گزارش مکتوب؛
سفره های فقیرانه از میان زباله های شبانه
گرچه کارشان روز و شب ندارد ، اما ترجیح می دهند بیشتر شبها کار کنند و البته ساعتش بستگی زیادی به پر شدن سطل های خاکستری رنگ شهرداری دارد.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما مرکز اراک؛ خیابان اصلی شهر را طی کردم . ماسک به صورت زده به درختی تکیه می دهم . سطل تا نیمه پر است و زباله هایش منتظر . از راه می رسد یک دست دستکش به دست و دیگری بدون دستکش سر را به درون سطل می برد ...
دوبرابر شدن زباله گردها
زباله یا همان طلای کثیف گرچه ارج و قدری میان زابله گردها داشت اما در این روزهای کرونایی گویا ارزش و طالبان بیشتری پیدا کرده است و به قول احمد اقا مغازه دار میدان کاج ، دوستداران سطل زباله محله اشان اگر تا قبل از کرونا دو زباله گرد داشت اکنون به چهار نفر افزایش یافته است .
سرپرست مدیریت پسماند شهرداری اراک می گوید : زبالهگردی از عوامل مهم افزایش انتشار ویروس کرونا است و افزایش بیش از دو برابری افرادی که پس از شیوع ویروس به این کار در این شهر میپردازند، نگران کننده است.
قناتی می افزاید : تا قبل از شیوع ویروس کرونا حدود ۵۰۰ زبالهگرد در کلانشهر اراک گزارش شده بود اما در سال جدید و به دنبال تعطیلی برخی مشاغل کاذب و بیکاری عدهای از افراد، شمار این افراد بالغ بر یکهزار و ۲۰۰ نفر شده است.
مسئله چیست؟
زباله گردی پیش از همه مسئله ای اجتماعی است که از نظر بهداشتی عواقبی برای جامعه دارد و از منظر زیبایی و مبلمان شهری هم پسندیده نیست.
زباله گردی اختصاص به مردان ندارد و زنان و حتی کودکان نیز دیده می شوند در پی مشکلات از جمله اعتیاد به مواد مخدر و بی سرپرستی ، پایگاه اجتماعی خود را از دست داده و چاره ای جز این ندارند که برای گذراندن زندگی به چنین شغل هایی روی آورند .
اول پلاستیک و کاغذ و سپس غذا و میوه
آقای داودی صاحب فروشگاهی در خیابان اصلی است که می گوید : اولویت اول زباله گردها انواع پلاستیک ها ، کاغذ و احیانا وسایل خراب شده و زباله هایی است که از تمیز کردن خانه ها بر جا می ماند و باعث تاسف است که آنان اگرغذا یا میوه ای هر چند خراب باشد را جمع آوری و مصرف می کنند .
تکیه به درخت داده سر حرف را با یکی از زباله گردها باز می کنم . نگاهش تکیده و صورتش آفتاب سوخته است ، یکی در میان دندان ندارد و با لکنت می گوید : از سر ناچاری ست . محتاج یک لقمه نانم .
اعتیاد از سر و رویش می بارد ، می پرسم چرا ماسک نزدی، می گوید : پولی را که می خواهم به ماسک بدهم می دهم نان از گرسنگی تلف نشوم .
به یاد تفاوت قیمت ماسک می افتم . در حالیکه مسئولین از قیمت 1500 تومان ماسک می گویند هر ماسک در داروخانه ها سه هزار تومان است که بخشی از مشکلات استفاده نکردن ار ماسک را به رخ می کشاند .
فعالیت این گونه زباله گردها در حالی است که در میان سطل های زباله ی اطراف برخی مطب ها خون و سرنگ نیز دیده شده و زباله گردها تا کمر خم شده و درون سطل ها می روند .
دکتر نظری معاون علوم پزشکی اراک با تایید اینکه نکته تاسف بار در این زمینه فعالیت زباله گردها بدون ماسک و دستکش است می گوید : باید چاره ای برای این موضوع اندیشید .
زبالهگردها ساماندهی شوند
زبالهگردها افراد آسیب دیده جامعه هستند که یا شغلی ندارند و یا شغل دارند ولی به دلایل دیگر مانند درآمد کم به این کار اقدام میکنند .
دادستان اراک با بیان اینکه ساماندهی این افراد از وظایف شهرداری است می گوید : بر اساس مصوبه قرارگاه پدافند زیستی استان مرکزی شهرداری باید با هماهنگی مرکز بهداشت نسبت به ساماندهی این افراد اقدام کند.
قاسمی می افزاید : اگر فعالیت این افراد جرم باشد، شهرداری باید موارد لازم در خصوص جرم را اعلام کند تا از سوی دادستانی بررسی شود.
بر اساس مصوبه قرارگاه پدافند زیستی استان مرکزی شهرداری باید با هماهنگی مرکز بهداشت نسبت به ساماندهی این قشر اقدام کند
زنگ خطر
فرماندار اراک هم با اشاره به اینکه ، فعالیت زبالهگردها زنگ خطر جدی برای افزایش شیوع ویروس کرونا است می گوید : زبالهگردها از افراد نیازمند هستند و باید تدابیری اندیشیده شود تا از این قشر حمایتهای لازم صورت گیرد و افراد صاحب نظر و کارشناسان در این راستا اگر ایدههای خوب دارند، مطرح کنند.
بختیاری که خود پزشک نیز هست ادامه می دهد : موضوع بارها در نشستهای قرارگاه پدافند زیستی استان مرکزی و کمیته مقابله با ویروس کرونا در شهرستان اراک مطرح و قرار بر این شده شهرداری اراک در زمینه ساماندهی این قشراقدام کند.
رحمتی، عضو شورای شهر اراک، زباله گردی را از نتایج شکاف طبقاتی می داند و می گوید : رشد قارچ گونه زباله گردی در شهرها پدیده ای نوظهور و شغلی تعریف نشده است که شاید در ظاهر اینگونه جلوه کند که چهره شهرها را آلوده کرده است، اما واقعیتی انکار ناپذیر است .
شغل می خواهیم
به سراغ زباله گرد دیگری می روم . گونی به دست در حال جدا کردن بطری های آب و کاغذ از سطل زباله است می گوید: برای خودم کسی بودم شغل و کسب و کار داشتم اما به خاطر خیانت شریکم در شراکت به این روز افتادم.
او ایجاد شغل را مهمترین خواست خود می داند و می افزاید : اگر همان موقع به من وام داده بودند دوباره می توانستم سرپا شوم و کسب و کارم را ادامه دهم .
تفکیک درست و راهکار ایجاد شغل
رحمتی رییس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی کلانشهر اراک با بیان اینکه ، در این وانفسای مشکلات اقتصادی، عده ای هم روزی خود را از سطل های زباله کسب می کنند و این موضوع به امری عادی تبدیل شده می گوید : اگر مساله تفکیک زباله به درستی انجام و فرهنگ سازی شود ، زباله گردی به صورتی سازماندهی شده و با جلوه ای منطقی، می توانست به ایجاد اشتغال بیانجامد.
رحمتی تصریح می کند : در اراک بیش از ۸۰۰ نفر بصورت مستقیم و بیش از ۵۰۰ نفر بصورت غیر مستقیم با موضوع زباله گردی در ارتباط می باشند. مهمترین اقدامات در جهت کاهش زباله گردی، جدا سازی پسماند خشک توسط خانوارها قبل از ورود به مخازن مکانیزه است.
با انجام صحیح طرح تفکیک از مبدأ در منزل، آموزش صحیح شهروندی، مالیات بر تولیدکنندگان محصولات پلاستیکی، بازبینی در قانون مدیریت پسماند، ایجاد صنایع تبدیلی و بازیافت توسط شهرداریها می توان این پدیده شوم را برای دراز مدت کنترل و مهار کرد .
کلام آخر...
در ایران روزانه بیش از 5000 تن انواع پسماند با ارزش تولید می شود که این رقم معادل 5 میلیارد تومان در بدبینانه ترین حالت خواهد بود. سالانه بیش از 1850 میلیارد تومان در کشور گردش مالی این پسماندها خواهد بود. عدم ورود علمی به بحث بازیافت توسط مجریان و متولیان این امر باعث گردیده است درآمد و منفعت این امر به جیب دلالان برود، امری که نه تنها در اراک که در شهرهای دیگر نیز در جریان است .
نویسنده:زهرا نوری