گزارش مکتوب :
تاثیر مشاغل اینترنتی در "جهش اقتصادی"
خریدهای اینترنتی و آن لاین به علت حذف برخی هزینه های جاری موجب کم هزینه تر شدن قیمت کالاها و اجناس می شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز همدان، البته تقویت زیرساخت هایی همچون اینترنت و شبکه های مجازی بومی با سرعت و کیفیت بالا در این زمینه بسیار راهگشاست.
در چند سال اخیر با رونق اینترنت و فضای مجازی و همچنین تلفیق تکنولوژی با تجارت یک نوع کسب و کار به وجود آمده است که به نوع خود یک انقلاب صنعتی به شمار می آید.می توان گفت کسب و کارهای مجازی امروزه تاثیرات مثبتی را بر اقتصاد و خرید و فروش آنلاین گذاشته است ، به خصوص در شرایط کنونی که به علت شیوع ویروس کرونا مشاغل سنتی در رکود به سر می برند این کسب و کارهای اینترنتی رونق خوبی یافته اند.
امروزه کسب وکارهای اینترنتی از تنوع بسیار بالایی برخوردارند اما به طور کلی این مشاغل را میتوان به ۱۰ گروه کلی ایجاد اجتماعات آنلاین،خرید، فروش و حراج کالاهای مختلف، تبلیغات،ارائه خدمات تخصصی ،ایجاد امپراطوری اطلاعات، اخبار و آموزش در زمینه های مختلف علمی، هنری، اقتصادی، فرهنگی و غیره ،تهیه و ارائه نرمافزارهای مختلف کاربردی ،چند رسانهای یا مالتی مدیا،پیوستن به شبکه های واسطه گری،خدمات مربوط به ایمیل وسرمایه گذاری مشترک تقسیم بندی کرد.
اهمیت کسب و کارهای اینترنتی در جهان
کسب و کار آنلاین برای نخستین بار در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی از سوی شخصی به نام "مایکل چف" بنیان گذاری شد. "چف" سیستمی را راه اندازی کرد که به وسیله آن خریداران و نمایندگان فروش قادر بودند به صورت آنلاین با یکدیگر ارتباط داشته باشند. هم اکنون سایت هایی مانند "آمازون" و "علی بابا" از بزرگترین کسب و کارها و مشاغل اینترنتی در جهان به شمار می آیند.
تحقیقات نشان می دهد که در جهان ، آمریکا بیشترین حجم مبادلات اقتصادی را زمینه کسب و کارهای اینترنتی به خود اختصاص داده و بعد از آن قاره سبز اروپا قرار دارد. آمارها گویای آن است که 78 درصد از مردم بالای 15 سال آمریکا حداقل یک بار در سال خرید خود را به صورت آنلاین انجام می دهند .
همچنین آمارهای اقتصادی می گویند میزان کاربران شبکه های اجتماعی در آینده ای نه چندان دور به بیش از 3 میلیارد نفر خواهد رسید که این رقم یقنا می تواند بر توسعه و رونق کسب و کارهای اینترنتی تاثیر شگرفی بگذارد.
تاریخچه کسب و کار اینترنتی در ایران
در ده سال گذشته در حوزه کسب و کارهای اینترنتی و خرید و فروش آنلاین شاهد افزایش چشمگیری در ایران بوده ایم. از اواسط سال۲۰۱۸ که تحریم های آمریکا بر کشور ایران شدت یافت کسب و کارهای آنلاین نیز رو به افزایش است.
آمارها نشان می دهد سالیانه در ایران رقمی در حدود 20 هزار خرده فروشی آنلاین در شبکه های مختلف مجازی مانند اینستاگران و تلگرام شروع به فعالیت می کنند. از آنجایی که ایران به علت تحریم از سایت های جهانی مانند "آمازون" یا "ای بی " محروم است و ایرانیان داخل به مسترکارت های جهانی دسترسی ندارند خرده فروشی های آنلاین در ایران موفق تر بوده اند . سایت هایی هم چون "دی جی کالا" از بزرگترین کسب و کارهای اینترنتی در ایران به شمار می آید که طبق گفته مدیران آن روزانه بیش از 2 هزار مورد ثبت سفارش دارند.
کسب و کار اینترنتی در همدان
در همدان نیز خرده فروشی های آنلاین بی شماری وجود دارد که در زمینه های مختلفی هم چون البسه، مواد غذایی، محصولات آرایشی و بهداشتی ، شوینده و ظروف خانه و آشپزخانه فعالند که آمار قطعی و مشخصی از آنها به علت آنکه هنوز در سازمان صنعت معدن و تجارت به ثبت نرسیده اند وجود ندارد. اما آنچه که مشخص است آنست که استان همدان نیز در زمینه مشاغل اینترنتی و کسب و کارهای آنلاین ورود کرده است . کافیست سری به بازار همدان بزنیم و از مغازه داران آدرس اینستاگرام و یا تلگرام آنان را در زمینه فروش اینترنتی در خواست کنیم.
"کارشناس بازاریابی شبکه ای سازمان صنعت معدن و تجارت استان همدان" با بیان اینکه در استان همدان 19 کسب و کار اینترنتی مجوز دار فعالیت دارند می گوید:" این مشاغل اینترنتی در حوزه های خدمات رسانی و فروش محصولات غذایی و آرایشی و بهداشتی کار می کنند."
" سعید احدی" می افزاید:" بیشترین کسب و کار اینترنتی ایجاد شده دارای مجوز در شهرهای همدان و ملایر است."
تاثیر کسب و کارهای اینترنتی در اقتصاد
افزایش اشتغال، گستردگی فروش محصولات و مشتریان ، هزینه کمتر راه اندازی کسب و کارهای اینترنتی و درآمد بالای آنها نسبت به مشاغل سنتی از جمله مزایای ایجاد کسب و کارهای اینترنتی به شمار می آید . امروزه اینترنت فضایی را فراهم کرده است که تنها نمی توان به آن به چشم یک سرگرمی نگاه کرد بلکه فرصت ارزشمندی است که می توان از آن درآمد زدایی داشت و اشتغال ایجاد کرد.
افزایش گستردگی فروش محصولات
می توان گفت تکنولوژی های جدید و سایت های اینترنتی زمینه ای را فراهم کرده اند که در آن می توان به معرفی محصولات یا خدمات، برند سازی، تبلیغات گسترده، پیدا کردن مشتری و همچنین فروش ساده تر پرداخت.
مدیر یک سایت خرید و فروش سفال در همدان با بیان اینکه " روزانه در حدود 10تا 12 سفارش خرید داریم " می گوید:" ما اجناس خود را از شهر لالجین تهیه می کنیم و توانسته ایم در مدت 5 سال فعالیت بیش از 10هزار مشتری ثابت داشته باشیم."
"علی سبزواری" با اشاره به اینکه "علاوه بر وب سایت در اینستاگرام و تلگرام نیز به معرفی محصولات خود می پردازیم" ادامه می دهد:" فضای مجازی فرصتی را برای ما فراهم کرده است که توانسته ایم گستردگی مشتریان مان را نه تنها در داخل استان بلکه در کشور نیز افزایش دهیم."
مدیرعامل یک کسب و کار اینترنتی نیز می گوید : " از سال 92 کار خود را در زمینه تهیه ترشیجات و شوریجات آغاز کرده ایم و مشتریان خود را داریم."
" معصومه ناصری " با اشاره به اینکه تاکنون 5 هزار مشتری ثابت توانسته ایم جذب کنیم می افزاید:" یک مغازه فروش محصولات نیز در انتهای شکریه شهر همدان داریم اما مشتریان ما بیشتر اینترنتی هستند."
هزینه کمتر راه اندازی کسب و کارهای اینترنتیهزینه اجاره یا خرید مغازه، اجاره انبار کالا، هزینه های قبوض مصرفی( آب، برق، تلفن، گاز) پرداخت عوارض، هزینه های اخذ جواز، هزینه طراحی ویترین و دکوراسیون فروشگاه و بسیاری از هزینه های پیش بینی نشده دیگر وجود دارد که لازمه ایجاد شغل های سنتی است. اما این هزینه ها در کسب و کارها و مشاغل اینترنتی وجود ندارد یا بسیار کمتر است.
مدیرعامل یک کسب وکار اینترنتی نیز که در زمینه محصولات شوینده و آرایشی و بهداشتی فعال است می گوید:" ما یک دفتر در سرپل یخچال شهر همدان داریم که به نوعی انبار محصولات مان نیز به شمار می آید و از همان جا محصولات را برای مشتریان ارسال می کنیم یا اگر در داخل شهر همدان باشد با پیک و آژانس ارسال می شود."
"علی احمدی" با بیان اینکه در انبار بیش از 700 قلم محصول وجود دارد ادامه می دهد :" ما با فروش اینترنتی خود توانسته ایم بسیاری از هزینه های خود را کاهش دهیم و سود تقریبا خالصی به دست آوریم."
درآمد و اشتغال بالای کسب و کارهای اینترنتی
مدیرعامل کسب و کاری که محصولات شوینده و آرایشی بهداشتی ارائه می دهد می گوید:" تعداد 2 هزار بازاریاب در شهرهای مختلف برای شرکت ما کار می کنند که هر کدام از درآمد بالای 5تا 6 میلیون تومانی برخوردارند."
" علی احمدی" با بیان اینکه "درآمد اصلی خودم ماهیانه 54 میلیون تومان است" ادامه می دهد:" کسب و کارهای اینترنتی توانسته اند علاوه بر درآمد زدایی ، اشتغال خوبی نیز ایجاد کنند."
"محمد جعفری" یکی از فعالان حوزه کسب و کار اینترنتی که در زمینه ارائه محصولات خشکبار فعالیت دارد نیز با بیان اینکه فضاهایی مانند اینستاگرام توانسته درآمد زیادی را برای فعالان حوزه کسب و کار داشته باشد می گوید:" این در حالی است که بعضی از کسب و کارها در فضاهایی مانند اینستاگرام روزانه 100 میلیون درآمدزایی دارند."
کسب و کار اینترنتی،کسب و کاری 24 ساعته
موفقیت در هر کسب و کاری ارتباط مستقیمی با فروش و مشتری دارد. تا فروشی نباشد یقینا شغلی رونق نمی گیرد. طراحی سایت فروشگاهی که افراد به صورت شبانه روزی و در همه روزهای هفته می توانند خدمات و محصولات خود را دریافت کنند و هیچ محدودیتی در فروش محصولات از لحاظ زمانی، منطقه ای و یا جنسیتی وجود ندارد ، یقینا در نظر مشتری بسیار پر طرفدارتر از فروش سنتی است که فرد می بایست در یک ساعت خاص و شخصا به مکان مورد نظر برود.
مدیر یک کسب و کار اینترنتی نیز که در زمینه فروش لباس فعالیت دارد می گوید:" محدودیتی در زمینه فروش نداریم و مشتریان در 24 ساعت شبانه روز می توانند سفارش خرید خود را داشته باشند."
"مریم حدادی" با بیان اینکه سفارش مشتریان در شهر همدان طی یک ساعت به دست شان خواهد رسید می افزاید" مشتریانی که در سایر شهرها هستند نیز طی 2 تا 3 روز سفارش خود را دریافت خواهند کرد."
اینترنت و کسب و کار خانگیتجارت با اینترنت امروزه به حیطه کار مشاغل خانگی نیز ورود پیدا کرده است ، در واقع مشاغل خانگی اینترنتی تحقق ایده افراد در منزل برای ایجاد یک شغل پویا و در نتیجه کسب درآمد است. برداشته شدن فاصله های فیزیکی به عنوان یکی از قابلیت های برجسته فناوریهای نوین، موضوع بسیار مهمی درمطلوب ساختن تعامل اقتصادی به شمار می رود.
"سمانه امیدی" یکی دیگر از افرادی است که در شهر همدان در زمینه مشاغل اینترنتی فعالیت دارد، این بانوی جوان که شیرینی های خانگی تهیه می کند می گوید: "ماهانه 10تا 15 مورد سفارش اینترنتی دارم و این کار با توجه به آن که خانه دار هستم منبع درآمد خوبی برای من محسوب می شود."
شیوع بیماری کرونا و رونق کسب و کارهای اینترنتی
اوایل اسفند سال گذشته با شیوع کرونا در کشور و هشدارهای وزارت بهداشت در راستای پیشگیری از انتشار این ویروس بسیاری از مردم ترجیح دادند که از ظرفیت آشنای اینترنت استفاده کنند و بسیاری از خریدهای خود را از این طریق انجام دهند.
"مریم علیپور" یکی از شهروندان همدانی با بیان اینکه "به علت شیوع این ویروس سعی کرده ام از منزل خارج نشوم می گوید:" شوق خرید لباس و اقلام جدید برای پیشواز از سال نو موجب شد به فروشگاه های اینترنتی سری بزنم و خریدهایی را انجام دهم که بسیار راضی بودم."
وی با اشاره به اینکه از سایت های معتبر که از سوی افراد مورد اعتماد معرفی شدند خرید کردم گفت:" برخی از سفارش های خود مانند لوازم آرایشی بهداشتی و یا شوینده خود را از طریق پست خریداری کردم که طی یک روز به دستم رسید."
"علی سبزواری" یکی از بازاریان همدان است که در " برج سعیدیه" مغازه کفش فروشی دارد. او می گوید:" همه ساله با نزیک شدن به نوروز پذیرای مشتری بودیم اما امسال به ناگهان کسب و کارمان کساد شد ."
وی ادامه می دهد:" در این ایام سعی کردیم با فروش اینترنتی کسادی کار خود را کاهش دهیم که تا حدودی نیز موفق بودیم و استقبال خوبی از محصولات مان شد."
خرید اینترنتی، راهی برای گریز از ازدحام جمعیتمدیر یک فروشگاه اینترنتی نیز می گوید:"عوامل این فروشگاه با رعایت تمامی موارد بهداشتی سعی در تامین نیازهای مشتریان در اسرع وقت دارند تا از این طریق بتوانیم کمکی برای کاهش حضور غیرضروری شهروندان در اماکن عمومی داشته باشیم ."
"علی اردلانی" ادامه می دهد:" خوشبختانه استقبال خوبی از این روش شده و ما از طریق مشاوره های اینترنتی به مشتریان، درخواست آنها را تامین با پیک رایگان و به درب منازلشان ارسال می کنیم."
مشکلات کسب و کارهای اینترنتیمشاغل اینترنتی نیز هم چون سایر مشاغل دارای مشکلاتی از جنس خود هستند که بیشتر مربوط به حوزه خود آنهاست یعنی اینترنت،
تاثیر فیلتر شدن شبکه های اینترنتی بر کسب و کار هادرآبان مال سال 98 طی اغتشاشاتی که در کشور روی داد به علت لزوم برقراری امنیت مسئولان کشوری تصمیم به قطع اینترنت جهانی کردند که با توجه به اینکه بسیاری از کسب و کارها در فضاهایی مانند تلگرام و اینستاگرام ایجاد می شد و دسترسی به این فضاها نیاز به اینترنت جهانی داشت، این کسب و کارهای آنلاین تعطیل و در نتیجه رکودی در آنان ایجاد شد. برآوردهای سایتهای داخلی نشان میدهد که در ایام تعطیلی فروشگاههای اینترنتی و فعالیتهای موجود در این حوزه ، ۹۰۰ میلیارد تومان به اقتصاد ایران خسارت وارد شد.
"اردشیر محمدی " یکی از فعالان حوزه فروش آنلاین موبایل و تجهیزات آن نیز با بیان اینکه تا پیش از اتفاقات آبان ماه پارسال روزانه 10 الی 12 سفارش از طریق فضاهایی مانند واتساپ و اینستاگرام ثبت میکردیم می گوید:" قطع اینترنت موجب شده که درآمد ما به صفر برسد."
وی با بیان اینکه می بایست در این ایام به فکر کسب و کارهای اینترنتی نیز باشیم ادامه می دهد:" نمی توان از تاثیر مشاغل اینترنتی در اقتصاد چشم پوشی کرد بنابراین باید زیرساخت های فعالیت این حوزه در کشور فراهم شود."
" زهرا سماوتیان" یکی دیگر از فعالان عرصه کسب و کارهای اینترنتی نیز که در زمینه ارائه محتوا و آموزش فعالیت دارد می گوید:"متاسفانه سرعت و کیفیت اینترنت ، فضای مناسبی برای کسب وکار در ایران فراهم نمی کند ."
لزوم استفاده از فناوری در کسب و کارها"آذری جهرمی" وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دیداری که سال گذشته با فعالان حوزه کسب و کارهای نوپا داشت عنوان کرد:" فناوری زندگی بشر را تغییر داده است و ایستادگی در برابر آن منطقی نیست و هر فردی باید شیوه نامه خود را در برابر فناوری داشته باشد تا خود را تثبیت کند. اگر با استفاده از ظرفیت های موجود از موانع استارت آپ ها جلوگیری نکنیم، بازار را به بازار خارجی باخته ایم".
اکنون شرکت های فناوری اطلاعات جای آنها را گرفته اند و آمریکایی ها سرمایه گذاری جدی را در این عرصه انجام داده اند. گزارش های بین المللی نشان می دهد که از نظر شاخص های مربوط به خلاقیت ایران در مقایسه با تمام دنیا در رتبه بالاتری قرار دارد که این نشان میدهد که در کشور خلاقیت داریم و لذا نیاز به چشم انداز، راهبرد و سیاست در این حوزه احساس می شود.
حمایت از کسب و کارهای آنلاین
رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان همدان با تاکید بر اینکه کسی منکر تاثیرات مشاغل اینترنتی در اشتغال و اقتصاد و درآمد مردم نیست می گوید: یقینا می بایست زیرساخت های ایجاد کسب و کارهای آنلاین فراهم شود ."
" حمیدرضا متین" می افزاید:"طبق قانون هرگونه حمایتی که مشاغل اینترنتی و این نوع کسب و کار لازم داشته باشند از گواهی مجوز گرفته تا پرداخت تسهیلات انجام خواهد شد."
کلام آخر
کارآفرینی در اینترنت بسیار سادهتر از کارآفرینی در فضای خارج از اینترنت است، به خصوص که این گونه کسب و کارها نیاز زیادی به سرمایه اولیه ندارند . یقینا تسهیل شرایط، فرهنگسازی، بهبود زیرساخت ها، حمایت های لازم از کارآفرینان در این فضا و برطرف کردن موانع آن می تواند چشم انداز روشنی را برای رونق اقتصادی فراهم کند.