به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما؛ آسوشیتد پرس در مطلبی از واشنگتن به قلم متئو لی و ویل ویسرت نوشت: اگر جو بایدن معاون رئیس جمهور پیشین آمریکا ماه نوامبر به کاخ سفید راه یابد، احتمالاً آمریکا با تغییراتی در سیاست خارجی روبرو میشود، زیرا بایدن بسیاری از مهمترین و جسورانهترین اقدامات دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور را متوقف میکند یا بشدت محدود خواهد کرد.
وعده بایدن به راه انداختن سونامی تغییرات
نامزد احتمالی حزب دموکرات و مشاوران وی از خاورمیانه و آسیا گرفته تا آمریکای لاتین تا آفریقا و به ویژه اروپا و در خصوص موضوعاتی از جمله تجارت، تروریسم، کنترل تسلیحاتی و مهاجرت قول داده اند سونامی از تغییرات را در خصوص نحوه عملکرد آمریکا در عرصه بین المللی بوجود بیاورند.
آمریکاییها به استثناء چند مورد میتوانند انتظار داشته باشند بایدن دوباره با متحدان سنتی تعامل داشته باشد. در حالی که ترامپِ سنت شکن، از تهدیدات و توهینهای صریح برای پیشبرد نظراتش استفاده کرده است، بایدن سناتور اسبق، تمایل بیشتری دارد به دنبال زمینههای مشترک باشد.
منافع ملی آمریکا ؛ اولویت ثابت سیاست خارجی کاخ سفید
از نظر تاریخی، با تغییر ریاست جمهوری بین دولتهای دموکرات و جمهوریخواه، سیاست خارجی آمریکا به طرز چشمگیری تغییر نکرده است. متحدان و مخالفان در یک لشکر دیپلماتیک غیر حزبی و یکسان باقی ماندند و منافع آمریکا را دنبال کردند.
این وضعیت با به قدرت رسیدن ترامپ تغییر کرد. ترامپ بر اساس سیاست نخست آمریکای خود به متحدان و نظام سیاست خارجی با دیده تردید نگریست در حالی که در خصوص دشمنانی مانند کیم جونگ اون از کره شمالی و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به گرمی صحبت کرد.
اما ترامپ ایجاد تغییرات سریع را دشوار یافت. دانشگاهیان غالباً میگویند سیاست خارجی آمریکا مانند یک ناو هواپیمابر است یعنی صدور دستور تغییر جهت کلی از طرف اتاق فرماندهی آسان، اما تغییر مسیر بسیار دشوارتر و طولانیتر است.
ترامپ وقتی بیش از یک سال نتوانست آمریکا را از توافق هستهای با ایران خارج کند به این موضوع پی برد. خروجهای مشهور ترامپ از توافق اقلیمی پاریس و سازمان بهداشت جهانی در هر صورت تا پس از انتخابات ۳ نوامبر واقعا نهایی نمیشوند. تصمیم وی مبنی بر تغییر محل استقرار هزاران نظامی از آلمان میتواند سالها طول بکشد.
مشکلات اولیه ترامپ ممکن است نشان دهنده فقدان تجربه دولتی وی و مشاوران ارشد او باشد. این وضعیت موجب بوجود آمدن یک منحنی یادگیری شیب دار شد که بی اعتمادی شدید آنها به نهادهای امنیت ملی آن را پیچیده کرد.
تجربه در خدمت بایدن در سنا و کنگره
بایدن به سبب تجربه خود در مجلس سنا و کاخ سفید ممکن است در موقعیت بهتری برای ایجاد سریع تغییر قرار داشته باشد.
بایدن سه شنبه در دلاور به خبرنگاران گفت میداند که چگونه میتوان کارها را در سطح بین المللی انجام داد.
وی گفت:" من مسائل امنیت ملی و اطلاعاتی را درک میکنم. این همان کاری است که من در تمام مدت زندگی ام انجام داده ام. این همان چیزی است که ترامپ هیچ ایدهای درباره آن ندارد. هیچ ایده ای. "
ستاد انتخاباتی ترامپ همچنین تیمی از مشاوران با تجربه سیاست خارجی را گردهم آورده است. جیک سالیوان به عنوان معاون دستیار پرزیدنت (رئیس جمهور) باراک اوباما و مدیر برنامه ریزی سیاستها در وزارت امور خارجه فعالیت داشته است. نیکلاس برنز در دوران ریاست جمهوری جرج دبلیو بوش و بیل کلینتون، عهده دار سمتهای سطح بالایی در خصوص سیاست خارجی بود. تونی بلینکن معاون وزیر امور خارجه و معاون مشاور امنیت ملی اوباما بود.
سوزان رایس مشاور امنیت ملی و سفیر آمریکا در سازمان ملل در زمان اوباما، نامزد اصلی تصدی سمت معاون ریاست جمهوری بایدن است. اگر رایس برای این سمت انتخاب نشود، در صورت برنده شدن بایدن میتواند یکی از مشاوران اصلی وی باشد.
ستاد انتخاباتی ترامپ، تجربه سیاست خارجی بایدن را یکی از نقاط ضعف تلقی میکند.
کن فارناسو معاون مطبوعاتی ترامپ گفت:"سابقه بایدن در خصوص مماشات و جهانی سازی، برای سیاست خارجی و امنیت ملی آمریکا مضر خواهد بود و رئیس جمهور ترامپ این مسئله را روشن کرده است که آمریکا پس از گذشت چند دهه از وضع موجود، دیگر مورد سوء استفاده بقیه کشورهای جهان قرار نخواهد گرفت. "
نخستین و اغلب تنها تغییر سیاست خارجی که روسای جمهور جدید از هر دو حزب در روز اول تصدی خود دستور آن را صادر میکنند و ترامپ نیز از این قاعده مستثنی نبود، مربوط به سقط جنین است که بر اساس آن، استفاده آمریکا از کمکهای خارجی در خصوص خدمات مرتبط با سقط جنین ممنوع اعلام میشود. دموکراتها این موضوع را ملغی کردند و بایدن در صورت پیروزی، همین کار را خواهد کرد.
تغییر از روز اول؛ چین و ناتو
اما بایدن همچنین متعهد شده است که سیاستهای دیگر ترامپ را در روز اول از بین ببرد. این سیاستها عبارتند از: توقف ممنوعیت مهاجرتی اعلام شده از طرف ترامپ از کشورهای عمدتا اسلامی، برقراری مجدد تامین بودجه و عضویت آمریکا در سازمان بهداشت جهانی و متوقف کردن تلاشها برای مخالفت با توافق اقلیمی پاریس. بایدن قول داده است هنگام برگزاری گردهمایی نشست سران ناتو در سال نخست ریاست جمهوری اش، رهبران ارشد ناتو را فرا بخواند و سیاست خارجی آمریکا "ما برمی گردیم" را اعلام کند.
یکی از حوزههایی که به ظرافت بیشتری نیاز دارد، چین است که ترامپ آن را در صدر برنامههای سیاست خارجی خود قرار داده است و بایدن را در خصوص آن، ضعیف خوانده است.
ترامپ پس از آنکه قبلاً روابط گرم با شی جینپینگ رهبر چین را تحسین میکرد، بی امان به چین حمله کرده است و پکن را در خصوص شیوع ویروس کرونا که چشم انداز انتخاب مجدد وی را تهدید میکند مقصر دانسته است.
بایدن در خصوص انتقاد مستقیم از اقدامات اخیر ترامپ علیه چین، آهستهتر عمل کرده است، اما کارزار انتخاباتی بایدن اعلام کرده ممکن است رئیس جمهور در نهایت شخصا با در پیش گرفتن لحنی ملایمتر در قبال پکن، اقدامات سختگیرانه اخیر دولت خود را تضعیف کند.
جف پرسکات یکی از مشاوران سیاست خارجی ستاد انتخاباتی بایدن گفت: "این دولت سابقهای از بلند صحبت کردن، ولی بوجود نیاوردن نتیجه دارد. "
بایدن همچنین گفته است جلسات مطبوعاتی روزانه در کاخ سفید، وزارت امور خارجه و وزارت دفاع (پنتاگون) را دوباره برقرار میکند. جلسات مطبوعاتی روزانه زمانی برای اعلام سیاستهای آمریکا که دولت ترامپ تقریبا از آنها صرفنظر کرده است مهم تلقی میشدند.
نکات کانونی؛ مسئله فلسطین , سازمان ملل متحد , اروپا
بایدن و دستیاران وی میگویند قصد دارند در خصوص موارد زیر به سرعت اقدام کنند:
- خاورمیانه: از سرگیری کمک به تشکیلات خودگردان فلسطین و همچنین آژانسهایی که از پناهندگان فلسطینی حمایت میکنند.
بایدن نگفته است به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل توسط ترامپ را تغییر میدهد یا سفارت را به تل آویو باز میگرداند.
- سازمان ملل: از سرگیری عضویت آمریکا در نهادهای سازمان ملل مانند سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل و احتمالاً کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل.
- اروپا: تعدیل سخنانی که ترامپ برای تحقیر و توهین به متحدان اروپایی استفاده کرده است. انتظار میرود بایدن برای گرم کردن روابط بین شرکای ناتو تلاش کند.
- آفریقا: تلاش برای افزایش وجهه آمریکا در این قاره که به یک میدان نبرد جدید برای رقابت با چین تبدیل شده است.
- آسیا: بازگشت به موضع سنتی آمریکا که از حضور نیروهای آمریکایی در ژاپن و کره جنوبی حمایت میکند. بایدن همچنین از روابط شخصی ترامپ با رهبر کره شمالی انتقاد کرده است.
- آمریکای لاتین: لغو موافقتنامههای دولت ترامپ که مهاجران پناهجو را در حالی که در انتظار فرا رسیدن تاریخ برگزاری دادگاه خود هستند به مکزیک و کشورهای دیگر میفرستند و توقف همه ساخت و سازهای جدید دیوار مرزی جنوبی. بایدن همچنین میخواهد تعامل زمان اوباما با کوبا را دوباره آغاز کند.