سلامت، هم مدافع می خواهد هم مراعات

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز آذربایجان شرقی توصیه های موکد برای دقت در رعایت اصول بهداشتی و حفظ فاصله از بیماران بر دلهره آدمی می افزاید.
هوا خنک بود ولی از گرمای خفه کننده درون پوشش محافظتی، نفسم به سختی بالا می آمد . من 2 ساعت بعد دچار افت فشار و سرگیجه ناشی از فعالیت با تدابیر سخت ایمنی و لباس ، ماسک ، کلاه ، عینک ، دستکش و کفش شدم ...
اما مدافعان سلامت درهر شبانه روز حداقل 12 ساعت با همان پوشش، کار می کنند .اغلب هم در شیفتهای پشت سرهم..

اولین روز در بخش کرونا
بار اول که سراغ بخش ویژه مراقبت از بیماران کرونایی رفتیم ، دکتر دینه وری رئیس مرکز آموزشی درمانی امام رضا (علیه السلام) تبریز به استقبال ما آمد.
بسیار نگران ورود ما و آلودگی ناخواسته به ویروس کرونا بود ولی می دانست که باید از نزدیک تلاشهای همکارانش را ببینیم و به مردم منعکس کنیم.
به خیلیها که شاید نمی دانند در آن شرایط که هر لحظه امکان سرایت بیماری از بیماران به کادر درمان وجود دارد، کار کردن چه مشقتی دارد.
وارد اورژانس بیمارستان می شویم . دکتر علا رئیس بخش توضیح می دهد که به دلیل تمهیدات اتخاذ شده ، اورژانس بخش کرونا در همان ابتدای ورود بیماران تفکیک شده تا خطری بقیه بیماران را تهدید نکند . ما از خطوط ویژه خاکستری رنگ راهی می شویم تا با نخستین مرحله یعنی ویزیت بیماران مشکوک به کرونا که از بیمارستانهای مختلف تبریز و البته تمام شهرستانهای آذربایجان شرقی اعزام شده اند ، گزارشمان را شروع کنیم.

تب ، سرفه و تهوع
مردی حدودا 70-65 ساله روی تخت دراز کشیده است . سرفه های خشک او با ماسک صدای عجیب تری تولید می کند. چشمهایش از تب شدید تقریبا نیمه بسته است. از فاصله ای تقریبا یک متری می پرسم پدرجان چه شده؟ می گوید : چند روزی است سرفه امانم نمی دهد.آنقدر زیاد شده که تهوع دارم . از دیشب تب هم اضافه شده است.
زخم پایش توجهم را جلب می کند.خودش متوجه شده و توضیح می دهد : 15 سالی هست بیماری قندخون دارد و به خاطر همین زخم ، تازه از بیمارستان مرخص شده بود .
پزشک معاینه کننده اش می گوید: همین الان عکسهای ریه اش به دستم رسیده است. درگیری تقریبا 30 درصدی با کرونا را نشان می دهد. اغلب سالمندان و بیماران دارای مشکلات زمینه ای مانند دیابت و فشار خون بالا، به شدت مستعد ابتلا به کرونا هستند.

رادیولوژی و سی تی اسکن ، قدم اول تشخیص
بیمارستان امام رضا(ع) به عنوان مرکز اصلی پذیرش و درمان بیماران کرونایی استان قبل از ورود این ویروس به کشور آمادگی های لازم را برای مدیریت بحران تدارک دیده است.
دکتر دینه وری می گوید : ما حداقل سه بخش را که بزرگترین آنها در ساختمان تازه احداث است برای بستری بیماران آماده کرده ایم.به منظور رعایت اصول مراقبت ، تمام بخشهای تشخیصی و حتی آسانسورها را به صورت اختصاصی برای بیماران کرونا در نظر گرفته ایم تا خطر آلودگی به بیماران عادی را به صفر برسانیم.
یک متخصص رادیولوژی با دقت در حال اسکن ریه های بیماری 50 ساله است. روی مانتیور توضیح می دهد که وقتی لکه های سفید رنگ به خصوص در ناحیه تحتانی ریه مشاهده شود ، یعنی درگیری با کرونا.
می پرسم با لباس و عینک و ماسک در این اتاق کوچک سخت نمی گذرد؟ می گوید : البته که سخت است.اینجا اول کار محسوب می شود.یعنی هنوز نمی دانیم واقعا بیمار کرونایی شده یا سرماخوردگی و آنفولانزا دارد.
نیروهای خدماتی به دقت محفظه اسکن را ضدعفونی می کنند، قبل و بعد از اسکن هر بیمار.به این ترتیب اگر کسی مشکل نداشت از اینجا آلودگی به او منتقل نمی شود.

بخش ویژه، پرخطرترین منطقه
به ورودی بخش ویژه می رسیم . پزشک همراه ما زنگ در را می زند و بعد از هماهنگی در باز می شود.
دو پرستار به استقبال ما آمده اند. دو دختر جوان و پرانرژی. دقیقا شبیه هم. چون دوقلو هستند.
نسرین و نسترن محجل تازه درسشان تمام شده و از بهمن ماه دوره طرح خود را آغاز کرده اند.پرستار بخش گوارش هستند ولی بعد از آغاز مبارزه با کرونا در جمع دیگر همکاران خود وارد بخش ویژه شده اند.
کادر درمان در این بخش لباسهایی شبیه فضانوردان بر تن دارند که کاملا بدن را بپوشاند.تنها صورتشان بیرون است که آن را هم با ماسک مخصوص و عینک ایمنی پوشانده اند.
می گویم : من بعد از یک ساعت واقعا تب کرده ام.چطور این لباسها را تحمل می کنید؟
نسرین می گوید : این هم بخشی از کار ماست.باید تحمل کنیم. حتی نمی شود غذا خورد.نباید با این لباسها به بیرون از بخش برویم. راستش حتی استراحت هم نمی توانیم بکنیم.چون تعویض لباس واقعا وقت گیر و خسته کننده است.
تعجب می کنم که چطور حداقل نصف شبانه روز دوام می آورند...!
حالا متوجه می شوم معنی تصاویری که از تکیه مدافعان سلامت خسته ، به دیوارهای سرد بخش ها پخش میشود ، چه مفهومی دارد ، بستن چند دقیقه ای چشمهایشان روی صندلی با همان لباسها ، تنها مجال تجدید قوای آنهاست.
از نسترن می پرسم چند وقت است در این بخش هستید؟ می گوید از اول اسفند . یعنی نه به استقبال عید رفته ایم و نه حتی تعطیلات را در خانه هستیم. واقعا به خانواده های ما سخت می گذرد. هر زمان هم می خواهیم به خانه برویم نگرانیم مبادا آلودگی همراه ما باشد.
در گوشه ای دنج از راهرو با گوشی موبایلی که درون کیسه پلاستیکی است تا آلوده نشود تماسی با منزل آنها می گیریم.
مادرشان با بغض می گوید : این دخترها ته تغاری خانواده اند . دو دختر دیگر دارم که ازدواج کرده اند و سر خانه زندگی خودشان هستند. من علاوه بر دلتنگی برای این دوقلوها ، نگران سلامتیشان هم هستم ، جوانند و تازه کار ممکن است خدای نکرده ... صدا ناگهان قطع می شود ... خانم محجل اینجای کلام را مانند هیچ مادری به زبان نمی آورد.
مرد جوانی که در حال رسیدگی به یک بیمار بدحال است ، ابزاری مثل کلاه خود دارد.
او می گوید: آنها که خیلی نزدیک بیمار می روند تا سرم و دستگاه ونتیلاتور را کنترل کنند و مجبورند مقابل صورت بیمار باشند تا عمل ساکشن انجام دهند ، طلق سرپوش ایمنی باید داشته باشند تا مبادا ترشحات بینی و دهان بیمار وارد دستگاه تنفسی شان شود.
ایستگاه پرستاری بخش تقریبا شلوغ است. پزشکان در حال مشورت و بررسی آزمایشهای بیماران هستند.
پرستاران هم در حال تهیه گزارشهای لحظه به لحظه.کادر خدمات نیز مشغول کنترل و نظافت قسمتهای مختلف.
خدمه جوانی می گوید: در هر شرایطی محل های بستری را باید تمیز نگه داریم .لباسهای بیماران و دستگاههای مختلف کنار تختها به صورت مرتب ضدعفونی می شود.
تمام پسماندهای بخش به دستگاه بی خطرسازی منتقل می شوند و هیچ عامل انتقال آلودگی از این بخش خارج نمی شود.
لازم است بدانیم هر ست لباس در بخشهای ایزوله بسته به شدت مراقبت 200 هزار تومان تا 1 میلیون تومان قیمت دارد که تنها یک بار قابل مصرف است. اگر حداقل 800 نفر کادر درمان بخشهای کرونا در بیمارستانهای تبریز و 20 شهرستان دیگر آذربایجان شرقی را در نظر بگیریم با یک حساب سرانگشتی معلوم می شود که روزانه چه هزینه های گزافی تنها در این خصوص صرف می شود.
استهلاک و نگهداری ونتیلاتورها ( سیستم پیشرفته ای که بیمار کرونایی بدون آن قادر به نفس کشیدن نیست )، تجهیزات متعدد بخش آی سی یو تنفسی ، سیستم های تشخیصی و آزمایشگاهها ، دهها امکانات دیگر، هزینه بستری هر بیمار را به صدها میلیون تومان می رساند که فعلا از سوی دولت تامین می شود
و برای مردم رایگان است. اما بودجه های سلامت نیز حدی دارد.
دکتر صومی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز می گوید : نظام سلامت در استان زیر بار این فشارها شکننده خواهد شد و اگر مردم مراعات نکنند، نه امکانات و نه کادر درمان تاب آوری چنین شرایطی را نخواهد داشت.

کادر درمان ، دلتنگ خانواده ولی پای کار
پزشک جوانی می گوید : برای آنها که فرزند کوچک در منزل دارند ، برگشت به خانه تقریبا ممکن نیست . ما در یکی از واحدهای مهمان پذیر دانشگاه علوم پزشکی ساعات استراحت بعد از شیفت را می گذرانیم وگاهی 10 روز به خانه نمی رویم. او تصویر فرزند خردسالش را نشانم می دهد و بغض می کند . می گوید : حسرت در آغوش گرفتنش را دارم. او هم بی قراری می کند. اما چه کنم که می ترسم . مبادا ناقل شده باشم و موجب بیماری اش شوم. هر شب مادرش ارتباط تصویری برایم میگ ذارد بلکه با شیرین زبانی های پسرم به خواب روم.
دکتر عباسیان، رزیدنت داخلی شیفت بخش می گوید : واقعا نمی دانیم اغلب مردم چرا جدی نمی گیرند. کرونا با کسی شوخی ندارد. اگر رعایت نشود معلوم نیست سلامت جامعه به چه سمتی می رود!
همکار او دکتر ترابی هم ادامه می دهد : این ویروس همچنان عملکردش ناشناخته است . در هر بدنی یک جور رفتار از خود نشان می دهد . ما تمام سعی خود را می کنیم اما گاهی واقعا کاری از دستمان بر نمی آید . مقاومت بیمار ارتباط چندانی به سن یا جنسیت او ندارد. هستند جوانانی که نتوانستند زنده بمانند.

یک ماه گذشته است اما به سختی
در طول یک ماهی که از درگذشت اولین بیماران کرونایی استان در 8 اسفند 98 سپری شده است ، کادر درمان فشار روزافزونی را تحمل می کنند.
سیر صعودی تعداد مبتلایان و به طبع آن فوتی های ناشی از کرونا به لحاظ جسمی و روحی پزشکان و پرستاران و تقربیبا تمامی کارکنان بیمارستان را خسته کرده است.
با خانم اسماعیلی، یکی از پرستاران، در کنار پیرمرد 80 ساله ای که مشکوک به کروناست گفتگو می کنم. می گوید : 48 ساعتی زمان لازم است تا نتیجه تست کرونا معلوم شود. این بیماران ملاقاتی یا همراه ندارند. ما علاوه بر انجام وظایف خود سعی می کنیم بیشتر از بیماران عادی مراعاتشان کنیم . ما بیماران را خویشاوندان خود می دانیم اما انگار مردم در بیرون از بیمارستان ما را فرزندان خود نمی دانند. چون بی توجه به هشدارها و خواهشهای ما همچنان در گشت و گذارهای گروهی و میهمانی اند ...
خانم عسکریان، سرپرستار بخش می گوید : بیماران دارای وضع حاد بدون دستگاه قادر به زنده ماندن نیستند . هنوز هم معلوم نیست توان بدنشان برای مقابله با ویروس چقدر است. ای کاش مردم امسال را در خانه ها بمانند تا زنجیره انتقال ویروس به زودی قطع شود.طبیعی است که این تجهیزات محدود پاسخگوی حجم انبوه بیماران آینده نخواهد بود.
آمارهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز حاکی از آن است که 90 درصد بیماران به دلیل تماس نزدیک در مراکز پرتجمع آلوده می شوند. چرا که اقلام بهداشتی ماسک و مواد ضدعفونی همراه ندارند و فاصله ایمن را هم رعایت نمی کنند.

بی اعتنایی مردم و بیماری کادر درمان
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز می گوید : تا کنون تست کرونای 63 نفر از نیروهای ما مثبت شده است . از کار افتادن هر یک نفر از این کادر در مشاغل تخصصی یا مشاغل خدماتی ، موجب سنگین تر شدن وظایف بقیه نیروها می شود .
تضعیف قوای بدنی هم ، آنها را مستعد ابتلا می کند و اگر همین روند ادامه داشته باشد نه بیمارستانی برای درمان خواهیم داشت نه کادری برای مراقبت از بیماران.
دکتر صومی ادامه می دهد : ترددها چه درون شهری و چه برون شهری باید کنترل شود و حضور غیرضروری مردم در سطح شهرها به حداقل برسد . گردشگران از نقاط مختلف کشور وارد شهرها یا روستاها نشوند. هر منطقه به اندازه جمعیت و توان خود تختهای بستری دارد.

حمایت از مدافعان سلامت
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از مدافعان سلامت پشتیبانی می کند.
سردار عابدین خرم ، فرمانده سپاه عاشورا می گوید : علاوه بر ضدعفونی کردن شهرها و محلات ، اقدام به تولید ماسک و لباس مخصوص و مواد ضدعفونی کرده ایم. البته ساخت نقاهتگاه بیماران و همکاری در راستای غربالگری بیماران کرونایی هم در بخشهای مختلف انجام می شود تا کمک حال کادر بهداشت و درمان باشیم.

خیرین سلامت استان و حتی جمع کثیری از مردم در کارگاههای مختلف مشغول تهیه و تدارک اقلام بهداشتی هستند تا بلکه باری از دوش نظام سلامت بردارند. اما در جای جای شهرها و روستاها هستند عده ای که سرگرم زندگی روزمره اند .
اغلب بی توجه به زحمات و مصائب ناشی از بستری بیماران کرونایی.! شاید نمی خواهند بدانند همین فردا نوبت بستری خود یا نزدیکانشان خواهد شد. اگر همینطور بی ملاحظه بمانند.
بر اساس آمار حاصل از غربالگری مسافران ورودی و خروجی ، نزدیک به 900 نفر مشکوک به کرونا شناسایی شده بود که 120 نفر بستری شده اند. به نظر می رسد همانند دیگر کشورهای پرشیوع ، وضع قوانین و الزام به رعایت جدی و بدون مماشات ضرورت دارد بلکه مردم پای سفرهای تفریحی و کرونا را از زندگی خود و دیگران کوتاه کنند.
یادمان نرود همان 500 نفری که تاکنون از بدترین شرایط درگیری کووید 19 حاصل از ویروس کرونا عبور کرده اند، به واسطه همین مدافعان سلامت در آذربایجان شرقی بوده است. تنها برای یک لحظه چهره رنجور آنها و زخمهای ناشی از رد ماسک را در ذهن بیاوریم ، محال است فراموش کنیم.

با هم باشیم، لطفا
قرار است به یاری خدا کرونا را شکست بدهیم . آنهایی که خوب دقت نمی کنند ، بدانند که ما یعنی هم مردم هم کادربهداشت و هم کادر درمان . اگر مردم به زندگی عادی خود برسند و توجهی به هشدارها و رعایت نکات ایمنی نداشته باشند ، تعداد بیماران روز به روز سرسام آورتر می شود و توان پزشکان و پرستاران کمتر و کمتر .
همین طور پیش برویم انگیزه ای برای خدمت هم باقی نمی ماند . هر چیزی حدی دارد . مراعات هم بکنیم تا جامعه به سرعت از این بحران گذر کند .
هزینه های گزاف امروز ، پیکر نظام سلامت فردا را نحیف تر خواهد کرد . آیا قرار نیست در روزگار بعد از کرونا همین نظام سلامت ، درد بیماران را دوا کند؟
در عرض یک ماه تعداد مبتلایان کرونا در آذربایجان شرقی از مرز 1 هزار نفر و فوتی ها از 110 نفر گذشته شده است. استاندار آذربایجان شرقی می گوید جزو 10 استان پرشیوع کشورهستیم و در صورت رعایت نکردن موارد ایمنی ، به احتمال زیاد 6 ماه آینده نیز درگیر کرونا خواهیم بود.
استان ما هم مانند همه مناطق کشور فقط بیمار کرونایی ندارد . بگذاریم امکانات و نیروهای درمانی به همه بیماران برسد.

گزارش مکتوب: مهین انتظار