نشست قطر؛ آزمونی برای مذاکرات بین الافغانی

پیش از این، مذاکرات با طالبان در قطر بدون حضور مقامات افغان برگزار می‌شد، اما حالا مقامات افغان ابتکار عمل را به دست گرفته اند تا در توافقی بین الافغانی به صلح پایدار دست یابند.

این نخستین رویایی "عبدالله عبدالله " به عنوان رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان و بالاترین مقام دولتی این کشور با " ملابرادر " معاون سیاسی سرکرده طالبان است به همین دلیل امروز مردم افغانستان با حساسیت بیشتری این مذاکرات را دنبال می‌کنند.
سه روز قبل و در آستانه مذاکرات دولت افغانستان با گروه طالبان، انفجاری در مسیر خودروی حامل «امرالله صالح» معاون اول رئیس جمهور افغانستان روی داد که ۱۱ کشته و ۲۰ زخمی بر جای گذاشت، ولی در این حمله به امرالله صالح آسیبی نرسید.
سخنگوی گروه طالبان در افغانستان در توئیتی دست داشتن این گروه را در این حمله تکذیب کرد. با توجه به اینکه پیش از این هم در موارد مشابه، گروه طالبان مسئولیت حملات تروریستی را بر عهده نگرفته بود به نظر می‌رسد دست‌های پنهانی در افغانستان مایل به گفتگو‌های بین الافغانی نیست.
تاکنون دولت افغانستان بیش از ۴ هزار و ۶۰۰ زندانی طالبان را آزاد کرده، اما گروه طالبان هنوز به تعهدات خود برای رهایی هزار نفر از زندانیان دولتی به طور کامل عمل نکرده و تنها نیمی از آن‌ها را آزاد کرده است.
دولت‌های مختلف و سازمان‌های بین المللی از گروه طالبان همواره خواسته اند که دست از جنگ افروزی بردارند و سلاح هایشان را بر زمین بگذارند حال آنکه سلاح آن‌ها بخش مهمی از درآمدشان است و بسیاری از طالبان با دریافت حقوق ماهانه، امروز مجری بسیاری از عملیات‌های نظامی هستند و از محل همین درآمدها، امرار معاش می‌کنند به بیان دیگر در حالی که دولت افغانستان برای طالبانی که آزاد می‌شوند هیچ برنامه‌ای ندارد حامیان مالی طالبان برای آن‌ها از قبل، وظایف مشخصی را تعریف کرده اند.
همچنین دولت افغانستان از گروه طالبان خواسته است تا دست از کشت خشخاش و تولید مواد مخدر بردارد، اما هنوز طرح کشت جایگزین در بسیاری از مناطق بویژه مناطق تحت نفوذ طالبان اجرا نشده است. شاید به همین دلیل است که تولید مواد مخدر در افغانستان ۴۵ برابر افزایش یافته و به ۹ هزار تن در سال رسیده است.
طالبان همیشه خروج نیرو‌های خارجی از افغانستان را پیش شرط مذاکرات قرار داده بود، اما اکنون با ادامه حضور هزاران نیروی خارجی حاضر به مذاکره و گفتگو شده است. حال باید دید آیا چرخشی در اهداف و عقاید طالبان روی داده یا این گروه به دنبال بازتوانی و تقویت دوباره خود است.
چنددستگی در گروه طالبان هم مانع دیگری برای دستیابی به صلح در افغانستان است. از حدود دو سال پیش که مذاکرات صلح افغانستان در قطر آغاز شد انتظار می‌رفت درگیری‌ها و تحرکات نظامی گروه طالبان در افغانستان کاهش یابد، اما افزایش این ناامنی‌ها نشان از وجود طالبان تندرویی در این کشور دارد که راه جدایی را در پیش گرفته اند.
به هر حال نشست بین الافغانی در قطر امروز آزمون مهمی هم برای دولت افغانستان و هم برای گروه طالبان است. دولت افغانستان باید سهم بیشتری در ساختار نظام سیاسی و اداری این کشور برای طالبان قائل شود و طالبان هم باید با تغییر رویکرد‌های تهاجمی گذشته، تضمین‌های لازم را به دولت افغانستان بدهد تا مردم این کشور که از جنگ چهل ساله خسته شده اند به آرامش و صلح پایدار برسند.

محمدرضا فخاری خبرنگار سرويس سیاسی، خبرگزاری صدا و سیما