«عماد ایرانی» هم به کلکسیون شکارچیان ناوهای هواپیمابر اضافه شد

در بحث پایگاه های هوایی مستقر روی زمین، سالهاست که جمهوری اسلامی ایران تعداد زیادی از موشک های بالستیک، کروز و البته پهپادهای را برای نابودی آنها در صورت بروز هر گونه تنش آماده کرده است. البته این اهداف بزرگ و ثابت هستند و پیدا کردن آنها و مشخص کردن نقاط مورد نظر برای هدف قرار دادن بخش های مهم و حساس آنها از جمله اموری است که در این سالها با دقت به انجام رسیده و در جریان حمله به پایگاه عین الاسد نمونه ای از هدف گیری دقت و اصابت های تحسین برانگیز موشک های بالستیک تاکتیکی ایرانی رویت شد.

عمده موشک های بالستیک ایرانی که در چند سال اخیر در عملیات هایی بر ضد تروریست های داعش، گروه های تروریستی در شمال عراق و نیروهای تروریست سنتکام وارد عمل شده اند از نوع تاکتیکی و در فاصله های زیر ۱۰۰۰ کیلومتر بوده اند که دقت این موشک های بالستیک ایرانی برای کارشناسان امر در فواصل زیر هزار کیلومتر اثبات شده اما سوال اینجاست که در برد های بالای ۲۰۰۰ کیلومتر وضعیت به چه گونه است؟

اولین اشاره از طرف وزیر دفاع

در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، روایتی جالب درباره یک آزمایش موشکی کشورمان را مطرح کرد. وی با اشاره به جنجال های آن زمان مسئولان ایالات متحده در خصوص توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران گفت: موشک برد بلندی که فریاد آمریکایی‌ها از آن درآمد، یک موشک با برد دو هزار کیلومتر است که تست شد و در فاصله دو هزار کیلومتری، درست در وسط یک مربع ۳۰ متر در ۳۰ متر فرود آمد.

بعید نیست دستاوردی که در آن زمان مورد اشاره وزیر دفاع قرار گرفت، یکی از آزمایش های موشک توانمند  و قابل تحسین "خرمشهر" بوده که اخیرا تصاویری از آن و لحظه برخورد به مرکز یک هدف مربع گونه منتشر شد.

اصابت موشک بالستیک خرمشهر به درون یک هدف مربع شکل

ایران به دنبال دور کردن هواپیمابرها از خاک خودی

در چند سال اخیر همیشه بحث هایی در خصوص دستیابی ایران به موشک بالستیک ضد کشتی برد بلند توسط فرماندهان عالی رتیه کشور مطرح شده است؛ موشک هایی که در بردهای حتی بالای ۱۰۰۰ کیلومتر بوده و می توانند اهداف دریایی را مورد اصابت قرار دهند.

یکی از این اشاره ها مربوط به سردار سلامی در سال ۱۳۹۶ است. فرمانده کل سپاه در یک گفتگو به وجود یک موشک بالستیک اشاره می کند که با سرعت ۸ ماخ از جو زمین وارد شده و می تواند با دقت ۱۰۰ متر اهداف شناور متحرک را مورد هدف قرار دهد. خروج از جو زمین و ورود مجدد و رسیدن به سرعت نزدیک به ۸ ماخ مشخصا موشک مورد نظر سردار سلامی از رده تسلیحاتی مثل سری هرمز و خلیج فارس خارج کرده و برد سلاح مورد نظر را به بالای هزار و چه بسا ۱۵۰۰ کیلومتر ارتقاء می دهد.

دقت ۱۰۰ متر مورد اشاره نیز احتمالا مربوط به این مسئله است که موشک مورد نظر از نوعی کلاهک بارانی بهره برده و به جای اصابت مستقیم سر جنگی به هدف تعداد زیادی پرتابه های ریز را در شعاع مشخصی پرتاب می کند. این سناریو بیشتر در شرایط یک حمله دسته جمعی و در تعداد بالا مناسب بوده و می تواند به شناورهای دشمن در شعاع مورد نظر آسیب جدی وارد کند.

"عماد" هم به جمع ضد ناوهای ایرانی اضافه شد؟

موشک بالستیک عماد یکی از آخرین محصولات رونمایی شده توسط وزارت دفاع در کلاس موشک های بالستیک با محدوده عملیاتی بالای هزار و پانصد کیلومتر است که بردی در حدود ۱۷۰۰ کیلومتر دارد

. بر اساس فیلمی که اخیرا از یک تست عملیاتی مهم این موشک منتشر شده هدفی شبیه به عرشه یک ناوهواپیمابر یا بخش کوتاهی از یک باند فرود مورد اصابت سر جنگی این موشک قرار می گیرد. این موشک سوخت مایع در زمان رونمایی نیز جزو اولین موشک های برد بلند ایرانی بود که به سر جنگی جدید مجهز به بالک های هدایتی برای پرواز و تصحیح خطا در مرحله آخر مجهز شده بود.

تصاویر مربوط به این آزمایش در ایران، برای کارشناسان نظامی بین المللی یادآور عملیات موشک بالستیک و مشهور ضد کشتی DF-۲۱D در چین است. در آن آزمایش ها نیز طرف چینی با درست کردن یک هدف مستطیل شکل و چیزی شبیه به باند فرود یک ناو هواپیمابر اقدام به شلیک این موشک به سمت هدف کرده و موفق به اصابت شده بود.

در این تصاویر به خوبی خروج موشک از جو زمین نیز مشخص است و به همین دلیل می توان این طور برآورد کرد که موشک مورد نظر حتما با سرعت فراصوت ( ۵ ماخ به بالا) به سمت هدف می آید که کار را برای سیستم های ضد موشکی دشمن بسیار سخت خواهد کرد.

موشک بالستیک عماد

باید توجه داشت هر دو کشور چین و ایران، نیروی دریایی آمریکا و ناوهای هواپیمابر آن را به عنوان یک تهدید جدی برآورد کرده و اقدامات مختلفی را برای مقابله با آن با توجه به توان علمی و فنی خود در نظر گرفته اند.

۰خوشبختانه به علت بومی بودن تمام ساختار و شبکه صنعت موشکی کشورمان در حوزه بالستیک، حتی کارشناسان غربی نیز شایعه ای از کپی یا کمک خارجی به این دستاورد مهم موشکی کشورمان مطرح نکرده اند؛ هرچند که ممکن است عده ای فارسی زبان به تضعیف چنین موضوعی دست بزنند.

یکی از این اقدامات که توسط هر دو کشور انجام شده بحث افزایش برد موشک ها به منظور دور کردن ناوهای هواپیمابر آمریکا از سواحل است. چندی پیش موشک کروز ضد کشتی شهید «ابومهدی مهندس» با برد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر معرفی شد. برآورد ها این احتمال را طرح می کند که احتمال این موشک بردی در حدود ۱۲۰۰ کیلومتر داشته باشد.

موشک بالستیک ضد کشتی DF-۲۱D ساخت چین

برخورد سر جنگی موشک دی اف ۲۱ دی به هدف شبیه سازی شده از یک ناو هواپیمابر در یک آزمایش زمینی

حالا با موشک بالستیک عماد با برد حدودا ۱۷۰۰ کیلومتری، سرجنگی ۴۵۰ کیلوگرمی (که قریب ۲۵۰ کیلوگرم از آن مواد منفجره است) رو به رو هستیم. برای حمله به یک ناو هواپیمابر کلاس نیمیتز بایستی در نظر داشت که طول هدف مورد نظر در حدود ۳۳۲ و عرض آن نیز در حدود ۷۶ متر است. یعنی موشک ایرانی باید به شکل فرضی درون یک مستطیل با این ابعاد برخورد کند.

هدف مورد نظر بسیار بزرگ بوده و در عین حال از قدرت تحرک و مانور پذیری نسبتا خوبی نیز برخوردار است. موشک بالستیک ایرانی برای حمله موفق به این هدف در ابتدا بایستی مختصات حدودی منطقه حضور ناو و البته در صورت تغییر موقعیت در زمان حرکت، به روزرسانی اطلاعاتی را نیز دریافت کند. این امر به صورت معمول در جهان به وسیله ماهواره ها انجام می شود اما در ایران به دلیل نبود سیستم های هدف گیری ماهواره ای، بایستی از رادارهای بسیار برد بلند، سیستم های شنود الکترونیک یا پهپادهای شناسایی بلند پرواز برای این امر بهره برد. فراموش نکنیم که ماموریت اصلی این کلاس از سلاح ها در حقیقت ارسال یک پیام قوی در حوزه بازدارندگی به طرف مقابل و تلاش برای جلوگیری از وقوع هر گونه درگیری است.

این موشک بعد از رسیدن به مرحله شیرجه، می تواند به وسیله سیستم های راداری یا جستجوگرهای فروسرخ هدف را کشف کرده و بعد از قفل کردن روی آن، حمله نهایی را آغاز کند. مشخصا در مرحله اول بایستی این روند در یک محیط زمینی شبیه سازی شود  که این کار بر اساس تصاویر موجود با موفقیت انجام شده است. به نظر گام جدید کشور در این بخش، رسیدن به برد حدودا ۲ هزار کیلومتری در موشک های بالستیک ضد کشتی دارای کلاهک نقطه زن و قابل هدایت است.

عدد معروف ۲ هزار کیلومتر اهمیت فوق العاده ای برای استراتژی ضد دسترسی دفاعی کشور خواهد داشت. برخی از کارشناسان خارجی از این عدد به عنوان عدد طلایی در برنامه های موشکی ایران یاد می کنند. برای درک اهمیت بیشتر این مسئله بایستی بدانیم که برد رزمی هواپیمای ناو نشین F-۳۵C در حدود ۱۱۰۰ کیلومتر و برد رزمی سوپر هورنت در حدود ۸۰۰ کیلومتر است. با فرض رسیدن به برد ۲۰۰۰ کیلومتر در موشک های کروز و بالستیک ضد کشتی تمام جنگنده های ناونشین آمریکایی از برد حمله یک سری به داخل کشور ما خارج شده و در میانه راه نیاز به سوخت گیری هوایی، زمان کمتر در روی هدف و حمل مهمات کمتر خواهند داشت و در عین حال زمان واکنش بیشتری را نیز به مدافعین خواهد داد.