با چالش روبرو شده است. شاخص قدرت خرید در چین از آمریکا پیشی گرفته است. این تحولات جهانی با تحولات داخلی در آمریکا همراه شد. شاهد انباشت بی سابقه ثروت در دست یک درصد از مردم آمریکا هستیم.

وی خاطرنشان کرد: با وجود همه مسایلی که درباره ترامپ مطرح است، دموکرات‌ها نتوانستند در این انتخابات، پیروزی چشمگیری به دست آورند. شاهد آن بودیم که ترامپ و مایک پنس، برای زیر سوال بردن نتیجه انتخابات در دو یا سه ایالت تلاش کردند؛ به ویژه که اختلاف آراء، گاهی کمتر از دو و حتی یک درصد است. مایک پنس حتی به ترامپ، پیروزی اش را تبریک گفت. اگر ترامپ، مشروعیت بایدن را به رسمیت نشناسد، آمریکا تضعیف خواهد شد و ابزار‌های قانون اساسی آمریکا هم با آزمون روبرو خواهند شد. تغییر ترکیب دادگاه عالی آمریکا به سود ترامپ، پیچیدگی اوضاع را تشدید خواهد کرد. در سال دو هزار، اختلاف بر سر یک ایالت بود و دو نامزد فقط چند هزار رای با یکدیگر فاصله داشتند. اگر مسئله انتخاب رئیس جمهور حل نشود، این مجلس نمایندگان و نه ملت آمریکا خواهد بود که رئیس جمهور را انتخاب خواهد کرد. باید منتظر بمانیم تا مشخص شود آیا این ابزار‌های قانونی می‌تواند بحران را حل کند یا نه؟ بنابراین در آمریکا با بحران قانون اساسی و نیز بحران نظام، روبرو هستیم.
سیف دعنا در پاسخ به سئوالی درباره تاثیر نتیجه انتخابات آمریکا بر سیاست خارجی این کشور گفت: موجودیت نظام‌های کشور‌های خلیج فارس و منافع آن‌ها مرتبط به منافع آمریکاست. اما از سوی دیگر، شاهد کشمکش بین منافع آمریکا و منافع بعضی طرف‌ها در جهان هستیم که سلطه واشنگتن را نمی‌پذیرند. بعضی کشور‌های آمریکای جنوبی و نیز محور و جنبش‌های مقاومت از جمله این طرف‌ها هستند. آن‌ها دیدگاه کاملا متفاوت با آمریکا درباره منطقه دارند. به همین علت پس از ترور شهید قاسم سلیمانی، شاهد تاکید بر لزوم خروج آمریکا از منطقه غرب آسیا به عنوان یک قدرت سلطه جو بودیم. نظام‌ها در کشور‌های خلیج فارس در واقعی یکی از ابزار‌های امپریالیسم آمریکایی هستند که بدون آن، این نظام‌ها هم وجود نخواهند داشت. رژیم صهیونیستی هم یکی از این ابزار‌ها و نتیجه منافع استعماری آمریکا در منطقه است. منافع امپریالیسم آمریکایی و منافع اسرائیل در منطقه، جدایی ناپذیرند. به همین علت شاهد عادی سازی روابط بعضی از این نظام‌ها با رژیم صهیونیستی و نیز روابط پنهان سعودی‌ها با صهیونیست‌ها هستیم. سیف دعنا درباره موضع محور مقاومت در برابر نتیجه انتخابات آمریکا هم گفت: اجازه بدهید به یک نمونه اشاره کنم. می‌گویند ترامپ، سفارت آمریکا را به قدس منتقل کرد، اما واقعیت آن است که این قانون را کنگره با رای مثبت هر دو حزب در سال ۱۹۹۵ تصویب کرد و فقط اجرای آن به تعویق می‌افتاد. هر کسی که تصور می‌کند درباره مسئله فلسطین بین جمهوریخواهان و دموکرات‌ها اختلاف وجود دارد، در واقع در توهم است. وقتی سخن از محور مقاومت باشد، مشکل، مربوط به ایدئولوژی آمریکاست که دو حزب حاکم در این باره، اختلافی با یکدیگر ندارند. امام خامنه‌ای بار‌ها تاکید کرده است که در واقع اختلافی بین دو حزب وجود ندارد. کشوری مانند چین از نظر سیاست‌ها بایدن را ترجیح می‌دهد، اما در نهایت پکن می‌داند مناقشه با واشنگتن در واقع در دوره یک دولت دموکرات آغاز شد. با وجود آنکه راهبرد محور مقاومت از گذشته، بیرون کردن آمریکا از منطقه بود، اما محور مقاومت پس از ترور شهید سلیمانی، این راهبرد را علنی کرد. همه جنبش‌های مقاومت از یمن تا لبنان، عراق و حتی فلسطین، درباره این راهبرد توافق نظر دارند. اگر فشار‌ها بر ایران کمتر بود، محور مقاومت می‌توانست اقداماتش را گسترش دهد. حضور ترامپ در بلندمدت موجب ضعف آمریکا در صحنه جهان و منطقه می‌شود و بایدن شاید بتواند قدرت آمریکا را تا حدودی نجات دهد. جان بولتون در کتابش تاکید کرد ترامپ به سلطه، قدرت و جایگاه آمریکا ضرباتی زد که قابل جبران نیست. آل سعود، راهبرد مشخصی ندارند که بر اساس آن بخواهند بین ترامپ و بایدن یکی را ترجیح بدهند. حمایت قطر از دموکرات‌ها و جو بایدن، به این علت است که دوحه، احساس می‌کند شاید بایدن بهتر بتواند به پایان بحران بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس کمک کند و مانع از اقدامات بیشتر سعودی‌ها علیه قطر شود؛ بنابراین موضع قطر هم مبتنی بر راهبرد مشخص نیست بلکه برای تامین منافع کوتاه مدت دوحه است. راهبرد محور مقاومت در منطقه، خروج آمریکا از غرب آسیاست و کشمکش با رژیم صهیونیستی را نبرد بر سر موجودیت می‌داند و به همین علت حاضر به توافق و تفاهم با این رژیم نیست. به همین علت ایرانی‌ها فقط حاضر شدند درباره مسئله هسته‌ای با آمریکا توافقنامه امضا کنند و حاضر به مذاکره درباره موشک‌ها و مسایل منطقه‌ای نشدند. ایران به علت مقاومت طولانی و قدرتی که کسب کرده بود، باراک اوباما را وادار کرد در زمینه هسته‌ای مذاکره کند. اگر این قدرت نبود، مانند کوبا همچنان به اعمال تحریم بر آن ادامه می‌دادند. آنچه اوباما را وادار به مذاکره کرد، قدرت ایران بود. دولت ترامپ با وچود چهار سال اعمال فشار و تحریم بر ایران، در تحقق هدفش برای وادار کردن تهران به موافقت با مذاکره درباره مسایل مختلف ازجمله مسئله فلسطین شکست خورد. بایدن اعلام کرد برای مذاکره مجدد درباره پرونده هسته‌ای و نیز مسایل منطقه‌ای با ایران تلاش خواهد کرد. بدون شک ایرانی‌ها حاضر به پذیرفتن آن نخواهند شد. اگر بایدن برای مذاکره با ایران پیش قدم نشود، ایران هرگز پیش قدم نخواهد شد.