برق ها می تابند و می وزند؛ همت می خواهند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان جنوبی، این استان با مساحت 150 هزار و 800 کیلومتر مربع، سومین استان پهناور کشور است.

برق خراسان جنوبی در دو نیروگاه گازی و سیکل ترکیبی شهرستان قاین تولید و برای حدود 377 هزار مشترک خانگی، صنعتی و کشاورزی استفاده می شود.

روزانه و در هر لحظه 700 مگاوات برق به صورت پایدار باید در شبکه توزیع برق خراسان جنوبی وجود داشته باشد تا برق مورد نیاز استان تأمین شود که برای تولید هر 3 کیلووات ساعت برق، یک مترمربع گاز و یا یک لیتر گازوئیل مصرف می شود و اگر بخواهیم هزینه تولید برق را ماهانه و سالانه در این استان تخمین بزنیم به عددهای میلیاردی می رسیم.

 

از زمانی که دولتها با دغدغه ای با عنوان محدود بودن منابع سوخت روبرو شده اند و کابوس تمام شدن سوختهای مایع و فسیلی، خواب راحت را از دولتمردان و سیاستگذاران ربوده است، بسیاری از دولتها به فکر استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در تولید برق افتاده اند تا برق مورد نیاز کشورشان با هزینه کمتری تولید شود و علاوه بر آن، با کاهش گازهای گلخانه ای، میزان آلودگی هوا را نیز کاهش دهند .

در کشور ما نیز سازمان انرژیهای نو ایران متعاقب سیاستگذاریهای معاونت امور انرژی وزارت نیرو از سال ۱۳۷۴ عهده دار پرداختن به این مهم به منظور دستیابی به اطلاعات و فن آوریهای روز دنیا در خصوص استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر، پتانسیل سنجی و اجرای پروژه‌های متعدد (خورشیدی، باد و زمین گرمایی، هیدورژن و بیوماس) شده است.

 

اما در این 25 سال گذشته، آنچه که از شواهد بر می آید، روند راه اندازی نیروگاه های خورشیدی و بادی، سرعت لازم را نداشته است و هنوز هم بخش اعظمی از برق کشور و استانها از طریق نیروگاه های گازی و سوخت مایع تأمین می شود در صورتیکه ظرفیت تولید برق از خورشید و باد در بسیاری از استانها وجود دارد.

 

 

کارشناس تحقیقات هواشناسی استان می گوید: در خراسان جنوبی 300 روز از سال وضعیت جوی، آفتابی است و به دلیل اینکه ارتفاع این استان از سطح دریای آزاد بیش از هزار متر است به همین دلیل خورشید در بیشتر روزها با زاویه نزدیک به عمود و با درجه بالاتری بر زمین می تابد که این خصوصیت، ظرفیت تولید برق از انرژی خورشیدی را در استان افزایش می دهد.

خانم عابدینی افزود: در سی سال گذشته، میانگین مجموع ساعات آفتابی استان در طول سال 3338.1 ساعت بوده که ماکسیمم آن در این مدت 3518.7 ساعت و مینیمم آن 3030.4 ساعت بوده است.

وی گفت: در سی سال گذشته همچنین میانگین ماکسیمم سرعت وزش باد در خراسان جنوبی، 122 کیلومتر بر ساعت (33.88 متر بر ثانیه) بوده است .

کارشناس تحقیقات هواشناسی استان افزود: پر سرعت ترین بادهای خراسان جنوبی نیز تحت تأثیر بادهای 120 روزه سیستان، از نیمه خرداد شروع و تا اواسط مهر ادامه دارد .

عابدینی گفت: بادخیزترین مناطق استان مرز ماهیرود، عشق آباد طبس و مرز حاجی آباد در شهرستان زیرکوه است که بادهای این مناطق از خواف و افغانستان منشأ می گیرد.

 

 

وجود این اطلاعات، بیانگر این است که خراسان جنوبی، به لحاظ برخورداری از انرژی خورشید و باد برای تولید برق، از ظرفیت خوبی برخوردار است.

اما تا کنون به چه اندازه برای شکوفایی این پتانسیل های بالقوه خراسان جنوبی تلاش شده است؟

 

 

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی با بیان اینکه در بحث نیروگاه های خورشیدی خانگی در استان تاکنون ۲۹۲ مشترک اقدام به سرمایه گذاری کرده اند گفت: این مشترکان، 292 نیروگاه خورشیدی با ظرفیت 3 هزار کیلووات راه اندازی کرده اند که از ابتدای طرح ۷ میلیارد تومان بهای برق خریداری شده، به این مشترکان پرداخت شده است.

 

مهندس دادگر افزود : ما در خراسان جنوبی 3 نیروگاه بزرگ خورشیدی با مجموع ظرفیت 18 مگاوات داریم که شامل نیروگاه خورشیدی ۱۰ مگاواتی خوسف، ۷ مگاواتی سربیشه و یک مگاواتی بشرویه است و برق تولیدی آنها به شبکه سراسری تزریق می شود.
این 3 نیروگاه با سرمایه 25 میلیون و 214 هزار یورویی سرمایه گذاران کشورهای آفریقای جنوبی، آلمان و چین راه اندازی شده است.

32 درخوسات سرمایه گذاری داخلی و خارجی برای تولید برق خورشیدی و بادی
معاون اقتصادی اداره کل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی نیز از ثبت 32 درخواست سرمایه گذاری داخلی و خارجی دیگر برای تولید برق خورشیدی و بادی در استان از سال 95 تا کنون خبر داد و گفت: از این تعداد 28 درخواست مربوط به احداث نیروگاه های خورشیدی با مجموع ظرفیت حدود 57 مگاوات و 4 درخواست مربوط به احداث نیروگاه های بادی با مجموع ظرفیت 200 مگاوات است که در مجموع 23 درخواست در مرحله پیگیری و بقیه یا در مرحله انعقاد قرارداد با شرکت انرژی های تجدیدپذیر ایران(ساتبا) و یا در مرحله واگذاری زمین هستند.
همچنین از مجموع 32 درخواست، 28 درخواست مربوط به سرمایه گذاران داخلی و 4 درخواست مربوط به سرمایه گذاران آفریقای جنوبی، اسپانیا و آلمان است.

یکی از این سرمایه گذاری ها که پس از طی کردن بروکراسی اداری، اکنون به مرحله اجرا رسیده، احداث نیروگاه بادی 50 مگاواتی در منطقه بادخیز درح در مرز ماهیرود شهرستان سربیشه است که کلنگ آغاز ساخت آن خرداد امسال با حضور وزیر نیرو به زمین زده شد.

قول وزیر نیرو برای ‌صادرات برق ‌‌نیروگاه درح به افغانستان
این نیروگاه با سرمایه گذاری 70 میلیون یورو با ظرفیت50 مگاوات توسط یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق کشور اجرا می شود.

مدیرعامل شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق کشور درحاشیه افتتاح این نیروگاه با بیان اینکه درح سربیشه یکی از کانون‌های بزرگ بادخیز ایران است که درتمام فصول سال در این منطقه باد وجود دارد گفت:این منطقه هزاران مگاوات ظرفیت دارد.

دکترمحسن حکاک با بیان اینکه در حال حاضر این پروژه 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارد بیان کرد: در این پروژه 20 دکل 2.5 مگاواتی با ارتفاع 80 متر نصب می‌‌شود وتوربین بادی این مجموعه کاملا داخلی واز طریق شرکت مپنا ساخته و نصب می شود.

وی با اشاره به اینکه یکی از بزرگترین مزیت‌های این پروژه پتانسیل بادی منطقه است که امکان توسعه نیروگاه را فراهم کرده است افزود: در صورتی که نرخ انرژی که وزارت نیرو قرار است از این نیروگاه خریداری کند اصلاح شود می‌توانیم بیش از 50 مگاوات افزایش تولید برق در این منطقه داشته باشیم.

حکاک خاطرنشان کرد:این نیروگاه علاوه بر اینکه در بحث سوخت‌های فسیلی مصرف را کاهش می‌دهد دربحث آب نیز حجم مصرف آب به صفرمی‌رسد.

در نیروگاه‌های حرارتی حجم آب زیادی برای تولید برق مصرف می‌شود.

مدیرعامل شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق کشور، میزان اشتغال زایی برای احداث این نیروگاه را حدود 6 هزار و650 نفر روز اعلام کرد و گفت: پس از بهره‌ برداری نیروگاه بادی درح نیز به ازای هر 50 مگاوات،25 نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود.

 

 

نیروگاه بادی درح به دلیل واقع شدن در مرز ایران و افغانستان ظرفیت صادرات برق به افغانستان را نیز در صورت توسعه دارد که وزیر نیرو در مراسم آغاز ساخت این نیروگاه، با درخواست مدیرعامل شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق کشور مبنی بر صادرات برق از طریق این نیروگاه موافقت کرد.

ثبت 32 درخواست سرمایه گذاری برای تولید برق از انرژی خورشیدی و بادی در خراسان جنوبی، جای امید دارد ولی به نظر می رسد روند بررسی این درخواستها باید سرعت بیشتری بگیرد تا قطار استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در این استان، به مقصد مطلوب برسد. و مقصد مطلوب این سرمایه گذاری ها، علاوه بر تأمین برق کشور، صادرات انرژی به کشورهای همسایه و کاهش وابستگی ایران به درآمدهای نفتی است، چرا که هر قدر از انرژی های طبیعی همچون خورشید و باد استفاده کنیم، مصرف سوخت های فسیلی و مشتقات نفتی کاهش می یابد و این خود، روند اتمام منابع زیرزمینی و غیر تجدیدپذیر کشور را کاهش می دهد.

 

به گفته کارشناسان مالی، بسیاری از سرمایه گذاران با ورود به مرحله اول هزینه ها و سنگین بودن این هزینه ها، دست از کار می کشند و یا روند واگذاری زمین و صدور اسناد لازم به قدری طولانی می شود که انگیزه کار از سرمایه گذاران گرفته می شود .

 

قصه سرمایه گذاری در خراسان جنوبی سر دراز دارد و همیشه در بررسی های تحقیقی به دلایلی همچون یکسان بودن نرخ تسهیلات برای سرمایه گذاری در استان کم برخوردار خراسان جنوبی در مقایسه با استانهای برخوردار می رسیم و یا با گریبانگیری مالیات ها و بروکراسی اداری روبرو می شویم.

 

در سفر 22 خرداد معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور به خراسان جنوبی، تفاهم نامه 4 جانبه ای با حضور دکتر نوبخت، بین استانداری خراسان جنوبی و سازمان برنامه و بودجه کشور امضا شد که نصب و راه اندازی ۷ هزار و ۵۰۰ واحد نیروگاه خورشیدی، با اشتغال 7500 نفر از جمله موارد امضا شده در این تفاهم نامه بود.

 

امید است که با اجرای این تفاهم نامه، دایره استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در خراسان جنوبی، وسیعتر شود تا علاوه بر کاهش مصرف سوخت، از میزان آلاینده های زیست محیطی نیز کاسته و برای تعدادی خانوار شغل ایجاد شود.

 

 

یکی از سیاستهای دیگری که با اهداف دو گانه ی اشتغالزایی و استفاده از انرژی های تجدید پذیر، در کشور دنبال می شود ارائه تسهیلات از سوی کمیته امداد امام خمینی (ره) به خانواده های تحت پوشش و نیازمند برای راه اندازی نیروگاه های خورشیدی خانگی است تا علاوه بر تأمین برق واحد مسکونی از انرژی خورشید، برای افراد بی بضاعت شغل و منبع درآمد ایجاد شود.

 

حسینی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد استان می گوید: تا کنون به 53 نفر از مددجویان زیرپوشش این نهاد که متقاضی راه اندازی نیروگاه خورشیدی بوده اند، تسهیلات پرداخت کرده ایم و در حال افزایش این نیروگاه ها به 123 مورد هستیم .

 

 

تعداد سرمایه گذاری ها و نیروگاه های خورشیدی و بادی راه اندازی شده و یا در حال پیگیری در خراسان جنوبی، با توجه به شرایط جوی این استان و تعداد روزهای آفتابی، کم است و باید به فکر توسعه احداث این نیروگاه ها با ارائه تسهیلات ارزان قیمت مانند طرح کیمته امداد، و کوتاه کردن روند سرمایه گذاری بود تا از چرخه ی نوین انرژی های تجدیدپذیر در دنیا عقب نمانیم و مصرف انرژی به ویژه سوخت را در کشور کاهش دهیم.

 

 

صرفه اقتصادی تولید برق با انرژی های تجدیدپذیر
اگر بخواهیم از لحاظ صرفه اقتصادی نیز تولید برق را با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و سوختهای گوناگون مقایسه کنیم می بینیم که صرفه با انرژی های تجدیدپذیر است .

به گفته کارشناسان صنعت برق، در نیروگاه های با سوخت مایع و گاز، همواره باید هزینه تأمین سوخت را متحمل شد و این در حالی است که در نیروگاه های بادی و خورشیدی، تنها پس از صرف هزینه ی اولیه برای راه اندازی، دیگر لازم نیست برای تأمین انرژی این نیروگاه ها هزینه ای پرداخت کرد، چرا که منابع انرژی این نیروگاه ها، هر روز و به مقدار فراوان در دسترس است و هزینه های راه اندازی نیروگاه های خورشیدی خانگی در کمتر از یک سال پس از راه اندازی به جیب سرمایه گذار، برمی گردد.

 

 

نویسنده: سیده سمیه سیادت جو