سیروان، شهرستانی با جاذبه های گردشگری فراوان
شهر تاریخی و باشکوه سیروان در غرب ایران و در استان ایلام قرار دارد. این شهر از شرق با استان لرستان و در غرب با شهرستان ایلام همسایه است و شهر چرداول در شمال آن و شهر بدره در جنوب آن قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز ایلام؛ تاریخچهی سیروان مربوط به دورهی ساسانی است و تاریخ کهن ایلام را در آثار باستانی آن بهخوبی میتوان مشاهده کرد.
پلها، قلعهها، محوطهها، سکونت گاهها و راههای باستانی این شهر گویای قدمت و عظمت آن است. اصلیترین ماده به کار رفته در بناهای تاریخی سیروان سنگ و گچ است.
این شهرستان از جمله شهرستانهای بسیار زیبا و سرسبز استان ایلام است و منابع آبی فراوانی دارد. منطقه عرب رودبار یکی از مناطق پر ثمر این شهرستان است که سالانه تولید انار زیادی دارد که به دیگر شهرستانهای استان صادر میشود.
رود سیمره نیز از این شهرستان عبور میکند و به علت آبگیری سد سیمره بعضی از روستاهای این شهرستان که در حوضه آبریز سد هستند به زیر آب خواهند رفت.
دیدنی های شهرستان سیروان
اگر با سیروان آشنایی ندارید و یا این که برای نخستین بار است که نام این شهر را می شنوید در ادامه با معروفترین و دیدنی ترین جاذبه های گردشگری آن آشنا شوید.
قبرستان آهنگران
گورستان آهنگران (آسن گران به زبان محلی) با پیشینه حدود ۵ هزار ساله یکی از آثار تاریخی با ارزش استان ایلام است که در ۲ کیلومتری روستای سراب کارزان از توابع همین بخش قرار گرفته و بر اساس کاوشهای باستان شناسی قدمت این مقبرههای خانوادگی به عصر آهن باز میگردد.
در این قبرستان نزدیک به ۱۰۰ قبر کشف شده است که در هر قبر اعضای یک خانواده به صورت دسته جمعی دفن شده اند و سنگ قبرهای این قبرستان یک تکه و بسیار بزرگ است که هر سنگ قبر بین یک تا پنج تن وزن دارد که به صورت خشکه چین (بدون ملات)، دایره وار و به شکل هرم روی هم قرار گر فته اند.
سنگ گورها بدون حفر زمین بر روی سطح زمین چیده شده است، نحوه دفنها در این گورستان به صورت نامنظم است که البته این گورستان تاریخی بارها توسط حفاران غیر مجاز حفاری شده و اشیا داخل قبرها به سرقت رفته است.
قبرستان آهنگران یکی از آثار باستانی شاخص استان ایلام و شهرستان سیروان است که بعنوان یکی از مناطق گردشگری میزبان گردشگران و مهمانان است.
شهر تاریخی سیروان
شهر تاریخی سیروان به عنوان مرکز ایالت ماسبذان یکی از شهرهای به جای مانده از دوره ساسانی استان ایلام است که در شهرستان سیروان واقع است که به خاطر وجود منابع آبی روزگاری از رونق و آبادانی برخوردار بوده است.
شهر تاریخی سیروان (شیروان) در حوزه شمالی استان ایلام و شمالشرقی شهر ایلام در دامنههای اطراف و لایههای زیرین سراب کلان واقع در شهرستان سیروان به صورت نیمه مدفون با بقایای آثار معماری ارزشمند موقعیت کنونی این شهر است.
این شهر در دوران شکوه و عظمت خود مرکز ایالت ماسبذان از شهرهای مهم و آباد ایران در دوره ساسانی بوده و وجود پل ها، راهها، محوطهها، قلعههای فراوان و سکونتگاههای باستانی در این محوطه گویای اهمیت این شهر است و بعد تسخیر ایران توسط مسلمانان شهر تاریخی سیروان تا قرن چهارم هجری همچنان به حیات باشکوه خود ادامه داده است.
امروزه در ویرانههای این شهر میتوان کیفیت شهرسازی و ذوق معماری عصر ساسانی را مشاهده کرد و روستای فعلی سراب کلان روی بناهای متعدد و مختلف باقی مانده از این شهر تاریخی ساخته شده است.
ساختار معماری شهر تاریخی شیروان قرابت نزدیکی با دیگر بناهای به جای مانده از دوره ساسانی همچون شهر باستانی سیمره (دره شهر) و قلعههای موجود در پشتههای کبیر کوه از جمله قلعه شیخ مکان و بهرام چوبین و نیز پل چم آب دارد.
روستای تاریخی و هدف بوم گردی سراب کلان
روستای سرابکلان که بر روی بافت شهر تاریخی سیروان و در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی شهر لومار قرار دارد و این روستا از جنوب به کوه سیوان و از شمال شرقی به تپه کلاه کلان محدود میشود.
طبق مطالعات و کاوشهای باستان شناسی این روستا دارای قدمت بیش از ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ ساله است و با توجه به آثار تاریخی و بناهای قدیمی به جای مانده و موقعیت طبیعی و جغرافیایی منطقه و بر اساس گمانه زنیهای تاریخی این مکان تفریحگاه انوشیروان ساسانی بوده است.
کشف آثار و بقایای شهر مدفون شده سیروان (ماسبذان) در جوار روستای سراب کلان نشان از قدمت طولانی سکونت انسان در این روستا دارد و وجود بقایای پل ها، راهها و قلعههای باستانی اهمیت این روستا را دوچندان کرده است.
در وسط روستا مجموعه اتاقهای به هم پیوستهای به صورت یک تل بزرگ دیده میشود که بر فراز آن پی اتاقهای منظم مربع شکل طبقات بالایی ساختمان مشخص و معلوم است و طبقه یا طبقات پایین که به عنوان انبار و کاهدان مورد استفاده اهالی قرار میگرفت، هنوز سالم و پابرجا باقی مانده است.
روستای کوهستانی سراب کلان به دلیل برخورداری از چشم اندازهای جذاب و متنوع طبیعی مانند جنگل، رودخانه و کوهستانهای سرسبز و پوشیده از گیاهان دارویی و گلهای رنگارنگ، شرایط مناسبی را برای بازدید گردشگران از این روستا را به ویژه در فصل بهار فراهم آورده است.
تل شیروان
تل شیروان یکی از آثار تاریخی سیروان و چهارمین اثر ثبت شده در آثار ملی ایران است که در کنار رودخانه سیروان و در نزدیکی شهر تاریخی سیروان واقع شده است.
تل شیروان مربوط به دورهی ماقبل تاریخ عصر حجر یا عصر سنگی است و در لایههای بالایی آن آثاری مربوط به دورهی ساسانی نیز به چشم میخورد.
این اثر باستانی به علت ارتفاع و مشرف بودن بر شهر تاریخی سیروان و همچنین آب و هوای بکر این منطقه یکی از تفرجگاههای ساسانی در فصل بهار بوده است که البته تاکنون مورد کاوش قرار نگرفته و برخلاف قدمت دیرین خود هنوز برای گردشگران داخلی و خارجی و حتی بومی گمنام و بکر مانده است.
قلعه و تنگه سازبن
در شهرستان سیروان تنگهای با نام سازبن قرار گرفته که با توجه به وجود قلعهای باستانی با همین نام بر روی تیغههای ورودی آن و نیز جریان رودخانهای منشعب از رودخانه سیمره در درون این تنگه میتوان به اهمیت آن در روزگاران دور پی برد.
تنگه و قلعه سازبن در شمال روستای ورگچ و در قسمت شرقی شهر لومار قرار دارد و این قلعه یکی از آثار به ثبت رسیده ملی است که موقعیت، جنس مصالح بکار رفته و همچنین شکل قلعه و وجود شکارگاههای بکر و طبیعت چشم نواز بیانگر این موضوع است که روزگاری از مراکز نظامی و تفریحی شاهان و حاکمان عهد ساسانی بوده است.
با گذشت قرنها از ساخت، اما دیوارها، ستونها و ... این قلعه همچنان باقی مانده است و با توجه به موقعیت جغرافیای و مکان ساخت آن بر روی دیوارههای کوه آن را به یکی از قلعههای منحصر به فرد دوران ساسانی تبدیل کرده است.
اما نکته قابل تامل اینکه این منطقه زیبا با وجود پتانسیل های قوی برای تبدیل به یک قطب گردشگری فاقد امکاناتی هچون جاده دسترسی مناسب و محل اسکان گردشگران است هرچند هماکنون به یکی از نقاط پربازدید در ایام سال تبدیل شده است.
تنگههای برنجان و شمشه
تنگه برنجان در پایینتر از روستای چم شیر منطقه عرب رودبار قرار گرفته که رودخانه سیمره از آن میگذرد و زیبایها و جاذبههای این تنگه و همچنین وجود قایق تفریحی در این تنگه چشم هر گردشگر را به خود خیره می کند.
تنگه شمشه نیز از مکانهای زیبای طبیعی سیروان است که کوه چرمین را به دو قسمت تقسیم میکند و هوای مناسب آب زلال آن در دو فصل بهار و تابستان برای هر بازدید کنندهای خاطره انگیز است.
این محل در محل برش عرضی کوه لنه که سبب خروج رودخانه زنگوان از آن به سمت زهکش رودخانه چرداول شده است به خاطر تأثیرات آب بر سنگهای آهکی بستر خود شکلهای زیبایی به صورت استخر، رودخانهای شکل داده که همراه با آثار قدیمی که بر دیوارههای اطراف تنگه به جای مانده دارای جذابیت قابل توجهی است.
وجود چشمه آب شیرین و رود زیبایی که از وسط تنگه میگذرد و بناهای تاریخی و همچنین وجود پرندگان گوناگون در این منطقه زیبایی بخصوصی به آن داده است که نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند.
بقاع متبركه
وجود بقعه ها و حرم مطهر چند تن از امامزادگان مدفون در شهرستان سيروان اين منطقه را از لحاظ گردشگري مذهبي و ديني غني ساخته و همه ساله در طول ماه هاي مختلف سال زائران زيادي براي زيارت اين قبور مطهر به سيروان سفر مي كنند.
امامزاده صورت بانو يكي از زنان گرامي منتسب به خاندان رسالت در روستاي گوراب و بقعه ديگر امامزاده ها چون سيد علي در بلندي مشرف به شهر لومار و محله درويشان و رودخانه سيمره، امامزاده عباس عرب رودبار در روستاي چم شير كه بقعه آن به لحاظ ساختار تاريخي ثبت ملي شده، امامزاده عباس شيروان در كنار روستاي عباس آباد و مشرف به رودخانه سيروان، محمد باقر در جنوب روستاي سفيد خاني، حاجي حاظر در بين روستاهاي لريني و سراب كلان ، زيد بن علي كه بر روي تپه اي مشرف به رودخانه سيمره ساخته شده است.
سوغات سیروان ایلام
سیروان سوغاتیهای مختلفی دارد که یکی از اصلیترین آنها برنج "عنبربو" است که طعم خاص و بوی دلانگیزی دارد.
روغن حیوانی و کره محلی با طعم بسیار لذیذ، عسل کوهی، نان محلی، گردو، کشک، کنجد و ترخینه و انواع شیرینیهای محلی که معروفترین آنها بژی برساق، کلهگنجشکی، کهک و حلوائی بگل (که ترکیبی از کشک خشک و خرما است).
منطقه عرب رودبار یکی از مناطق پر ثمر این شهرستان است که سالانه تولید انار زیادی دارد که به دیگر شهرستانهای استان صادر میشود.
آداب و رسوم مردم سیروان
فرهنگ زیبای مردم سیروان یکی از جاذبههای آن است، زیرا مردم سیروان بسیار میهمان نواز هستند و با گردشگران برخورد گرمی دارند. بیشتر آنها به زبان کردی و لهجهی کلهری صحبت میکنند؛ اما در برخی روستاهای آن مردم زبان عربی را برای صحبت کردن به کار میبرند. زبان، موسیقی، لباس، جشنها و مراسم خاص از بارزترین جذابیتهای این شهر است.
بیشتر بخوانید: ایوان؛ نگین سبز استان ایلام
شهرستان ایوان در شمال استان ایلام قرار دارد و مرکز آن شهر ایوان است، این شهرستان از شمال به استان کرمانشاه از خاور به شهرستان چرداول و از باختر به کشور عراق محدود است.