مصرف بیش از صد هزار میلیارد تومان دخانیات در کشور سالانه

آقای مهندس بهزاد ولی زاده در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما گفت: برآورد می‌شود که سالانه حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان هزینه خرید دخانیات می‌شود، سازمان بهداشت جهانی نیز اعلام کرد، سه برابر این میزان هزینه درمان افرادی می‌شود که بعلت استعمال دخانیات گرفتار بیماری‌های مختلف می‌شوند و اینکه مجموع این هزینه‌ها تنها ۳۰ درصدکل هزینه‌هایی است که دخانیات به کشور آسیب می‌زند.
وی افزود: ضمن اینکه ۷۰ هزار میلیارد تومان هزینه نیز به علت غیبت از کار، ناتوانی و مرگ زود رس در سنین بهره وری به اقتصاد کشور تحمیل می‌شود که در مجموع سالانه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور به علت مصرف دخانیات تحمیل می‌شود، اما وقتی حرف از افزایش مالیات می‌زنیم عوامل صنایع دخانی توجیهات غلطی دارند که افزایش مالیات باعث قاچاق می‌شود و در چند سال گذشته نگذاشته اند که مالیات افزایش و قیمت‌های دخانیات افزایش خاصی داشته باشد تا مصرف کاهش یابد.
آقای، ولی زاده با اشاره به آخرین آمار وضعیت مصرف دخانیات در کشور بنابر آمار سال ۹۵ گفت: ۱۴ درصد گروه سنی بالای ۱۸ سال مصرف کننده انواع محصولات دخانی بودند و ۱۰ درصد مصرف روزانه سیگار داشتند، از این تعداد ۱۵ درصد در روستا‌ها و ۱۳ درصد در شهر‌ها هستند.
وی در توضیح آمار سال ۹۵ و به روز نبودن آن گفت: قرار بود سال ۹۸ بررسی وضعیت مصرف دخانیات در کشور به روز رسانی شود که بدلیل ویروس کرونا برنامه مطالعه وضعیت استعمال دخانیات به امسال موکول شد.
آقای، ولی زاده ادامه داد: آخرین آمار سال ۹۵ نشان می‌دهد؛ مصرف سیگار ۴ و ۸ دهم درصد در پسران و حدود ۲ و یک دهم درصد در دختران مصرف سیگار گزارش شده است. همچنین مصرف قلیان ۷ و ۳ دهم درصد در پسران ۱۳ تا ۱۵ سال و ۴ و ۳ دهم درصد در دختران گزارش شده است.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی افزود: بطور کلی و بر اساس آخرین آمار ۳ و ۴ دهم درصد ۱۳ تا ۱۵ ساله‌ها مصرف سیگار دارند و ۵ و ۷ دهم درصد نیز قلیان مصرف می‌کنند. بنابر این گزارش‌ها روند در بین دختران ۲ برابر شده و در پسران کاهش داشته است.
وی خاطر نشان کرد: یکی از مهمترین علل گسترش استفاده از دخانیات در نوجوانان و جوانان طعم و عطر در مواد دخانی از جمله تنباکوست که گمراهی ایجاد می‌کند که ضرری ندارد.
وی گفت: متأسفانه برغم اینکه در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده از عطر و طعم در تولید مواد دخانی ممنوع شده بود، اما اجرایی نشد، حتی رأی دیوان عدالت اداری را در این خصوص داشتیم که این مصوبه ستاد کشوری کنترل مواد دخانی اجرایی نشد.
آقای، ولی زاده افزود: یکی دیگر از آسیب‌ها در برنامه کنترل مواد دخانی قیمت پایین مواد دخانی است که این امر موجب می‌شود، بدلیل ضعف ساختار مالیاتی و قیمت پایین مواد دخانی نوجوانان و جوانان با حداقل پول توجیبی بتوانند آنرا تهیه کنند.
وی ادامه داد: مشکل دیگر فروش نخی سیگار است که به صورت غیر قانونی در مراکز عرضه اتفاق می‌افتد، اقدام خوب در این خصوص ایجاد کد رهگیری و ردیابی محصولات دخانی است که نشان می‌دهد این ساماندهی عرضه اگر به درستی اتفاق بیفتد، عاملان مجاز در این سامانه ثبت نام می‌کنند و اگر الزامات قانون رعایت نشود پروانه فروش آن‌ها باطل می‌شود.
آقای، ولی زاده با بیان اینکه فروش غیر قانونی در دکه مطبوعات از عواملی است که باعث افزایش مصرف دخانیات در گروه ۱۳ تا ۱۵ سال و در گروه بالای ۱۸ سال زنان شود تأکید کرد: برای اینکه نظام کنترل دخانیات نظام مؤثری باشد و کاهش مصرف مواد دخانی را در پی داشته باشد و همچنین به هدف ۱۴۰۴ برای کاهش ۳۰ درصدی مصرف مواد دخانی برسیم میسر نمی‌شود مگر اینکه همه حوزه‌ها از جمله وزارت صمت در اجرای سیاست‌های کنترل دخانیات با وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی همراهی کنند و حوزه‌های مالی و مالیاتی نیز قوانینی وضع شود که مالیاتی مؤثر برای کاهش مصرف اخذ کنیم.
وی گفت: شعار سازمان جهانی بهداشت امسال «مقابله با ترفند‌های صنایع دخانی و پیشگیری از مصرف دخانیات در بین جوانان» است، با توجه به اینکه هدف صنایع دخانی جوانان هستند؛ سازمان بهداشت جهانی در شعار سال ۲۰۲۰ خود این شعار را تعیین کرده است و ایران نیز بر همین اساس شعار ملی «محافظت از سلامت عمومی در مقابله ترفند‌های صنایع دخانی و بیماری کرونا» را تعیین کرده است، زیرا مستندات علمی ثابت کرده است که مصرف کنندگان مواد دخانی بدلیل ضعف سیستم ایمنی در صورت ابتلا به کرونا عوارض شدیدتری خواهند داشت.