بازی باخت- باخت در بازار نفت چگونه رقم خورد؟

در روزهای اخیر به موازات ادامه بحران کرونا و هزینه های کمرشکن ناشی از آن ، بازار جهانی نفت نیز به شدت آشفته و بی ثبات شد به گونه ای که بهای نفت تا مرز 15 دلار در هر بشکه تنزل یافت حال آنکه اغلب کشورهای نفتی بودجه خود را بالای 50 دلار به ازای هربشکه تنظیم کرده اند و اکنون با مشکل درآمد مواجه شده اند. 
در این میان امریکا سعی می کند مشکل را متوجه روسیه و عربستان بکند حال آنکه به اعتقاد اغلب کارشناسان,  عربستان و شخص محمد بن سلمان نمی تواند بدون هماهنگی با دولت ترامپ و بخصوص جناح افراطی آن به بازی نفتی با روسیه دست بزند. حال سوال این است که سهم و نقش هر یک از این سه کشور در ایجاد جنگ قیمت ها و کاهش بهای آن چیست و چگونه می توان ثبات را به بازار بازگرداند؟     
با وجود اینکه دولت ترامپ بعد از ابراز گلایه و نگرانی شرکت های نفتی امریکایی از کاهش بیش از حد بهای نفت که تولید نفت پر هزینه شیل را غیر اقتصادی و کلا زیان ده می کند، تمایل خود را برای افزایش بهای نفت نشان داد و در کنار رایزنی برای نزدیک کردن دیدگاه های عربستان و روسیه، به اعمال تعرفه های بیشتر برای وادارت نفت این دو کشور تهدید کرد، اما نباید از این نکته و واقعیت نیز غافل شد که دولت ترامپ نیز در به وجود آمدن بازار آشفته حاکم بر بازار نفت نقش و دست دارد و نه تنها بر جناح حاکم بر عربستان به رهبری محمد بن سلمان نفوذ دارد و در اتخاذ رویکردهای وی در عرصه سیاست خارجی از جمله بازار نفت موثر است بلکه نابودی اوپک و خارج کردن آن از گردونه از جمله اهدافی بود که دولت ترامپ بعد از به قدرت رسیدن آن را همانند منفعل سازی و به حاشیه راندن سایر نهادهای بین المللی و جمعی در دستور کار خود قرار داد و آن را به پیش برد و اکنون نیز با افت بیش از حدی بهای نفت که تولید کنندگان نفت شیل را با خطر ورشکستگی مواجه کرده است ، هزینه این ندانم کاری و یا یکجانبه گرایی نفتی را می پردازد. 
بازار نفت با توجه به ماهیت آن بازی برد- برد را می طلبد و در غیر این صورت همه ضرر می کنند و اکنون چنین وضعیتی بر بازار حاکم شده است و به استثنای برخی از کشورها همچون چین که توان خرید و ذخیره سازی نفت ارزان را دارد بیشتر کشورها بخصوص تولید کنندگان نفت که اقتصاد و بودجه شان وابستگی شدیدی به نفت دارد بیشترین ضرر را متحمل می شوند و از این بابت عربستان و روسیه  بیشترین مسئولیت را در این زمینه برعهده دارند که بدون ارائه هیچ دلیل روشن و موجه، همکاری های سازنده قبلی را که بر بازی برد- برد مبتنی بود به یکباره به بازی برد- باخت تبدیل کردند اما حداقل تا اینجای بازی هردو نیز متضرر شده اند و در نتیجه بازی به باخت- باخت تبدیل شده است. 
با وجود اینکه همه چشم ها به نتایج مذاکرات روز پنج شنبه میان عربستان و روسیه دوخته شده است اما تا زمانی که اوپک همچون گذشته نتواند خود را بازسازی کند و به نقش و سلطه انحصاری عربستان پایان ندهد با توجه به وابستگی محمد بن سلمان به راستگرایان صهیونیستی و امریکایی و تاثیرپذیری از سیاست های هرج و مرج گونه آنها امیدی به بازگشت ثبات پایدار به بازار نفت وجود نخواهد داشت بخصوص آنکه محمد بن سلمان علاوه بر بی ثباتی داخلی به اجرای برنامه بلندپروازانه روی آورده که برای تامین هزینه های ان حاضر است دست به هرکاری دست بزند.  
-------------------------------------------
احمد کاظم زاده