انا لله و انا الیه راجعون
درگذشت آیت الله سیدجعفر کریمی
آیتالله سیدجعفر کریمی دیوکلایی، مسئول شورای استفتائات رهبری و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ظهر امروز در ۹۰سالگی به علت عارضه قلبی در قم به دیار باقی شتافت.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما مرکز مازندران، مجاهد نستوه آیت الله سیدجعفر کریمی اهل روستای دیو کلا بابل ظهر امروز در ۹۰سالگی به دلیل عارضه قلبی در قم درگذشت.
وی مسئول شورای استفتائات رهبری، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، نمایندگی حضرت امام خمینی(ره) در شورای عالی اقتصاد، مسئولیت بررسی پروندههای زندانیان محاکم عمومی با حکم امام(ره) در سال ۱۳۶۲، ریاست دادگاه عالی انتظامی قضات شرع با حکم امام خمینی(ره) در سال۱۳۶۱، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در دورههای اول و سوم از مازندران از جمله فعالیتهای آن مرحوم است.
تولد و دوران کودکی:
آیت الله سیدجعفر کریمی در سال۱۳۰۹ هجری شمسی در روستای دیو کلا از توابع بابل و در میان خانوادهای مذهبی به دنیا آمد. پدرش مرحوم سیدرضا کریمی، که به درخواست والده فاضلهاش و تشویق دایی خود مرحوم آیتالله العظمی حاج سیداحمد استاد مصمم بود به تحصیل علوم دینی مشغول شود در اثر فوت والده و نیز پیش آمد مشکلات دیگر ناگزیر به پیشینه کشاورزی روی آورده و از تحصیل بازماند. مادرش نیز زنی پاکدامن و روحانی زاده بود که نقش بسزایی در تربیت فرزند خود ایفا میکرد. اقوام آیت الله کریمی بیشتر از طبقة برجسته و بنام روحانیان بودند و برای اشتغال به تحصیل علوم دینی ارزش فراوان قائل میشدند.
دوران تحصیل:
دوران کودکی آیت الله کریمی با اوج ستم رضاخانی همراه بود. او تا پایان شهریور۱۳۲۰ تنها به فراگیری قرآن در مکتب خانه بسنده کرده بود و از سال۱۳۲۱ برای فراگیری مقدمات، به نزد ثقة الاسلام سید محمود موحدی رفت و بخشی از جامع المقدمات را فرا گرفت. از مهرماه ۱۳۲۳ به حوزه علمیه بابل رفت و تا مهر۱۳۲۶ در محضر استادان و عالمان آن حوزه به فراگیری ادبیات عرب اشتغال داشت.
در مهرماه ۱۳۲۶ عازم قم شد تا در حوزه علمیه قم و در محضر استادان و عالمان آن دیار، پلههای پیشرفت علمی و عملی را بپیماید. دروس دوره سطح را تا سال۱۳۳۲ در محضر استادان برجسته قم به پایان برد و سپس به درس خارج علمای بزرگ حوزه علمیه قم مشرف شد. در دی ماه سال۱۳۳۳ به سفارش پدر، به نجف اشرف، مشرف شد تا به محضر استادان آن حوزه عظیم نیز شرفیاب شود. حضور او در نجف تا سال۱۳۵۷ ادامه پیدا کرد.
در طی سالهایی که امام(ره) در نجف اشرف حضور داشت، همواره به درس ایشان میرفت و هنگامی که دولت عراق به محاصره بیت ایشان پرداخته و آن مرجع بزرگ را به خروج از عراق وادار کرده بود، او با گروهی امام(ره) را تا مرز صفوان بدرقه کرد. او در طی این سالها، خود نیز به تدریس دروسی که آموخته بود پرداخت و نیز از محضر دروس اخلاق استادان خود بهرهمند بود.
استادان و دوستان:
آیت الله سیدجعفر کریمی در سالهای تحصیل خود، به محضر استادان گرانقدر بسیاری شرفیاب شد. او که بخشی از جامع المقدمات را نزد ثقة الاسلام سید محمود موحدی در زادگاه خود آموخته بود، در حوزه علمیه بابل، دروس مقدمات را نزد حجج اسلام حاج سید حسن استادزاده، حاج شیخ علی موحد، حاج سید محمد محقق، حاج شیخ محمد علی طبرستانی و آیت الله حاج شیخ ولی اللّه مدرس آموخت.
در قم نیز دروس سطح را نزد حضرات آیات صدوقی، شیخ محمد فکور یزدی، طباطبایی و ... به پایان رساند. سپس حدود یک سال در درس خارج آیت الله العظمی حاج شیخ مهدی امامی امیری(ره) و مدتی در درس خارج فقه آیت الله العظمی بروجردی(ره) شرکت کرد.
وی در حوزه علمیه نجف نیز، از محضر استادان بسیاری بهره برد. او مدت هشت سال در دروس خاج فقه و اصول آیت الله العظمی آملی(ره) شرکت کرد. او مدت ۲۴سال در درس خارج فقه و اصول آیت الله العظمی خویی(ره) حضور داشت و مدت ۱۲سال نیز در درس خارج فقه آیت الله العظمی شاهرودی(ره) شرکت جست. در میان سالهای یاد شده، مدت چهار ماه به بحث خارج فقه آیت الله العظمی اصطهباناتی(ره) و مدت شش ماه به درس خارج اصول آیت الله العظمی یزدی(ره) رفت. او از مهر ۱۳۴۰تا۱۳۴۳ در درس خارج فقه آیت الله حلی شرکت کرد و مدت ۳سال در درس خارج فقه آیت الله العظمی حکیم(ره) حاضر شد.
آیت الله سیدجعفر کریمی، با ورود حضرت امام خمینی(ره) به نجف اشرف، از سال۱۳۴۴ تا تیرماه ۱۳۵۷ یعنی آخرین سال حضور امام (ره) در نجف، در درس خار فقه ایشان، حضور مستمر داشت.
آیت الله سیدجعفر کریمی، در سالهای تحصیل و پس از آن با بسیاری از طلاب و فضلای آن روز رابطه دوستی و رفاقت داشت که از میان آنها میتوان از مرحوم آیت الله سیدعباس خاتم یزدی نام برد.
فعالیتهای علمی و فرهنگی:
زندگی آیت الله کریمی، تا کنون از خدمات علمی و فرهنگی بسیار سرشار بوده است. او در سالهای تحصیل خود تقریرات درس استادان خود را نگاشته است که از میان آنها میتوان به تقریرات درس خارج فقه حضرات آیات عظام حلّی و حکیم و تقریرات درس اصول آیت الله العظمی خویی اشاره کرد. جلد چهارم تقریرات درس فقه آیت الله العظمی آملی نیز با عنوان «کشف الحقائق عن الفقه الجعفری» به چاپ رسیده است.
آیت الله سیدجعفر کریمی تا به حال دروس منطق، ادبیات عرب، فقه و اصول تا سطوح عالی را چندین بار تدریس فرموده است و به مدت یک سال در مدرسه عالی قضایی و تربیتی قم و دو سال در مدرسه عالی شهید مطهری و مدرسه علوم قضایی تهران (دانشکدة علوم قضایی) تدریس داشته است.
آیت الله کریمی از سال۱۳۷۰ در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه قضا اشتغال ورزید و هم اکنون نیز چندین سال است به تدریس خارج فقه عبادات و معاملات میپردازد.
امام خمینی(ره) پس از ورود به نجف و ملاحظه نابسامانیهای موجود در آن حوزة شریف، به آیت الله کریمی و دو تن از فضلای حوزه دستور دادند که با مذاکره با بیت آیت الله العظمی خویی(ره)، هیأت مشترکی برای تنظیم برنامه و امتحانات تشکیل دهند که این امر، با کار شکنی برخی از آقایان روبرو شد. از این رو امام(ره) تصمیم گرفت خود، به این امر اقدام نماید و مسؤولیت برگزاری امتحانات طلاب و نظارت بر دفتر شهریه را به آیت الله کریمی واگذاشت.
در سال۱۳۴۵، تحقیق و بازنگری و تصحیح رساله عملیة عربی زبدة الاحکام و رسالة فارسی توضیح المسائل را امام(ره) به آیت الله کریمی واگذار کرد و در سال۱۳۴۶، آیت الله کریمی با همکاری آیت الله خاتم یزدی(ره) کتاب البیع امام(ره) را تحت نظارت و اشراف ایشان، در بهترین اسلوب و در پنج جلد در نجف اشرف به چاپ رسانید. او کتاب خلل صلات امام را نیز به امر معظم له در نجف اشرف تحقیق و تصحیح کرد که بعدها در ایران به چاپ رسید.
آیت الله کریمی از سال۱۳۴۷ تا پایان مدت حضور امام(ره) در نجف، نوشتن پاسخ استفتائات تحت نظارت امام(ره) را در بیت ایشان به عهده داشت. این مسؤولیت در ایران نیز از سال۱۳۵۸ تا پایان عمر آن مرجع بزرگ، در قم به عهدة ایشان بود. او بارها برای استعلام نظر مبارک امام(ره) در زمینههای گوناگون به تهران سفر میکرد و با استاد و مراد خود دیدار مینمود.
با انتخاب آیت الله خامنهای به رهبری انقلاب در ۱۴خرداد ۱۳۶۸، و در مرداد همان سال، آیت الله کریمی عهده دار پاسخ دادن به استفتائات ایشان شد که پاسخها با نظارت ایشان، هم اکنون نیز ادامه دارد. از مهر ماه ۱۳۶۸ تا کنون شورای افتای رهبری، غالباً هفتهای یک بار با حضور رهبر انقلاب تشکیل میشود که آیت الله کریمی همواره در آن حضور دارند. مباحث فقهی و مسائل مستحدثه به صورت استدلالی مورد بحث قرار میگیرد.
مقام معظم رهبری تنظیم استفتائات در قالب کتاب را نیز بر عهدة آیت الله کریمی نهادند که تا کنون دو جلد آن به چاپ رسیده است. او از زمان حضور امام خمینی(ره) تا کنون در جلسات استفتای بعثة او و بعثة مقام معظم رهبری حضور دارد و همواره به زائران بیت الله الحرام در مدینه و مکه خدمت میرساند.
آیت الله کریمی از سال۱۳۵۸ تا سال۱۳۶۹ در شورای عالی حوزه علمیه قم حضور داشت و به برنامه ریزی درسی و اخلاقی برای طلاب و نیز برقراری جلسات امتحان نهایی طلاب میپرداخت.
فعالیتهای سیاسی:
آیت الله سید جعفر کریمی، از سنین نوجوانی تا به امروز در عرصههای گوناگون سیاسی، به انجام دادن وظیفه میپرداخته است. او که در سنین کودکی و نوجوانی طعم تلخ استبداد رضاخانی را چشیده بود و حس مبارزه و انگیزه برچینی بساط ظلم در وجودش جوانه زده بود، در سال۱۳۲۷ به جمع فدائیان اسلام به رهبری شهید مجتبی نواب صفوی پیوست و در صحنههای گوناگون مبارزه حضور فعال داشت.
پس از کودتای ۲۸مرداد و اقدام جدّی حکومت ستمشاهی بر تعقیب و دستگیری اعضای جمعیت فدائیان اسلام به سفارش پدر برای ادامة تحصیل به نجف اشرف رفت. در سال۱۳۴۸ رژیم بعثی عراق، قصد انحلال حوزه علمیه نجف را در سر میپروراند و امام(ره) تصمیم گرفت با ازدیاد شهریه، طلاب را به درس خواندن و پایداری در برابر رژیم بعثی، تشویق کند؛ اما در حوزه علمیه نجف افراد مشکوک و ناصالحی وجود داشتند که گاه وابسته به حزب بعث بودند و امام(ره) خوش نمیداشت که سهم امام را نصیب آنان کند. از این رو به آیت الله سیدجعفر کریمی دستور داد که به پاک سازی حوزه از عناصر وابسته به رژیم بپردازد. این امر باعث شد که آیت الله کریمی با سازمان امنیت عراق درگیر شود و مورد احضار قرار گیرد.
از دیگر فعالیتهای وی در نجف اشرف، ورود به جمع حامیان آیت الله العظمی حکیم(ره) در مبارزه با حزب توده بود. او در کنار بارگاه مقدس علوی همواره یار و مدافع امام(ره) بود و پس از تبعید امام به ترکیه، همواره در معیت دوست دیرین حضرت امام مرحوم حجةالاسلام حاج شیخ نصرالله خلخالی با برقراری جلسات توجیهی در نجف اشرف به حمایت از اهداف امام(ره) در تشکیل حکومت اسلامی میپرداخت؛ و با تنظیم تلگراف و ارسال آن به سفارتخانههای دولتهای اسلامی در بغداد آنان را از حوادث دنیای اسلام آگاه میساخت.
در سال۱۳۵۶ اخبار جسته گریختهای مبنی بر سوءقصد به جان امام(ره) به گوش میرسید. این اخبار را بیشتر عمال رژیم شاه پخش میکردند. امام در تاریخ ۲۷ذی حجه ۱۳۹۷ هجری قمری، آقایان سیدجعفر کریمی، شیخ حبیب الله اراکی، سیدعباس خاتم یزدی و رضوانی خمینی را وصی خود قرار داد و وصیت نامه را در پاکتی سر بسته تحویل آنان داد و پشت پاکت نوشته بود: این پاکت نزد جناب آقای سید جعفر کریمی محفوظ باشد و پس از فوت این جانب آن را باز کنند و مطالعه کنند.
آیت الله کریمی، پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نیز، در مسؤولیتهای گوناگونی به انجام وظیفه پرداخت. او در مرداد سال ۱۳۵۸ با فرمان امام(ره)، داوطلب نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی شد که با رأی مردم مازندران به آن مجلس راه یافت و در پارهای از موضوعات رابط مجلس و امام(ره) بود.
در سال۱۳۶۰، آیت الله کریمی به نمایندگی از سوی امام(ره) به همراه آیت الله احمدی میانجی(ره) در شورای عالی اقتصاد، بر لوایح قانونی و تنظیم برنامة متناسب با نظام در زمان دولت آقای میرحسین موسوی حضور داشت و در همان سال، با عضویت در دادگاه عالی انقلاب، به بازنگری پروندههای محاکم میپرداخت.
برخی دیگر از مسؤولیتهای وی عبارتند از:
ـ ریاست دادگاه عالی انتظامی قضات با حکم امام(ره) در سال۱۳۶۱.
ـ نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در دورة اول و سوم از طرف مردم استان مازندران.
ـ مسؤولیت بررسی پروندههای زندانیان محاکم عمومی با حکم امام(ره) در سال ۱۳۶۲.
آیت الله کریمی در انتخاب شایسته حضرت آیت الله خامنهای به رهبری انقلاب در سال۱۳۶۸ نقش سازنده و مهمی ایفا کرد و از آن تاریخ تا کنون همواره بر حمایت بر اصل مترقی ولایت فقیه و خدمت در نظام مقدس جمهوری اسلامی پای فشرده است.
آیت الله کریمی از سال۱۳۵۸ به عضویت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آمد و در طی این سالها، نقش مهم و مثبتی در احیای حوزههای علمیه و اعتلای اسلام ناب محمدی ایفا کرده است. او در قم به تدریس بحث خارج فقه معاملات اشتغال دارد و در دفتر مقام معظم رهبری به پاسخ استفتائات و خدمترسانی به مردم انقلابی میپرداخت.