شأن نزول سوره انسان از امام محمد باقر علیهالسلام روایت شده است: امام حسن و امام حسین علیهمالسلام در دوران کودکی بیمار شدند. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از آنها عیادت کردند و به امام علی علیهالسلام فرمودند: ای ابالحسن اگر برای فرزندانت نذری کنی، خداوند به ایشان عافیت میبخشد.
امام علی علیهالسلام و حضرت فاطمهالزهرا سلام الله علیها و فضه، نذر کردند سه روز روزه بگیرند تا بیماری حسنین شفا یابد. در روز اول هنگام افطار مسکینی به در خانه آمد و تقاضای غذا کرد. ایشان غذای خود را به او دادند. روز دوم، هنگام افطار یتیم و اسیری به در خانه آمدند و بازهم ایشان غذای خود را به آنها دادند. روز بیست و پنجم ماه ذیالحجه بود که سوره هل أتی بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نازل شد. (۲)
فضیلتهای سوره انسان
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در فضیلت این سوره فرمودند: هر کس سوره انسان را قرائت کند، پاداش او بهشت و حوریان بهشتی خواهد بود. (۳)
امام جعفر صادق علیهالسلام نیز فرمودند: هر که سوره انسان را قرائت کند، خداوند او را با تعداد زیادی از حوریان بهشتی تزویج کند و در سرای باقی با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم خواهد بود. (۴)
در سیره امام علی بن موسیالرضا علیهالسلام آمده است: ایشان در نماز صبح روز دوشنبه و پنجشنبه، در رکعت اول سوره حمد و انسان و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره غاشیه را قرائت میکردند و میفرمودند: هر کس در نماز صبح روز دوشنبه و پنجشنبه اینگونه نماز بخواند، خداوند در این دو روز ایشان را از شرور در امان میدارد. (۵)
از امام جعفر صادق علیهالسلام روایت شده است که فرمودهاند: من ضامنم برای هر یک از شیعیانم که در نماز صبح روز پنجشنبه سوره انسان را بخواند و اگر در آن شب یا روز بمیرد با امنیت و بدون حساب از گناهانی که انجام داده است، وارد بهشت میشود و دیوان حسابرسی برای او باز نمیشود و در قبر از او پرسشی نخواهد شد. اگر زنده بود در حفظ و امان الهی است، آفات دنیا از او برداشته میشود و چیزی از جنبندههای زمینی تا هفت روز به او آسیبی نمیرساند. (۶)
پینوشتها:
(۱) درمان با قرآن، ص ۱۳۳
(۲) مناقب آل ابیطالب، ج ۳، ص ۱۴۹
(۳) مجمع البیان، ج ۱۰, ص ۲۰۶
(۴) ثواب الاعمال، ص ۱۲۱
(۵) من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۳۰۸
(۶) الاصول السته عشر، ص ۳