لزوم تصویب مشوق‌هایی برای مقابله با کاهش جمعیت

خانم فاطمه محمدبیگی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، با اشاره به کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در کشور، تصریح کرد: با نگاهی به سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری در حوزه جمعیت، در مجلس یازدهم کمیته جمعیت در کمیسیون‌های بهداشت و درمان، اجتماعی و فرهنگی تشکیل شده و نمایندگان نیز علاقه‌مند به پیگیری دغدغه مهم کاهش رشد جمعیت هستند.
وی افزود: در سال ۹۳ سه سناریو از سوی سازمان ملل متحد برای رشد جمعیتی ایران مطرح شد؛ سناریویی با رشد جمعیتی کم و زیر حد جانشینی، سناریویی با رشد جمعیتی متوسط و در حد جانشینی و سناریوی سوم نیز با جمعیت بالا. در دو سناریوی کم و متوسط، جمعیت ایران با یک پدیده بحران‌زای سالمندی روبرو می‌شود و روند رشد جمعیت به ترتیب با کاهش شدید و متوسط روبرو خواهد شد.
وی ادامه داد: متاسفانه میزان شیب کاهش رشد جمعیت در سه دهه گذشته بسیار بالا بود و به بهانه سیاست‌های تنظیم خانواده از دهه ۶۰ تا ۹۰، جمعیت ایران در موقعیت بسیار خطیری در حوزه رشد جمعیت قرار گرفت، در چند سال اخیر نیز به واسطه عوامل مختلف از جمله تغییر نگرش و سبک زندگی، تغییر نگرش جوانان نسبت به ازدواج، عدم تمایل به فرزندآوری و همچنین مسایل مختلف اقتصادی، فرهنگی، زیستی و اجتماعی شاهد رشد پایین جمعیت هستیم.
خانم محمدبیگی تصریح کرد:اگر سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب مورد توجه قرار می‌گرفت و عملکرد متناسب با آن از سوی مسئولان اتخاذ می‌شد، می‌توانستیم در مسیر سناریوی با رشد جمعیت متوسط قرار بگیریم و با مشوق‌های جمعیتی بستر ورود به رشد جمعیت بالای سطح جانشینی را در کشور رقم بزنیم، اما در شش سال اخیر به واسطه عملکرد نامناسب، خطر سقوط جمعیتی ایران را بیش از بیش تهدید می‌کند.

در وضعیت کرونایی نیز با شیب کاهش رشد جمعیت مواجه شده‌ایم

وی خاطر نشان کرد: در وضعیت کرونایی نیز با شیب کاهش رشد جمعیت مواجه شده‌ایم به گونه‌ای که متوسط جمعیت از رقم یک و شش دهم تا یک و هشت دهم جمعیت در سال ۹۸ به رقم یک و دو دهم تا یک و چهار دهم فرزند به ازای هر خانواده در برخی شهر‌های بزرگ رسیده است که نشان می‌دهد دلایل اقتصادی و معیشتی و بیماری کرونا دست به دست هم داده تا زوجینی که قصد فرزندآوری داشتند تا بهبودی وضعیت کرونا در تصمیم خود تجدید نظر کنند.
نماینده قزوین گفت: این موضوع مشکل جمعیتی کشور را تشدید کرده و از سویی دیگر نیز به نظر می‌رسد با عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و مرگ و میر بالای کرونا در کشور، جبران این کاهش رشد جمعیتی در آینده به سختی میسر است.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان گفت: ما امیدی به نام «پنجره جمعیتی» داریم که هر کشوری یک بار آن را تجربه می‌کند؛ به عبارتی پنجره نمودار‌های جمعیتی بیشترین تعداد افراد در سن کار بین ۱۵ تا ۶۰ سال را در خود جای می‌دهد که عمده این افراد در سن باروری هم قرار دارند و این فرصتی را برای تشکیل خانواده و اقدام به فرزندآوری، کار، شکوفایی اقتصادی و علمی ایجاد می‌کند لذا اگر هر خانواده‌ای یک فرزند به تعداد فرزندان خود اضافه کند، در طی ۵ تا ۸ سال آینده می‌توان پدیده سالمندی را -که از سال ۱۴۳۰ به بعد به اوج خود می‌رسد - مدیریت کرده و از سناریوی پایین رشد جمعیتی عبور کنیم.
وی افزود: راهکار عملی برای رسیدن به این منظور باید در مشوق‌های جمعیتی و برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت طراحی شوند، ۵ سال آینده فرصت کوتاه و طلایی برای جامعه ما است تا از فرصت پنجرۀ جمعیتی استفاده کنیم. این فرصت در کشور‌های پیشرفته و توسعه یافته و درحال توسعه نیز همواره مورد اقبال ویژه بوده است چرا که این پنجره جمعیتی فرصتی برای کار و تولید، ایجاد ثروت و سرمایه‌گذاری و همچنین فرصتی برای ایجاد سرمایه اجتماعی و انسانی به نام جمعیت است.

مشوق‌های جمعیتی باید در حوزه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی برنامه‌ریزی شوند

خانم محمد بیگی تصریح کرد: مشوق‌های جمعیتی باید در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و به ویژه خانوادگی و همچنین در بخش اشتغال، مسکن و سلامت برنامه‌ریزی شوند؛ ارائه بسته‌های مشوق مثل انواع وام‌ها و تسهیلات در حوزه ازدواج و فرزندآوری، چون وام ازدواج جوانان، ایجاد اشتغال برای جوانان و تسهیل مسکن جوانان را باید مود توجه جدی قرار داد.
وی افزود: اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان که متأسفانه بیش از ۱۵ سال مسکوت باقی مانده و هنوز دولتی برای اجرای آن اقدامی نکرده است، باید اجرایی شود و ما نمایندگان مجلس پیگیر جدی اجرای آن خواهیم بود چرا که اگر این قانون از سال ۸۴ اجرایی می‌شد به طور قطع، وضع جمعیتی کشور این نبود چرا که قانون تسهیل ازدواج بستر‌های مختلفی از جمله صندوق ویژه تسهیلات ازدواج، مسکن و اشتغال و تکریم خانواده را مورد توجه جدی قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: خوشبختانه در کمیسیون‌های مختلف از جمله کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و بهداشت و درمان مجلس، طرح جمعیت و تعالی خانواده در دستور کار قرار دارد و جوانب مختلف آن در حال بررسی است، همچنین انتظار داریم کمیسیون‌های اقتصادی و برنامه و بودجه نیز منابع تامین مالی اجرای قانون تسهیل ازدواج را در بودجه سال آینده تخصیص دهند.

می توان تسهیلاتی برای فرزندآوری اختصاص داد

عضو هیئت رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان گفت: می‌توان طرح‌هایی از جمله طرح تکریم همسری و مادری، طرح بیمه زنان خانه‌دار، تخصیص تسهیلات فرزندآوری با اعطای تسهیلات قرض الحسنه و کم بهره برای هر نوزادی که به دنیا می‌آید و همچنین توجه به مرخصی زایمان بانوان و همسران آن‌ها، بسته‌های معیشتی ویژه از جمله یارانه نوزادان و یارانه تغذیه‌ای برای مادر و نوزاد از بدو تولد تا ۲ سالگی و آیین نامه حمایتی از کودکان را در دستور کار قرار داد.
وی خاطر نشان کرد: باید به صورت جدی به جوانب مختلف کاهش جمعیت توجه شود، آموزش مهارت‌های زندگی به جوانان و ایجاد بستر لازم برای ترغیب آن‌ها در امر ازدواج و فرزندآوری بسیار ضروری است لذا اگر جامعه متوجه عمق خطر وضعیت جمعیتی فعلی کشور شود بی‌شک برای خروج از این وضعیت اقدام خواهد کرد.
خانم محمد بیگی در پایان گفت: ابعاد بحران خاموش کاهش جمعیت بسیار وسیع و خطرساز است لذا بجاست کمیسیون ویژه جمعیت و خانواده هر چه زودتر و با نظر مساعد نمایندگان در مجلس تشکیل شود تا بسته‌های اورژانسی و فوری، میان مدت و بلند مدت در قالب طرح و قانون و اصلاح آیین نامه‌ها و قوانین موجود و لغو قوانین معارض در این حوزه مورد توجه قرار بگیرد.