خراسان جنوبی
گزارش مکتوب... تلخیهای شاد برای دانش آموزان مناطق کم برخوردار
شادی که قرار بود سال تحصیلی دانش آموزان را به شادی به پایان برساند، با نمایانتر کردن محرومیتها در مناطق کم برخوردار، به کام دانش آموزان این مناطق تلخ شد.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیمای مرکز خراسان جنوبی، کرونا آمد، از چهارم اسفند در ایران علنی شد، اجتماعات تعطیل شد، اول از همه مدارس.
کسی فکرش را نمی کرد این تعطیلی به درازا بکشد.
دانش آموزانی که هر روز با سرویس مدارس راهی آموزشگاهها میشدند و حدود ۵ ساعت را در کنار معلم به فراگیری مطالب درسی میپرداختند، با شیوع کرونا، محصلان کلاسهای تلویزیونی شدند. آن هم با معلمانی غیر از آموزگاران خودشان.
روزهای اول که بیدار کردنشان دردسر بود. چند روز گذشت تا خود را با ساعت درسهای تلویزیونی وفق دهند. دو هفته اول شکایت از تکراری بودن درسها و بی حوصلگی برای گوش دادن به آن داشتند و حال دو سه هفتهای است که با آن همراه شده اند. اما این همهی قصه نیست. قصه به این سادگی نیست.
۴۶۸ روستای خراسان جنوبی محروم از آموزش تلویزیونیدر این سالها که دیگر تلویزیون جزء لاینفک خانه و خانوادهها شده است و سالها از ظهور آن میگذرد، اما هنوز هم روستاهایی در استان مرزی خراسان جنوبی وجود دارند که به تازگی تصویر تلویزیونی دریافت میکنند و در حالیکه در بسیاری از استانهای کشور بیش از ۲۰ شبکه تلویزیونی دریافت میشود اینجا روستاهایی وجود دارد که به تازگی، آنهم تنها شبکههای یک، دو، سه و شبکهی استانی را دریافت میکنند.
پیش از این، تا سال ۸۴ که خراسان بزرگ به خراسانهای رضوی، جنوبی و شمالی تقسیم نشده بود به علت گستردگی خراسان بزرگ، بسیاری از روستاهای خراسان که در جنوب استان و در مناطق خراسان جنوبی واقع است، پوشش تصویری نداشتند و نهضت توسعه پوشش تلویزیونی روستاهای خراسان جنوبی از سال ۸۴ و بعد از مستقل شدن استان آغاز شد.
نظیف کار، معاون فنی صدا و سیمای خراسان جنوبی میگوید: از زمان استان شدن خراسان جنوبی تا کنون، از ۱۴۴۶ روستای دارای سکنه استان، ۹۷۸ روستا تصویر دیجیتال دریافت میکنند، اما هنوز ۴۶۸ روستا امکان دریافت تصاویر دیجیتال ندارند و تنها شبکههای یک، دو، سه و استانی و یا خبر را دریافت میکنند.
با این اوصاف، پرونده شبکههای آموزش و چهار به همین سادگی، در ۴۶۸ روستای خراسان جنوبی، باز نشده، بسته شد.
نظیف کار افزود: هزینه راه اندازی زیرساخت ایستگاههای دیجیتال از سوی استانداری، فرمانداری و بخشداریها به تدریج تزریق میشود و تأمین و نصب فرستندهها با سازمان صدا و سیماست که سعی ما نیز پوشش حداکثری دیجیتال در روستاهاست و به طور حتم سرعت تزریق اعتبار در این خصوص، روال کار را سرعت میبخشد.
اما آموزشهای شبکه آموزش و شبکه چهار تلویزیون محدود است و همچنین امکان سوال و جواب بین معلم و دانش آموزان وجود ندارد به همین علت وزارت آموزش و پرورش به کمک کارشناسان علمی و نرم افزار، سامانهای به نام شاد را طراحی و در فضای مجازی راه اندازی کرد تا دانش آموزان هر پایه با معلمان خود در ارتباط باشند و دروس مانند زمان برگزاری کلاس ها در ساعت مشخصی برگزار شود و دانش آموزان بتوانند اشکالات درسی خود را به صورت آنلاین از معلم بپرسند.
از مشکلات ابتدایی این سامانه و خطاهای ورود به سیستم که بگذریم، فراگیری و امکان استفاده از این سامانه در استانهای کم برخورداری همچون خراسان جنوبی، مشکل آفرین شد، آن هم برای قشر آسیب پذیر روستایی و عشایری و حتی برخی مناطق شهری.
استفاده از این سامانه هم نیازمند فراهم بودن زیرساختهای اینترنتی است و هم داشتن گوشیهای هوشمند.
اینترنت نداریم، اینترنت هم که باشد پول خرید گوشی نداریممحمد یکی از دانش آموزان روستای اشک درمیان میگوید: من کلاس ششم هستم و در روستای ما نه تلفن همراه آنتن میده و نه اینترنت داریم.
نادر دیگر دانش آموز این روستا میگوید: من کلاس نهم هستم و الان نزدیک به ۳ ماهه که آموزش ندیدم.
پدر یکی از دانش آموزان روستای اشک هم از پول نداشتن خود برای خرید گوشی میگوید و میافزاید: اینترنت هم که در روستا برقرار شود من پول خرید گوشی برای فرزندم ندارم، چون حداقل باید ۲ تا ۳ میلیون تومان برای آن هزینه پرداخت کنم که ندارم.
پدر دیگری هم میگوید: تنها بالای یک تپه در روستا، گوشی همراه آنتن میدهد و میشود به اینترنت وصل شد که تنها پسرها میتوانند از این تپه بالا بروند، ولی دخترها از همین تنها امکان آنت دهی هم محرومند و امکانش نیست بتوانند بالای این تپه، آموزش دروس خود را فرا بگیرند.
۲۷ هزار دانش آموز روستایی محروم از شادمدیرکل آموزش و پرورش خراسان جنوبی با بیان اینکه این استان ۱۷۶ هزار دانش آموز دارد گفت: ۱۲۶ هزار و ۴۱۹ نفر از این دانش آموزان در مدارس شهری و ۴۹ هزار و ۵۸۱ نفر در مدارس روستایی درس میخوانند.
واقعی افزود: هم اکنون ۹۷ درصد از مدیران، ۸۴ درصد از معلمان و حدود نیمی از دانش آموزان استان به شبکه شاد متصل اند و آموزشها را از طریق این سامانه پیگیری میکنند.
اما به گفته مدیرکل آموزش و پرورش استان، ۲۷ هزار دانش آموز خراسان جنوبی در ۵۰۰ روستای استان به دلیل نبود زیرساختهای اینترنت، از آموزشهای شبکه شاد، بی بهره اند.
برقراری اینترنت پرسرعت در تمام روستاهای بالای ۲۰ خانوار تا پایان سال ۱۴۰۰
برای بررسی وضعیت اینترنت روستایی به سراغ مدیر کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان رفتم.
بر اساس آمار ۹۱۸ روستای با جمعیت بالای ۲۰ خانوار، در خراسان جنوبی وجود دارد که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای برقراری اینترنت پر سرعت در آنها، تا پایان برنامه ششم توسعه برنامه ریزی کرده است.
حال باید دید خراسان جنوبی در چه مرحلهای از این برنامه ریزی قرار دارد.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی در این خصوص میگوید: بر اساس برنامه ریزی وزارت باید تا پایان سال ۱۴۰۰، ۸۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان از اینترنت پرسرعت برخوردار شوند که بر این اساس تا کنون از ۹۱۸ روستای بالای ۲۰ خانوار استان، حدود ۵۰۰ روستا به اینترنت پرسرعت متصل شده اند.
بهی افزود: با نصب تجهیزات اینترنت در این روستا، تعدادی روستای زیر ۲۰ خانوار هم ازاینترنت پرسرعت برخوردار شدند که در مجموع هم اکنون ۶۰۰ روستای استان دارای اینترنت پرسرعتند.
وی با بیان اینکه اتصال روستاها به اینترنت پرسرعت از سال ۹۶ با ابلاغیه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آغاز شد ، گفت: برنامه ریزی کرده ایم که تا پایان سال امسال، ۱۵۰ روستای دیگر را به اینترنت پرسرعت متصل کنیم.
حال از آنجایی که نصب تجهیزات و راه اندازی زیرساختهای اینترنتی زمانبر و هزینه بر است ، دانش آموزان روستایی محروم از زیرساخت اینترنت، دیگر برای سال تحصیلی جاری امیدی به بهره مندی از اینترنت ندارند.
از طرفی مدیر کل آموزش و پرورش استان به مشکلی دیگر در مناطق کم برخوردار برای دانش آموزان اشاره میکند و میگوید: علاوه بر مشکل نبود اینترنت، در برخی روستاها و حتی مناطق شهری هم با وجود برقراری اینترنت، تعدادی از دانش آموزان به دلیل نداشتن گوشی هوشمند نمیتوانند از سامانه شاد استفاده کنند و والدین توانایی مالی برای تهیه گوشیهای هوشمند ندارند و آماری هم از تعداد دانش آموزان بی بضاعت که توانایی تهیه گوشی ندارند، در دسترس نیست.
خودآموز بهاری، جایگزین شاد روستایی
آموزش و پرورش به گفته خود مشکلات شبکه شاد برای دانش آموزان روستایی محروم از شبکههای دیجیتال تلویزیون و اینترنت را با طراحی کتابچههایی به نام خودآموز بهاری حل کرده است.
مدیر کل آموزش و پرورش استان گفت: برای رفع مشکل دانش آموزان در روستاهای محروم از اینترنت و سامانه شاد، تیمی متشکل از ۳۰ متخصص و کارشناس آموزشی، خودآموزهایی را طراحی و به چاپ رساندند که دانش آموزان بتوانند با مطالعه آن بدون کمک معلم، دروس باقی مانده کتاب درسی شان را یاد بگیرند.
زمانی، معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش استان نیز گفت: ما در دو نوبت، ۳۳ هزار درسنامه (خودآموز) از پایه اول تا ششم ابتدایی به چاپ رساندیم که بین دانش آموزان مدارس روستایی فاقد اینترنت توزیع شده است.
حال باید منتظر نتیجه استفاده از این خودآموزها در ارزشیابی تحصیلی دانش آموزان توسط معلمان باشیم تا ببینیم این درسنامهها توانسته جای معلم را برای دانش آموزان روستایی پر کند یا خیر؟ چرا که خود باید معلم خود باشند.
کرونا سبب شد برخی کمبودهای زیرساختی در استان مرزی خراسان جنوبی بیش از پیش خود را نشان دهد. کمبودهایی که متأسفانه بیشترین آثار منفی آن متوجه قشر کم برخوردار روستایی عشایر شد. روستاهایی که خیلیها حتی از وجود آن در دورترین نقاط مرزی بی خبرند. روستاهایی که تا ۱۰ سال پیش، حتی برق نداشتند چه برسد به تلویزیون و تلفن همراه.
شاید به نظر برسد مشکل آنتن دهی موبایل و نداشتن اینترنت در روستاها طبیعی است و در همه جا وجود دارد، اما اگر شرایط عادی و بدون کرونا بود این موضوع چندان مشکل ساز نمیشد، ولی حالا باید نگران آینده کودکان و نوجوانانی باشیم که در این روزهای کرونایی به دلیل محرومیت از پوشش تلویزیونی و اینترنت، آموزشهای درسی شان را به سختی و با مشکلات کوچک و بزرگ فرا میگیرند و اعتماد به نفس خود را به دلیل این محرومیت نسبت به دانش آموزان مناطق شهری از دست میدهند.
البته معلمانی نیز داریم که برای جلوگیری از ضربه خوردن دانش آموزانشان در دروس علمی، از خودگذشتگی کرده اند و با حضور در مناطق دورافتاده و فاقد پوشش تلویزیونی و اینترنت، از نزدیک با دانش آموزان شان ارتباط برقرار کرده اند و دروس را مانند روزهای برقراری کلاسهای درس، به دانش آموزان آموزش میدهند و صد البته با رعایت پروتکلهای بهداشتی.
خانم عربی یکی از این معلمان است که تنها دانش آموز روستای عشایری چاه جهان آباد سرایان را فراموش نکرده و برای درس دادن به او، کیلومترها طی می کند.
او می گوید: وظیفه انسانی ام حکم می کرد که اجازه ندهم دانش آموزم از درسش عقب بیفتد.
آقای حسینی هم دیگر معلم فداکاری است که با ماشین خود، روستا به روستا در منطقه مرزی درح سربیشه به دنبال آموزش دانش آموزانش می رود و این روزها دعای خیر والدین این دانش آموزان، توشه راهش است.
روی آوردن به روشهای نوین و غیرحضوری برای تدریس را یک ضرورت میدانم
علیرغم تمام کمبودها و مشکلات فراگیری و برقراری شبکه شاد، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم شهرستانهای قاین و زیرکوه، خواستار توسعه آموزشهای نوین و از راه دور مانند شبکه اجتماعی شده است و میگوید: برخلاف برخی از کارشناسان و نمایندگان که انتقادات تندی از اپلیکیشن شاد داشتند، استفاده از اپلیکیشنها و روی آوردن به روشهای نوین و غیرحضوری برای تدریس را یک ضرورت میدانم.
فرهاد فلاحتی افزود: تخریب و زیرسئوال بردن روشهای نوین در آموزش و پرورش موجب عادت کردن به یک سنت قدیمی و ماندن در آموزشهای سنتی میشود که راهبرد درستی نیست.
وی گفت: امروز برخی کشورها در حال دستیابی و رسیدن به نسل چهارم و پنجم تکنولوژی هستند و ما نباید در وضعیت گذشته درجا بزنیم که لازمه این پیشرفت، تقویت زیرساختهاست و باید مسئولان به فکر باشند.
نویسنده: سیده سمیه سیادت جو