برای خرید واکسن انتقال دهیم. بنابر این , اقدام آمریکا اساسا تروریسم پزشکی است
ظریف در ادامه گفت: آمریکا قطعا در جلوگیری از معامله کشورها با یکدیگر، قدرت مالی زیادی دارد. به همین علت است که تعداد کمتر و کمتری از کشورها به دلار وابسته هستند. کشورها میدانند تا زمانی که برای معاملات بین المللی به دلار آمریکا وابسته هستند، اساسا تحت کنترل قدرت آمریکا قرار دارند و آمریکاییها میتوانند پندارههای خود را به آنها تحمیل کنند. نکته دوم این است که ایران زیاد تسلیحات نمیخرد و این یک اصل برای ما است. ما عربستان سعودی نیستیم. آنها ۶۷ میلیارد دلار برای ارتش خود هزینه میکنند که رقمی بیشتر از روسیه است. ما این مقدار پول را هزینه نمیکنیم. ما چنین پولی نداریم که خرج کنیم. ما بیشتر تسلیحات مورد نیاز خود را تولید میکنیم. ما قصد نداریم به بازارهای بین المللی مراجعه کنیم و از اینجا و آنجا تسلیحات تامین کنیم. از زمان انقلاب هیچ یک از کشورهای اروپایی حتی به ما سلاح نفروختند! ما دچار هیچ گونه توهمی نیستیم، اما این یک اصل است که توافقنامهای صورت گرفت و بر اساس آن قرار بود محدودیتها برداشته شود. همانطور که روسیه به درستی خاطر نشان کرد، ما تحت تحریمهای تسلیحاتی نبودیم بلکه محدودیتهایی وجود داشت که لازم بود ما مجوز شورای امنیت را برای خرید و فروش تسلیحات کسب کنیم. این محدودیت در اواسط اکتبر برداشته خواهد شد. مهمترین مسئله همین است. اگر ما نیاز داشته باشیم تسلیحات خود را از دوستان خود خرید کنیم در این صورت هیچ محدودیت قانونی وجود ندارد
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از مصاحبه با این شبکه تلویزیونی به پرسشی درباره تحریم تسلیحاتی ایران پاسخ داد.
مجری: وقتی از سرگئی لاوروف همتای روسی شما پرسیده شد که آیا تولید کنندگان تسلیحات روسی همچنان با ایران داد و ستد خواهند کرد؟ وی گفت که نمیتواند پاسخی به این سئوال بدهد، چون این تصمیم یک تصمیم کاری است و در حیطه اختیارات شرکتهای خصوصی است. آمریکاییها این توانایی را دارند که روی محاسبات ریسک (دیگران و شرکتها) تاثیر گذار باشند. پرسش من این است که شما انتظار چه واکنشی را از روسیه و چین دارید؟ آیا محکومیت لفظی کافی است؟
ظریف: روسیه و چین در مخالفت با اقدامات آمریکا پیشتاز بوده اند، اما حتی اروپاییها هم (بد نبودند) , سیزده عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد - که در مجموع ۱۵ عضو دارد - دو بار به رئیس شورای امنیت نامه نوشتند. نامه اول آنها در بیستم اوت بود یعنی زمانی که آمریکا به اصطلاح «اخطار» خود را صادر کرد. دیگری در بیستم سپتامبر بود یعنی زمانی که آمریکا مدعی شد تحریمهای سازمان ملل بازگشته است، کشورهای (عضو شورای امنیت) با ارسال نامهای این موضوع را رد کردند. چیزی که اهمیت دارد همین است. به نظر من این نکته مهمی است. این یک شکست دیپلماتیک بزرگ برای آمریکا بود، انزوای آمریکا بود، راستی آزمایی جامعه بین المللی درباره مشروعیت موضع ایران بود که دستاوردی بزرگ نه تنها برای ایران بلکه برای جامعه بین المللی و حاکمیت قانون بود. ما در سطوح نظامی تماسهایی با دوستان خود داریم. این تماسها ادامه خواهند یافت. معمولا این تماسها به صورت زنده از تلویزیون پخش نمیشوند!
مجری: شما به واکنش اروپاییها اشاره کردید. به نظر من اکنون روسیه خود را در وضعیتی مشابه با وضعیت ایران در برجام میبیند، چون این (روسیه) در خط گاز نورد استریم سرمایه گذاری کرده است و اکنون اروپاییها فقط دارند حرف میزنند بدون آنکه عملا اقدامی بکنند. آیا اروپاییها را هنوز میتوان بخشی از غرب تلقی کرد؟ علت این است که صحبتهای آنها متفاوت با صحبتهای آمریکا است. آیا آنها در زمینه توافقنامههای بین المللی قابل اعتماد هستند؟
ظریف در پاسخ گفت: همانطور که شما به درستی اشاره کردید نورد استریم نمونهای واضح است که نشان میدهد اگر اروپاییها به آمریکا اجازه دهند در مورد ایران برای آنها قلدری کند در این صورت آمریکا میتواند در مورد مسائل حیاتی (اروپایی ها) برای آنها قلدری کند!
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین خاطر نشان کرد: نورد استریم برای اروپا اهمیت بسیار زیادی دارد، برای آلمان اهمیت زیادی دارد و این خط لوله گاز قابل اعتمادترین منبع انرژی برای آنها است. آمریکا حتی تلاش میکند آلمان را از تعامل با روسیه (در خط لوله نورد استریم) بترساند. درسی که باید گرفته شود این است که اگر شما به یک قلدر اجازه دهید فعالیت کند در این صورت هیچ حدی (برای قلدری ها) وجود ندارد و هیچ پایانی ندارد.
ظریف همچنین گفت: به نظر من اروپاییها باید این مسئله را درک کنند. متاسفانه تا این لحظه اروپاییها حرفهای قشنگی درباره برجام و نورد استریم زدند، اما اقدامی نکردند. ما تاریخی طولانی داریم، ما صبور هستیم و میدانیم که سیاست قلدرمآبانه آمریکا محکوم به رد شدن از طرف جامعه بین المللی است. مدتی طول خواهد کشید، ولی ما هزاران سال سابقه تاریخی داریم ما مثل برخی کشورها نیستیم که ۲۵۰ سال سابقه تاریخی داشته باشند!
مجری: شما به نگرش خود درباره آمریکا اشاره کردید. تا انتخابات بعدی آمریکا اندکی بیش از یک ماه باقی مانده است. میدانم که شما میگویید ایران نامزد خاصی را مد نظر ندارد، اما اطمینان دارم که ایران به عنوان کشوری که سنت دیرینه «تحلیل راهبردی» دارد مجبور است سناریوهای مختلفی را پیش بینی کند. آیا به نظر شما بسته به اینکه کدام نامزد وارد کاخ سفید میشود در سیاست آمریکا تفاوت ایجاد خواهد شد؟
محمد جواد ظریف: واضح است که بین روسای جمهور مختلف و دیدگاههای مختلف تفاوت وجود خواهد داشت. تردید دارم که هیچ یک از روسای جمهور آمریکا دیدگاههای افراطی نظیر رئیس جمهور ترامپ داشته باشند، اما در نهایت باید به سیاستها نگاه کنیم نه به شخصیتهایی که در کاخ سفید هستند!
وزیر خارجه کشورمان همچنین افزود: اکنون به جای آنکه پرسیده شود آیا سیاست آمریکا در قبال ایران تغییر خواهد کرد یا خیر؟ باید این سئوال مطرح شود که در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا، آیا انتقال قدرت در کاخ سفید به صورت مسالمت آمیز و آرام صورت خواهد گرفت؟ بر اساس آنچه که ما دیروز از رئیس جمهور ترامپ شنیدیم به نظر میرسد که سناریوهای پیچیدهای در پیش باشد.
مجری: فکر میکنم رقبای سیاسی او (ترامپ) نیز مطمئن نیستند که آیا پیروزی وی (ترامپ) را میپذیرند یا خیر؟ این مسئله برای هر دو طرف صدق میکند.
ظریف: باید صبر کرد و دید. اردوگاه مقابل گزینههای زیادی ندارد، چون رئیس جمهور ترامپ در کاخ سفید نشسته است، اما این که یک رئیس جمهور مستقر مدعی شود که در انتخابات کشورشان تقلب خواهد شد سناریوی جالبی است که باید آن را تماشا کرد.
مجری: جو بایدن گفته است که اگر پیروز شود دولتش تمایل دارد برجام را احیاء کند درحالی که کشور شما و شخص شما پاسخ دادید و گفتید که پیش شرط را منتفی میدانید، شما موضوع اعتماد سازی را مطرح کردید، موضوع پرداخت غرامت برای خسارتها را مطرح کردید، اما پرسش من این است که صرفنظر از احساس شما نسبت به اقدام آمریکا، آیا به مفاد توافقنامه (برجام) علاقهمند هستید؟ آیا شما به مفاد و محتوای توافقنامه علاقهمند هستید؟
محمد جواد ظریف: البته که علاقهمند هستیم. ما گفته ایم که - چه با حضور آمریکا و چه بی حضور آمریکا - وقتی منافع ایران در داخل برجام تامین شود و آنچه که متعلق به ما است و درباره اش مذاکره و معامله شد تامین شود، ما خواستار آن هستیم. برجام قابل مذاکره مجدد نیست.
ظریف گفت: اگر اعضای باقیمانده برجام بتوانند این منافع را تامین کنند ما آن را میپذیریم. ما به آنها - به خصوص اروپاییها - بیش از یک سال فرصت دادیم تا به وعدههای خود عمل کنند. آنها دو بار در سطح وزرای خارجه ۱۱ وعده دادند، اما نتوانستند حتی عمل کردن به آن ۱۱ وعده را شروع کنند، حتی یک مورد از آن ۱۱ وعده را عمل نکردند. ما در ادامه شروع به کاهش تعهدات خود در برجام کردیم همانگونه که در برجام پیش بینی شده بود. این همان ساز و کار واقعی برای حل اختلاف است که در برجام پیش بینی شده بود نه آن کلمه موازی که آمریکا درباره «ساز و کار حل اختلاف» , درباره اش صحبت میکند.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: ما داریم از تعهدات خود پیروی میکنیم، ما در برجام حضور داریم، اروپاییها به برجام بازگردند و به تعهدات خود عمل کنند. برجام زنده است. شورای امنیت اثبات کرد که این (برجام) زنده است. آمریکا تلاش کرد این قطعنامه را از بین ببرد.
ظریف با بکار بردن جملاتی استعاری گفت: ما در یک اتاق نشسته بودیم. آمریکا نه تنها اتاق را ترک کرد بلکه اتاق را بمباران کرد! تلاش کرد اتاق را نابود کند. اکنون این (آمریکا) است که باید برای بازگشتن به اتاق کرسی بدست آورد. چنین چیزی به صورت خودکار صورت نمیگیرد. من هیچ پیش شرطی مطرح نمیکنم. نمیتوان در فضای بین المللی وضعیتی داشت که در آن یک طرف توافقنامهای را به میل خود ترک کند و به میل خود به آن توافقنامه بازگردد. چنین چیزی کارایی ندارد.
مجری پرسيد: گمانه زنیهای زیادی وجود دارد که چه کشوری در صف توافق قرار دارد. از عمان و سودان به عنوان کشورهای بعدی یاد میشود که میخواهند پا جای پای امارات عربی متحده بگذارند، اما قطعا همه نگاهها متوجه عربستان سعودی است. شما شاهد نشانههای جزئی از آماده کردن افکار عمومی برای عادی سازی روابط (با اسرائیل) هستید.
وزير خارجه کشورمان: (افکار عمومی را) برای عادی سازی چیزی آماده کنند که هم اکنون وجود دارد؟! عربستان سعودی و اسرائیل سالیان سال است که با یکدیگر همکاری دارند!
مجری: دقیقا همین طور است، اما میخواهند این کار را به صورت علنی انجام دهند. آیا به نظر شما این سناریو محتمل است؟
ظریف: به نظر من چنین چیزی اهمیت ندارد. به نظر من این اهمیت ندارد و روی وضعیت (فلسطین) تاثیر نمیگذارد. آنها هرگز به هیچ وجه به فلسطینیها کمک نمیکنند. کل مشکل در خاورمیانه پایمال کردن حقوق فلسطینیان است. شما باید هرگونه تحول را با این شاخص اندازه گیری کنید و ببینید که آیا روی مقاومت فلسطینیها در قبال ادامه اشغالگری تاثیر میگذارد؟ فکر نمیکنم عربستان سعودی، امارات عربی متحده یا بحرین از حامیان قوی آرمان فلسطینی بوده باشند جز اینکه فقط در این باره حرف زدند! به نظر من این (توافقنامههای عادی سازی روابط) هیچ تاثیر عملی روی مشکلات منطقه ما ندارد. مشکل منطقه ما ناشی از توسعه طلبی، تجاوزگری و تضییع حقوق مردم فلسطین است.
مجری: رئیس جمهور ترامپ دوست دارد از خود در زمینه رویکردهای جدید دیپلماسی تعریف و تمجید کند. همکاران عربی و اسرائیلی ترامپ نیز تمایل دارند چنین تمجیدی از ترامپ داشته باشند، آنها تمایل دارند فرصت عکس یادگاری در اختیار ترامپ قرار دهند درحالی که منافع خودشان را تامین کنند. به نظر من این کشورها چیزی از دست نمیدهند. میدانم که ایرانیها مردمی پر افتخار هستند، اما قطعا تا حدودی این رضایت وجود دارد که دشمن خود را فریب دهید.. ترامپ خواستار توافق با ایران است. شما میدانید، من میدانم، و همه میدانند. چرا به وی اجازه نمیدهید که طبق شروط خودتان این توافقنامه را بدست آورد؟
وزير خارجه ايران: یک اصل وجود دارد که میگوید شما خواستار توافقنامهای هستید که قرار نیست به فرصتی برای گرفتن عکس یادگاری تبدیل شود. ما یک توافقنامه ۱۵۹ صفحهای داریم. سند (برجام) سندی دو صفحهای نیست که وی (ترامپ) بتواند جلوی دوربینها آن را نشان دهد. به نظر من به نفع همه است- من نمیگویم به نفع ما یا فقط به نفع آمریکا است- این توافقنامه در بر گیرنده همه چیزهایی نیست که ما میخواستیم و نیز دربر گیرنده همه خواستههای آمریکا نیست. در غیر این صورت این توافقنامه ابزاری برای تسلیم ایران یا آمریکا بود. شما نمیتوانید انتظار داشته باشید که آمریکا تسلیم شود، قطعا نمیتوانید انتظار داشته باشید که ایران تسلیم شود. به نظر من رئیس جمهور ترامپ چیزی را (توافقنامهای را) میخواهد که در دستش بود! آیا وی میخواهد نام این توافقنامه (برجام) را توافقنامه ترامپ بگذارد؟ همین کار را بکند، اما این توافقنامه بهترین چیزی است که میتوان بدست آورد. من قصد ندارم چیزی را به خطر اندازم که سخت برای آن مذاکره کردم. من میدانم چقدر دشوار است. من تمایل ندارم اجازه از بین رفتن چیزی را بدهم - که مذاکره درباره آن به شدت دشوار بود- و صرفا این کار را برای این هدف انجام دهم که خود پسندی یک نفر دیگر را ارضاء کنم.
مجری: با تمام احترامی که قائل هستم میگویم پرسش من درباره آمریکاییها نیست بلکه درباره اسرائیلیها و اماراتیها است. آیا به نظر شما این راهبرد و سیاست هوشمندانه است که بر اساس آن شما منافع کشورتان را تامین میکنید درحالی که به رقیب یا حریف خود چیزی میدهید که خواستار آن است؟ در نهایت باید گفت که دادن فرصت عکس یادگاری (به ترامپ) پاداش زیادی برای تامین منافع شما نیست! چرا ایران چنین چیزی را امتحان نمیکند؟
ظریف: من از جانب اسرائیل صحبت نمیکنم، اما قطعا اعتقاد ندارم که امارات عربی متحده آن چیزی را که میخواست بدست آورده باشد یا چیزی که مردمش میخواهند بدست آورده باشد. اگر آنها به ذرهای از خواستهی خود دست یافته باشند...
مجری با قطع کردن صحبتهای ظریف گفت: وعدههای زیادی به آنها داده شد.
وزير خارجه کشورمان: وعده، وعده است. وعده یعنی حرف زدن.
مجری: شما اعتقاد ندارید که اسرائیل به وعدههای خود عمل میکند و فناوریهای خود را در اختیار این کشورها قرار میدهد؟
ظریف: اسرائیل گفته است که با استعداد ما (اسرائیلیها) و با پول آنها (عرب ها) میتوانیم چیزهای زیادی بدست آوریم. آیا آنها (کشورهای عربی سازش کننده با اسرائیل) میخواهند چنین چیزی را بخرند؟ به نظر من که نه! (چنین چیزی نمیخواهند).