گزارش مکتوب ....لرزه‌ای که زنان لرده بر اندام سربازان انگلیسی انداختند

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز بوشهر، نام مقاومت و ایستادگی با نام مردم بوشهر و دلیرانی همچون رئیسعلی دلواری و خالو حسین دشتی‌ها عجین شده است.

 

لَرده روستایی کوهستانی در قلب کوه‌های گیسکان در شمال شرقی برازجان است که مردانی شجاع و جنگجو دارد. اما آنچه نام لرده را در تاریخ ایران جاودان کرده نه مردانش، بلکه قهرمانی زنانش بوده است.

 

در کتاب "عملیات در ایران" نوشته جیمز مابرلی، ترجمه کاوه بیات، آمده است؛پس ازعقب نشینی غضنفرالسلطنه از برازجان به کوه‌های گیسکان و روستای لرده، نظامیان انگلیسی برای دستگیری وی به آنجا حمله می‌کنند.

 

اما غضنفر برای کاری به «دادین» کازرون رفته بود و در لرده نبود. لاجرم پس از ناکامی در یافتن غضنفر، با گرفتن چند اسیر از نیرو‌های محلی به اردوگاه خود در برازجان برمی‌گشتند.

 

آن‌ها در مسیر برگشت باید از شیار کوه‌های گیسکان عبور می‌کردند. وقتی به تنگه «بَراَفتُو» (برد آفتاب) رسیدند ناگهان صدای مهیبی آنان را زمین‌گیر می کند.که در آن موقع  ۱۰ شیرزن لرده‌ای دست به کار شده و راه را بر سپاه انگلیس می بندند .

 

آن‌ها در چند جای کوه پشت صخره‌ها سنگر گرفته و از موضعی بالاتر، به روی نیروهای استعمار پیر انگلیس آتش گشوده بودند به طوری که  انگلیسی‌ها خبیث در کمین افتاده و از هر سو به آن‌ها تیراندازی می‌شد وضعیت آنها طوری می شود که نتوانستند بفهمند  چه کسانی و از کجا به آنان شلیک می‌کنند.

 

آن ده زن لرده‌ای با تغییر موضع تیراندازی در پشت صخره‌ها و با کِل زدن و شیون و سر و صدا، دشمن را به هراس  انداخته به طوری که انگلیسی‌ها گمان آن بردند که با یک سپاه موضع گرفته در کوه‌ها طرفند. اسیران  دشتستانی که توسط نیروهای انگلیسی دستگیر شده بودند در این موقعیت از دستپاچگی و هراس انگلیسی‌ها استفاده کرده و توانستند فرار کنند و اسلحه به دست بگیرند و کار را بر سپاه انگلیس سخت‌تر کنند.

 

 

نیرو‌های انگلیسی آن روز شکستی مفتضحانه خورده،و با جا گذاشتن ۳۰۰ کشته و ده‌ها مجروح پا به فرار گذاشتند. ستون امدادی آنها روز بعد آمدند و جنازه کشته هایشان را جمع آوری کردند.

فرمانده انگلیسی بعد‌ها در گزارش عملیات خود بنا به عادت تکبر انگلیسی، برای توجیه این شکست خفت‌بار علت شکست خود را وجود  تنها ۱۰ زن مسلح، و گم کردن راه را دلیل هزیمت سپاه خود عنوان کردند.

 

یکی از نوادگان زنان لرده‌ای گفت: اینجا جایی است که جنگ حماسی لرده با استعمار پیر انگلیس به‌وقوع پیوست و جایی که پوزه کثیف انگلیس به زمین خورده شد.

 

فریبا نظام‌زاده افزود: هر زمان و هر برهه‌ای از تاریخ که متجاوزان بخواهند به سرزمین ایران حمله کنند؛ اول باید تاریخ رشادت‌ها و دلاور مردان و شیرزنانی که پوزه متجاوزان را به زمین مالیدند را بخوانند.

 

 

وی ادامه داد: افتخار می‌کنم که از نوادگان این شیرزنان و شیرمردان هستیم و باز هم در این سرزمین  اگر  متجاوزگریبخواهد هم‌چون انگلیسی ها قصد مبارزه و دست‌اندازی به این سرزمین را داشته باشند با فرمان رهبر عزیزمان (امام خامنه‌ای) آماده هستیم در مقابل آن‌ها بایستیم و حماسه ماندگار دیگری برای تاریخ کشورمان رقم بزنیم.

 

این اتفاق که به حماسه زنان لرده معروف شد، ۱۰۲ سال پیش رخ داد. ۳۱ اکتبر ۱۹۱۸؛ ۹ آبان ۱۲۹۷.
نگارنده : سیده فرخنده موسوی