به گزارش شبکه تلویزیونی سی ان ان، مجری این شبکه ابتدا گفت: کارگروهِ مقابله با ویروس کرونا در آمریکا پیامهای ضد و نقیض درباره این بحران میدهد. سران آمریکایی در خصوص آنچه برخی "پاسخهای ناشیانه و مملو از اشتباهات" به بزرگترین بحران بهداشتی در تاریخ معاصر جهان مینامند، بارها مورد انتقاد شدید قرار گرفته اند. کمبود کیتهای تست کرونا هنوز هم مردم آمریکا را آزار میدهد. وسایل پزشکی و تجهیزات حیاتی نیز (در آمریکا) کمیاب هستند. علاوه بر این، درخواستهای دولت آمریکا از مردم برای مراقب و محتاط بودن بسیار کُند و کم اثر بوده است. این در حالی است که مدتها پیش، دولت ترامپ از شیوع این بیماری در سایر نقاط جهان خبر داشت، اما باز هم غافلگیر شد و با گسترش شدید و ناگهانیِ این ویروس در سراسر آمریکا مواجه شد. اظهاراتِ شخصِ دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در رابطه با تهدید کرونا به شدت تغییر کرده است. وی ابتدا وجود چنین بحرانی را اصولاً انکار میکرد، اما به تدریج مجبور به قبولِ آن شد. شبکه سی ان ان سپس برخی از اظهارات ضد و نقیض ترامپ را از ابتدای این بحران تاکنون، پخش کرد:
ترامپ: «تا آوریل (اواسط فروردین)، بر اساس فرضیهها (ی پزشکی)، وقتی هوا گرمتر میشود، این ویروس، به صورتی معجزه آمیز! از بین خواهد رفت.»
ترامپ: «ویروس کرونا در کشورِ ما (آمریکا) به خوبی تحت کنترل قرار دارد.»
ترامپ: «موارد ابتلا به این ویروس در حال کمتر شدن، نه بیشتر شدن، است. ما به میزان قابل توجهی شاهد کاهش این موارد هستیم.»
ترامپ: «این بیماری از بین خواهد رفت. شما فقط باید آرامش خود را حفظ کنید و این بیماری از بین خواهد رفت.»
ترامپ که لحنش عوض شده بود، گفت: «دورهای پرچالش برای سی روزِ آتی، پیشِ روی ماست؛ و این سی روز، بسیار حیاتی خواهد بود.»
ترامپ: «این هفته، یعنی هفتهای که میان هفتهِ جاری و هفتهِ بعدی قرار دارد، سختترین هفته خواهد بود و سپس، متأسفانه، مرگ و میرهای زیادی روی خواهد داد.»
مجری سی ان ان افزود: اکنون گِرِگوری ترِوِرتون (Gregory Treverton)، رئیس پیشین شورای ملی اطلاعات آمریکا و استاد کنونی روابط بین الملل در دانشگاه جنوبی کالیفرنیا (یو اِس سی)، طی ارتباط زنده ماهواره ای، به ما در این برنامه پیوسته است.
مجری خطاب به ترورتون گفت: ریاست شورای ملی اطلاعات آمریکا، منصبی مهم بود که شما متصدیِ آن بودید. بخشی از وظایف شما اصولاً این بود که به دولت آمریکا کمک کنید تا بداند بقیهِ جهان چه دیدگاهی درباره آمریکا دارد. شما باید وجههِ دولت آمریکا را در افکار عمومی جهان ارزیابی میکردید و آن را به اطلاع دولتمردان آمریکایی میرساندید. اکنون سؤال من این است که با توجه به عملکرد دولت ترامپ در قبال این بحران (کرونا)، ارزیابی شما از تأثیر شیوع این بیماری همه گیر بر اعتبار جهانیِ آمریکا- به عنوان یک رهبر در دوران بحران- چیست؟
ترورتون: «دقیقاً حق با شماست، زیرا یکی از وظایف مهم شورای ملی اطلاعات آمریکا که باید گفت یکی از سختترین مسئولیتهای محوله به این شوراست، این است که به سیاستگذاران آمریکایی بگوید (به اطلاع آنها برساند) که بقیه جهان درباره آنها (دولت آمریکا) چه نقطه نظراتی دارند؛ مردم جهان درباره آمریکا چگونه فکر میکنند. شما میدانید که سیاستگذاران، معمولاً افکاری مملو از آرزوها درباره خودشان دارند و ما آمریکایی ها، به ویژه، چنین دیدگاهی درباره خودمان داریم که مثلاً ما همواره در طرفِ "فرشتگان" قرار داریم و همه در جهان نیز تصدیق میکنند که همواره حق با ماست و ما آدمهای خوب در دنیا به حساب میآییم. این در حالی است که ما اغلب از دیدگاه سایر مردم درباره خودمان اطلاعات کافی در اختیار نداریم. به همین علت است که درک دیدگاه جهانیان درباره آمریکا و ارزیابیِ آن، کاری بسیار دشوار است. من فکر میکنم در این خصوص، با توجه به عملکرد دو دهه اخیرِ آمریکا، چه در خاورمیانه (غرب آسیا)، چه در خانه (داخل آمریکا) دولت ما چندان کارآمد به نظر نمیرسد. مزید بر علت این است که ما ناگهان با چنین بحران هولناکی نیز روبرو شده ایم، که به عقیده من، نیازی نداشت که به این وخامت باشد (یعنی ما میتوانستیم از آن پیشگیری کنیم، اما نکردیم). این نشان داد که ما اقداماتی بسیار کُند و دیرهنگام انجام دادیم و لذا ما (آمریکا) در انظار جهانیان، بی عرضه و ناکارآمد به نظر آمدیم. به نظر من، این ضربهای بسیار سنگین به اعتبار آمریکا در سراسر جهان بود.»
مجری: وقتی شما میگویید که این بحران هیچ نیازی نداشت (در آمریکا) به این بدی باشد، به نظر من، بسیاری از مردم با این اظهار نظر شما موافق هستند. در همین حال، رئیس جمهور کنونی آمریکا مدام میگوید: من وارث یک سیستمِ ورشکسته و درب و داغون هستم، اما این در حالی است که وی خودش نزدیک به سه سال و نیم است که رئیس جمهور آمریکا بوده است. آیا به نظر شما، این نوعی فرافکنی و دیگران را مقصر قلمداد کردن، نیست؟ با این حال، رئیس جمهور (ترامپ) به عملکرد خودش نمرهِ ده (از ده) در رابطه با رسیدگی به این بحران میدهد!
این کارشناس پاسخ داد: «یقیناً حق با شماست. من فکر میکنم نحوه عملکرد مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در آمریکا و همچنین اداره غذا و دارویِ این کشور به هیچ وجه چشمگیر نبوده است. این باعث یکه خوردن من و بسیاری دیگر از مردم شده است، زیرا ما این دو نهادِ بزرگ را از گوهرهای گرانبها در درون دولت آمریکا تلقی میکردیم. در عین حال، از آنجایی که من خودم در داخل دولت آمریکا بوده ام، به خوبی میدانم که مدیرانِ سطح متوسط در دولت آمریکا هیچ ریسکی نخواهند کرد، مگر این که احساس کنند، مدیرانِ مافوقشان در درون دولت آمریکا به آنها اختیارات ویژهای محول کرده اند. آنها (مدیرانِ متوسط) صرفاً براساس کتابهای قوانین و مقرراتِ موجود، عمل میکنند و در این مورد (بحران کرونا) نیز دقیقاً همین کار را کردند. این در حالی بود که آقای ترامپ مدام میگفت: ما هیچ مشکلی در این خصوص نداریم و این (شیوع کرونا)، اهمیتِ خاصی ندارد. من میخواهم این مسئله را خاطرنشان کنم که در اواسط ژانویهِ امسال (اواخر دیماه ۱۳۹۸)، در حالی که هنوز حتی یک موردِ ابتلا به ویروس کرونا در آلمان گزارش نشده بود، مسئولان آلمانی کیتهای تست کرونا را مستقر و آمادهِ استفاده، کرده بودند. ما در آن زمان، هنوز هم میگفتیم که هیچ مشکلی وجود ندارد و هیچ اتفاقی در اینجا (آمریکا) رخ نداده است. از اینرو به نظر من، وانمود کردن این که اصلاً چنین مشکلی وجود ندارد، به تعویق انداختن اقدامات پیشگیرانه و صِرف مطرح کردنِ آرزوهای واهی، که از ویژگیهای معمولِ سیاستمداران است، نقش عظیمی در واکنش نشان دادنِ بسیار دیرِ دولت ما به این بحران، ایفا کرد.»
مجری: نکتهای که شما به آن اشاره کردید، واقعاً صحیح است. منظورم این است که در روزنامه واشنگتن پست، شبکه سی ان ان (همین شبکه) و برخی دیگر از منابع، گزارشهایی مبنی بر وجود اختلافاتِ درونی در دولت آمریکا در رابطه با چگونگی واکنش نشان دادن به این بحران، منتشر شده است. به عنوان مثال، شکاف بزرگی میان دو اردوگاه (گروه) در داخل دولت آمریکا به وجود آمده است: یک گروه، به شدت نگران عواقب این بحران برای سلامت و بهداشت جامعه است و گروهِ دیگر اولویت اصلی را برای نجات اقتصاد آمریکا قائل است و از اینرو، با تدابیر مربوط به قرنطینه و لزوم بسته شدن مشاغل و کسب و کارها مخالف است. به علاوه، این گروه دوم، حتی اهمیت بیشتری به مسائل سیاسی در مقایسه با امور سلامتی و بهداشتی، آن هم در سال انتخابات ریاست جمهوری (۲۰۲۰) در آمریکا، میدهد. نظر شما درباره تأثیرات چنین اختلافات و شکافهای درونی بر کارآیی و راندمانِ دولت آمریکا در مقابله با این بحران چیست؟
ترورتون: «به نظر میرسد که این یک نبردِ درونی (در دولت کنونی آمریکا) باشد، اما به عقیده من، چنین اختلافاتی میان دولتمردان آمریکایی نمیبایست رخ میداد. با توجه به این که ما بحران شیوع ویروس «اچ-۱، ان-۱» را در سال ۲۰۰۹، تجربه کرده بودیم، باید درک میکردیم که اگر ویروسی چنین واگیردار (مانند کرونا) در چین شایع شود، قطعاً به اینجا (آمریکا) نیز خواهد رسید و از اینرو، ما حتماً میبایست برای (مقابله با) آن آماده میشدیم (که نشدیم). از اینرو، به نظر من، اتخاذ تدابیر جدی و مؤثر برای مقابله با شیوع این ویروس، میبایست به مراتب زودتر از زمانی آغاز میشد که دولت آمریکا نهایتاً این مسئله را جدی گرفت. سرانجام در دو هفته اخیر، آقای ترامپ، اقدامات جدی خودش را در این خصوص آغاز کرد، اما دو ماه طول کشید که این نوع اقدامات آغاز شوند که زمانی بسیار طولانی در دوره شیوع یک بیماری خطرناک است که میبایست از همان بدوِ امر، روند مقابله با آن، به سرعت آغاز میشد. این نوع هرج و مرج که از ویژگیهای کاخ سفیدِ کنونی در آمریکا، به قیمت از دست رفتن جانهای بسیار زیادی از شهروندان آمریکایی تمام خواهد شد.»
مجری: حتی شنیدن این مسائل (برای من) بسیار سخت است. منظورم این است که- همانطور که شما نیز میدانید- جامعه اطلاعاتیِ آمریکا، از همان ابتدا- یعنی در اواخر دسامبر ۲۰۱۹ (اوایل دیماه ۱۳۹۸) و اوایل ژانویه ۲۰۲۰ (اواسط دیماه ۱۳۹۸) پرچمهای قرمز را بلند کرد و هشدارهایی جدی در رابطه با احتمال شیوع این ویروس در آمریکا داد. سؤال من این است که اگر شما اکنون در کاخ سفید مشغول به کار میبودید، شما به رئیس جمهور در رابطه با چگونگی رسیدگی به این بحران، نه تنها در خصوص مردم آمریکا، بلکه در رابطه با متحدانِ بین المللیِ ما، چه توصیههایی میکردید؟
این مقام سابق آمریکایی گفت: به نظر من، وی (ترامپ) باید دستِ خود را به سوی متحدان ما دراز کند- گرچه اکنون دیگر خیلی دیر شده است-، اما مثلاً اگر آنها در اجلاس گروه ۷ به جای این که صرفاً از یکدیگر تعریف و تمجید کنند و بگویند ما مراقب اوضاع هستیم!، اقداماتی جدی صورت میدادند، شاید میتوانستند از میزان شیوع بسیار گسترده این بیماری در کشورهای غربی بکاهند. اگر آمریکا دستِ (همکاریِ) خود را به سوی چین دراز میکرد شاید میتوانست از میزان شیوع این بیماری در نقاط مختلف جهان بکاهد. همانطور که قبلاً نیز گفته ام، شکی نیست که عملکرد چین در این خصوص بسیار عالی نبوده است، اما زمان آن فرارسیده است که ما (آمریکا) دستِ خود را به سوی آنها (مقامات چینی) دراز کنیم و به آنها بگوییم که ما میخواهیم رهبریِ این واکنش را (در جهان) به دست گیریم؛ ما میخواهیم در این خصوص، کمک و امدادرسانی کنیم. این در حالی است که ما هنوز در شرایط دهن به دهنِ گذاشتن با آنها (مقامات چینی) قرار داریم و فقط از چین انتقاد میکنیم. البته برخی از این انتقادات (از چین)، منصفانه است، اما در شرایط کنونی، هیچ کمکی به حل این بحران نمیکند. ما باید به خاطرِ جامعه بشری و جامعه خودمان، از این نوع اختلاف افکنیها دست برداریم و اولویت را به حل و فصل این بحران بدهیم. از اینرو، بگومگو درباره تحریمهای ایران و موضوعاتی از این قبیل، به نظر من، مسائلی صرفاً حاشیهای است، زیرا مخاطراتی که ما با آن مواجهیم، تهدیدهایی جدی و مخاطراتی بسیار بالا هستند.
مجری: نکته جالب توجه این است که آمریکا قبلاً (در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما) برنامهِ مشترک همکاری با چین در رابطه با بیماریهای عفونیِ واگیردار- برنامهای که در شهر ووهانِ چین مستقر بود- داشته است، که این دولت (دولت ترامپ) پیش از وقوع این همه اتفاقات (شیوع ویروس کرونا)، آن برنامهِ مشترکِ همکاری (با چین) را قطع کرد. مجری در خاتمه افزود: ایکاش ما زمان بیشتری برای ادامه گفتگو با شما میداشتیم. در هر صورت، من از این که شما تجربیات خود را در واشنگتن در اختیار ما گذاشتید، تشکر میکنم.