پخش زنده
امروز: -
دراین نوروز خانه نشینی ،با بازی های محلی قدیمی ،لحظاتی شاد و سرگرم کننده را فارغ از دغدغه های روزمره در کنار اعضای خانواده داشته باشید.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما،مرکز اصفهان؛این روزهاکه به علت شیوع کرونا،تعطیلات نوروزی را در خانه می گذارید،بازی های محلی قدیمی با کمترین وسیله و بیشترین جذابیت و شادی یکی از راه های پر کردن اوقات فراغت اعضای خانواده می تواند باشد.
این بازی ها را می توان به فراخور زندگی در خانه ویلایی یا آپارتمان و به تعداد اعضای خانواده انجام داد و خاطرات لذت بخشی را در کنار اعضای خانواده رقم زد.
در واقع مطالعه این بازی ها هم دانشی در خصوص داشته های فرهنگی مان بدهد و هم فرصتی است که با توجه به تعطیلات نوروزی شیوع کرونا و کنار یکدیگر بودن اعضای خانواده در خانه ، از آنها استفاده کنیم و از شادی و نشاطی که بخش جدایی ناپذیر از این بازی ها هستند،بهره مند شویم.
حتی اگر خانواده دو یا سه نفره هستید به صورت مجازی با دیگر دوستان و آشنایان خود بازی کنید برای این منظور می توانید وسایل و محل بازی در خانه خود را از قبل محیا و پس از تماس تصویری(مجازی) و به فراخور انتخاب بازی و تقسیم بازیکنان ،شروع به بازی کنید حتی می توانید برای جذابیت بیشتر جایزه ایی را در نظر بگیریدمثلا میهمانی دادن خانواده بازنده البته پس از فروکش کردن بحران کرونا.
هرروز در خانه با بازی های محلی قدیمی
زندگی پر مشغله،دنیای فناوری و بازی های رایانه ایی کجا و دنیای بدون دغدغه و بازی های سالم کودکانه در گذشته کجا.
پس در این گزارش با ما همراه شوید تا حالا که اعضای خانواده ها در تعطیلات نوروزی به علت شیوع ویروس کرونا مجبور به ماندن در خانه هستند بزرگترها با انجام دادن بازی های محلی در خانه ، آوای خوش کودکی را بنوازند وبا گذر از خاطرات،لحظاتی را فارغ از دغدغه های زندگی ماشینی ،با آرامش سپری کنند.
بازی هایی که به علت داشتن تحرک علاوه بر تأمین سلامت و افزایش اعتماد به نفس،تقویت سبک زندگی را به همراه دارد.
آشنایی با بازی های محلی اصفهان که قابلیت استفاده در خانه را دارند.
بازی آفتاب مهتاب
دونفر که قد و وزنشان همخوانی داشته باشد،مخالف هم می ایستد و دست های خود را درهم قلاب می کنند، بعد يکى از آنها کلمه «آفتاب»را بهحالت کشيده مىگويد و در حالىکه به جلو خم مىشود، ديگرى را بلند کرده و برپشت خود قرار مىدهد. نفر دوم هم همين کار را انجام مىدهد ولى کلمه «مهتاب» را بهصورت کشيده مىگويد. در نوبتهاى بعدی، يکى عبارت «آفتاب مهتاب چه رنگه؟» و ديگرى «سرخ و سفيد دورنگه» را هنگام خمشدن مىخوانند و تا زمانى که خسته نشده باشند، بازى را ادامه مىدهند.
بازی اتلمتل
بازيکنان دور هم نشسته و پاهاى خود را دراز مىکنند. کسى که استاد بازى است، شروع به خواندن شعرى کرده و همزمان به تکتک پاهاى بازيکنان اشاره مىکند. عبارت آخر شعر «يک پاتو ورچين» به هرکس رسيد، آن بازيکن پاى خود را ورچيده و از بازى کنار مىرود. استاد بههمين نحو بازى را ادامه مىدهد. آخرين نفرى که باقى بماند، بايد سر بگذارد.
بیا بریم بنه
(بازی محلی گلپایگان)
بازيکنان در يک صف بهصورت زنجير مىايستند و دو،سه و.. نفر که بزرگتر و نيرومندتر از ديگران باشند، در دو سر صف قرار مىگيرند. بعد بين دو نفر گفتوگوهائى بهصورت سئوال و جواب رد و بدل مىشود و سپس بخشى از صف زنجير را به سمت راست و بخش ديگر را بهطرف چپ مىکشند. بازى زمانى پايان مىگيرد که در اثر فشار طرفين زنجير پاره شود.
جسّن جسّنک
يکى از بازيکنان خم مىشود و ساير بازيکنان در حالىکه شعرى را مىخوانند، از روى او مىپرند. هرگاه کسى نتواند شعرها را درست ادا کند يا درست بپرد، بازنده است و بايد بهجاى بازيکنى که خم شده است قرار بگيرد.
جمجمک
بازيکنان دور هم نشسته، دستهاى خود را مشت مىکنند و مانند منارهاى روى هم مىگذارند. آنگاه بزرگترين آنها با آهنگ مخصوصى شعرى را خوانده و ديگران هماهنگ با آن شعر، مشتهاى خود را بهحرکت درآورده و مناره را مىجنبانند.
خروس جنگی
بازیکنان دستها را به سينه مىزنند و روى يک پا لىلى مىکنند و بههم نزديک شده شانههاى خود را بههم مىکوبند. هرکدام زمين خورد يا پاى خود را زمين گذاشت يا از محوطه آبی که مشخص کرده اند،بيرون رفت سوخته است.
سُکسُک
يک نفر بهعنوان استاد و يک نفر بهعنوان گرگ انتخاب مىشود. گرگ در دامن استاد چشم مىگذارد. باقى بازيکنان مىروند و پنهان مىشوند. گرگ با شمارش ده، بيست، سی، چهل به جستوجوى آنها مىرود. بازيکنان سعى مىکنند طورىکه ديده نشوند، خود را به جائى که استاد ايستاده برسانند و بگويند سُکسُک. گرگ هم با ديدن بازيکنان همين کار را مىکند. بازيکنى که نتواند سکسک کُند سوخته است و گرگ مىشود.
عمو يادگار
يکى از بازيکنان به ديوار تکيه مىکند و دیگر ی چشمهاى وی را با دست مىگيرد و از او مىپرسد: «آش جو خورده با ماس و خيار عامو يادگار خوابى يا بيدار؟»سپس يا چشمهاى خود را مىبندد يا هر دو را باز نگه مىدارد يا يکى را باز و ديگرى را بسته نگه مىدارد. بازيکنى که چشمهاى آن بسته است بايد حدس بزند و مثلاً بگويد، خواب يا بيدار يا خواب و بيدار. يک نفر هم بر بازى نظارت مىکند؛ اگر حدس او درست بود جاها با هم عوض مىشود.
گردوبازى (بازی محلی گلپايگان)
ابتدا دايرهاى کشيده و هريک از بازيکنان چند گردو در داخل آن مىگذارند. آنگاه هرکدام در فاصلهٔ چند قدمى از دايره، جائى را مشخص کرده و از آنجا با گردوئى درشت و گرد بهنام ‘تيله’ (گردوى بزرگ مغزدار و سنگين را تيله مىگويند)، گردوهاى داخل دايره را هدف مىگيرند، اگر گردوئى از دايره خارج شود، بازيکن برنده است وگرنه مىبازد.
لَپَربازی
ابتدا دايرهاى روى زمين مىکشند و هريک از بازيکنان تعدادى سنگ داخل آن مىگذارد. آنگاه خطى را مشخص مىکنند و هريک از بازيکنان از آن محل سعى مىکند با سنگ خود، سنگهاى داخل دايره را نشان کرده و آنها را از دايره خارج کند. بازيکنى که تعداد بيشترى سنگ را از دايره خارج کرده باشد، برندهٔ بازى است.
يک مرغ دارم چند تا تخم مىکنه؟
استاد بازى که خود شماره آن يک است براى همهٔ بازيکنان شمارهاى مىگذارد که بايد بهخاطر بسپارند. آنگاه استاد رو به بازيکنان کرده و بهطور مثال مىگويد: يک مرغ دارم ۹تا تخم مىکند. بازيکنى که شمارهٔ آن ۹ است بايد بلافاصله بگويد: چرا ۹تا؟ استاد مىپرسد: پس چندتا؟ شمارهٔ ۹ مىگويد: مثلاً ۱۱تا، اينبار شمارهٔ ۱۱ اعتراض کرده و مانند شمارهٔ ۹ عمل مىکند و هر شمارهاى را که مايل بود مىگويد. هر بازيکنى که شمارهٔ خود را بشنود ولى اعتراضى نکند و يا درجواب ‘پس چندتا؟’ شمارهاى را بگويد که قبلاً سوخته باشد، مىسوزد. بهجاى شماره، نام اشخاص يا اجناس را هم مىتوان روى بازيکنان گذاشت.
انواع بازی های سنتی ایران برای خانه نشین ها
برخی بازی ها بومی منطقه ایی خاص از کشور نیست و بسیاری از آنها را مطمئنا بلد هستید و بازی کرده اید،قصد ما در این گزارش،غقژ یادآوری این بازی هاست تا هم این روزها کنار اعضای خانواده سرگرم شوید و هم کمی از بازی های رایانه ایی فاصله بگیرید:
پانتوميم
يکي از قشنگترين و خندهدارترين انواع بازی سنتی که می شود در اين مواقع انجام داد، بازی پانتوميم است. افراد(حداقل دونفر) به دو دسته تقسيم می شوند. يکی از گروهها يک کلمه انتخاب میکند و به يک نفر از افراد گروه مقابل می گويد. اين فرد با اجرای پانتوميم بايد در زمان مشخص افراد گروه خودش را به کلمه مورد نظر برساند و به همين ترتيب گروه بعدی ... .
اين بازي روش ديگری هم دارد و آن اين است که يک نفر يک جمله را در ذهنش انتخاب می کند و کلمههای مختلف اين جمله را به صورت جدا جدااجرا می کند، تا اعضای خانواده، جمله را يکی يکی از روی کلماتش کشف کنند.
منچ بازی
بازی ساده و سرگرم کننده با وسیله ایی خاص
حدس بزن
اين بازی سنتی هم يکی از شادترين و سرگرمکنندهترين بازيهای داخل خانه است.
اين بازی اينطور اجرا ميی شود که شما يک کلمه را که برای طرف مورد بازی يک خاطره دارد يا به آن علاقهمند است را روی يک تکه کاغذ نوشته و روی پيشاني او بچسبانيد. بقيه افراد با دادن راهنمايی به او کمک ميی کنند تا آن کلمه را حدس بزند. اين بازی خيلي شاد و سرگرم کننده است.
يه قل دو قل
اين بازی از آن نوستالوژی های اصل است، ما حتی در خانوادهمان قهرمان "يه قل دوقل" هم داشتيم. بازی به اين شکل بود که پنج عدد سنگ هم اندازه انتخاب می کرديم و مراحل مختلف بازی رو بايد بدون اشتباه طی می کرديم. مراحلی مثل يک قل که بايد يکی يکی سنگها رو با پرتاب يک سنگ به هوا جمع می کرديم و اين مرحله ادامه پيدا می کرد تا چهار قل. بعد هم مراحلی مثل عروس، آبشار، دروازه، مورچهایی، بخوره يا نخوره، و.. . اين بازی خيلی سرگرم کننده است.
بيست سوالی
دو گروه(حداقل دونفرهر گروه یک نفر) بازيکن روبروی هم قرار می گيرند. گروه اول بين خودشان چيزی را به عنوان موضوع انتخاب می کنند. گروه دوم با مطرح کردن حداکثر ۲۰ سوال بايد به آن موضوع برسند. پاسخ سوالها فقط بايد بله يا نه باشد. گروهی که بتواند با سوالات کمتر به پاسخها دست پيدا کند، برنده است.
بشين و پاشو
همه افرادی که قرار است بازی کنند با فاصله کنار هم می ايستند، يک نفر به عنوان سردسته انتخاب می شود و کلماتی مثل: بشين، پاشو، نشين، پانشو را به طور تصادفی و نامرتب ادا می کند و آنها موظف به اجرای حرکات دستور داده شده هستند. تأخير و اشتباه در اجرا، به منزله خطاست و بازيکن خاطی خود به خود از بازی خارج می شود.
بازی خانگی شاه، وزیر، دزد
بازی شاه، دزد، وزیر یکی از بازی های گروهی خنده دار است که معمولا به صورت چهار نفره انجام می شود. برای انجام این بازی ابتدا تکه های همشکل و کوچکی از کاغذ تهیه می شود و روی هر کدام کلمات شاه، وزیر، جلاد و دزد نوشته می شود. کاغذها به شکل یکسان تا می شود تا کسی نتواند داخل آن را ببیند.هر یک از بازیکنان کاغذی را برمی دارند. وقتی همه کاغذها را برداشتند و از سمت خودشان خبردار شدند، شاه رو به دیگران می گوید: «وزیر من کیست؟» اینجا وزیر با نشان دادن کاغذ، خودش را به شاه معرفی می کند.
شاه می گوید: «دزد را از میان این دو پیدا کن.» حالا وزیر یک نفر را به عنوان دزد معرفی می کند که دو حالت دارد؛ اگر حدس وزیر درست بود که شاه فرمان شکنجه ای را به جلاد صادر می کند و جلاد هم دزد را شکنجه می کند اما اگر حدس وزیر اشتباه باشد معمولا بلافاصله پس از حدس وزیر و معرفی او، می گوید «به جلاد توهین کردی؟!» و شاه شکنجه ای را به جلاد می گوید تا جلاد، وزیر را تنبیه کند. یکی از مشهورترین شکنجه ها بشین و پاشو است.
اسم وفامیل
کلاسیک ترین بازی جمعی مکتوب از زمان مادها تا به حال! تعداد نفرات بازی نامحدود است. فقط به قلم و کاغذ نیاز دارید تا صفحه را برای اسم، فامیل، شهر، کشور، غذا، اشیا و … ستون بندی کنید. به نوبت هر کسی یک حرف را اعلام می کند و خودش و بقیه شروع می کنند کلمه های مرتبطی را که با آن حرف خاص شروع می شود، زیر ستون ها می نویسند. توجه داشته باشید که حضور ذهن و سرعت عمل فاکتورهای برتری در این بازی هستند.
اولین نفری که تمام ستون ها را پر کرد، برگه اش را بالا می گیرد و «استوپ» می گوید. شیوه امتیازدهی هم این شکلی است که به جواب های صحیح ۵ امتیاز تعلق می گیرد و اگر کسی برای یکی از ستون ها اسمی منحصر بفرد را نوشته باشد که بقیه آن را خالی گذاشته باشند، ۱۰ امتیاز نوش جان می کند.
دوز
یکی از پرطرفدارترین بازی های خانگی دو نفره، بازی دوز است که برای انجام دادن آن فقط یک کاغذ و قلم لازم دارد. برای انجام آن در یک صفحه جدولی ۳ در ۳ می کشید و هر یک از طرفین یکی از علامت های ضربدر یا دایره را برای خودشان انتخاب و تلاش می کنند یکی از ردیف های افقی، عمودی یا قطری را از آن خودشان کنند. این بازی یکی از سرگرم کننده ترین بازی هاست.
کرونا بازنده بازی خانگی این روزها بازی های رایانه ای از طریق رایانه،گوشی همراه و تبلت ،وقت کودکان،نوجوانان،جوانان و حتی بزرگسالان را در ۲۴ ساعت مشغول خود می کند و باعث به خطر افتادن سلامتی آنها می شود.
کارشناسان معتقدند استفاده زیاد بازی های رایانه ای باعث کم تحرکی،خستگی،بی حوصلگی،به خطر افتادن سلامت جسمی و روانی،کمبود اعتماد به نفس،فرد گرایی و اعتیاد به بازی می شود.
بازی های محلی و قدیمی جایگزین خوبی برای کاهش استفاده از بازی های رایانه ایی است.
در واقع این روزهای تعطیل که که به علت شیوع بیماری کرونا مجبور به خانه نشینی هستیم،بازی های سنتی،تفریح سالمی برای پرکردن اوقات فراغت افراد در رده های سنی مختلف در خانه است.
بازی هایی که گفته شد،بازی های خانگی ساده ایی هستند که به وسایل زیادی نیاز ندارند و می توان خود را با آنها سرگرم کرد. در خانه بمانید تا با جلوگیری از شیوع بیماری کرونا،سلامتی را به همدیگر عیدی و به یاری خدا کرونا را شکست دهید. نگارنده: سیده پروین امامی