تغییر جغرافیای جنگ از قره باغ تا قره باغ

در زمان روم باستان سیاستمداران برای آماده نگهداشتن سربازان در حالت جنگی مجبور بودند جنگ‌هایی هرچند کوچک و پراکنده به راه اندازند امروز هم با فروکش کردن جنگ در مناطق مختلف بویژه در سوریه و افغانستان حالا باید جبهه جدیدی برای تروریست‌ها باز کرد؛ تروریست‌هایی که شغل دیگری جز جنگیدن ندارند و حتی از این راه امرار معاش می‌کنند.
"المرصد السوری المعارض" مهم‌ترین منبع خبری مخالفان نظام سوریه با انتشار تصویری اعلام کرد اولین گروه ۳۰۰ نفره از تروریست‌های تکفیری سوری از شمال سوریه به جمهوری آذربایجان منتقل شده اند تا در قبال حقوق ماهیانه ۲۰۰۰ دلار، در جنگ منطقه قره باغ مشارکت کنند.
در افغانستان هم روند مذاکرات صلح در این کشور تروریست‌های بیکاری را روی دست جنگ طلبان گذاشته است حقوق بگیرانی که حالا باید آتش بیار معرکه‌ای دیگر باشند.
افغانستان دو شهر به نام "​ قره باغ "​در استان‌های غزنی و کابل دارد که در آن تبلیغات گسترده‌ای برای رهایی قره باغ قفقاز صورت می‌گیرد و در آن، جنگ در قره باغ به عنوان جهاد با کفار مطرح می‌شود. برخی منابع تعداد نیرو‌های افغان حاضر در قره باغ قفقاز را تا سه هزار نفر هم تخمین زده اند و نوع جنگ در قره باغ هم مثل حملات انتحاری از جنس فعالیت تروریست‌ها در افغانستان است.
در سال‌های گذشته هم برخی منابع از به اسارت درآمدن اتباع چچنی و پاکستانی در مناقشه قره باغ خبر داده بودند.
نکته قابل توجه این است که برخی از گروه‌های افراطی منطقه به دنبال تغییر مناقشه قره باغ از یک جنگ سرزمینی به جنگ صلیبی هستند تا در آن اسلام و مسیحیت را در مقابل هم قرار دهند در حالی که امروز قره باغ شاهد مناقشات قومی است و اختلافات دینی و مذهبی جایی در این منازعه ندارد.
اوضاع وقتی پیچیده‌تر می‌شود که برخی کشور‌های منطقه در این مناقشه به دنبال صف آرایی هستند تا اختلافات بین دو کشور را به یک بحران منطقه‌ای و بین المللی تبدیل کنند.
اما تجربه همه کشور‌های بحران زده منطقه نشان داده است که در نهایت راه حل همه این بحران‌ها، گفتگو‌های درون منطقه‌ای است.
امروز قره باغ فراتر از صحنه رویارویی دو کشور همسایه به مامنی برای رشد و تقویت تروریست‌های منطقه تبدیل شده است بنابر این مثل سایر کشور‌های بحران زده منطقه، برای بازگشت صلح پایدار در قره باغ ابتدا باید ریشه‌های تروریسم را در منطقه خشکاند.
تلاش‌های گروه میانجی مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا هم برای حل مناقشه قره‌باغ تاکنون بی‌نتیجه بوده است و حتی این گروه در افکار عمومی قفقاز به عنوان گردشگران سیاسی شناخته می‌شوند.
شاید این فرصت مناسبی برای دیگر کشور‌های منطقه و نهاد‌های بین المللی باشد تا با میانجی گیری به این بحران ۳۲ ساله پایان دهند.
اما از میان کشور‌هایی که برای میانجی گری اعلام آمادگی کرده اند جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری است که بالاترین ظرفیت را برای میانجیگری دارد، زیرا هم با جمهوری آذربایجان و هم با ارمنستان هم مرز است و هم تعادل را در روابط با این دو کشور حفظ کرده است.
همچنین تجربه بالای ایران در مبارزه با تروریسم ظرفیت دیگری است که استفاده از آن می‌تواند به محو کامل گروه‌های تروریستی در منطقه بیانجامد.

 محمدرضا فخاری
 خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما