به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، در این مصاحبه که روز جمعه منتشر شد، آمده است هنگامی که ویروس کرونا به ایران رسید، این کشور در تلاش برای پشت سر گذاشتن بحرانهای روزهای نخست سال جدید میلادی بود.
این بحرانها با قتل (ترور) سردار قاسم سلیمانی آغاز شد و لحظاتی را رقم زد که این کشور در یک قدمی جنگ با آمریکا قرار گرفت. پس از آن، ایرانیان ناچار به اذعان شلیک اشتباه به هواپیمای مسافربری با ۱۷۶ مسافر شدند.
کمی بیشتر از یک ماه بعد، اولین مرگهای ناشی از ویروس کرونا ثبت شد و از آن زمان تاکنون، این تعداد بطور صعودی رو به افزایش بوده است. این تعداد شامل ۱ هزار و ۴۳۳ کشته میشود، که باعث شده است جمهوری اسلامی تنها عقبتر از ایتالیا و چین قرار بگیرد.
نبرد با ویروس در اثنای انزوای بین المللی و مشکلات اقتصادی ناشی از تحریمهای اعمال شده توسط آمریکاییها در حال انجام است. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، به فولیا گفت: این یک تروریسم اقتصادی و پزشکی علیه ایران است.
وی در رابطه با مشکلات با آمریکا گفت: انتقام وعده داده شده دولت ایران، به انجام رسید. وی در ادامه افزود: ایران مسئول گروههای شیعه که همچنان به اهداف آمریکاییها حمله میکنند، نیست.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ این سئوال که ایران دارای سومین آمار بالای مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا است و برای رفع این مشکل، با مشکلات دیگری هم روبرو است. تحریمها و انزوا چگونه بر این وضعیت تأثیر میگذارند؟ گفت: این تحریمها منابع اقتصادی ما، نه تنها ذخایر نفت بلکه بخش خصوصی ما را نیز تحت تاثیر قرار داده است. سیاست [آمریکایی] فشار حداکثری علیه ما مانع صادرات میشود؛ بنابراین منابع کمتری برای سرمایه گذاری داریم. ما یک کشور ثروتمند هستیم، اما به دلیل تحریمها منابع لازم را برای خدمت به مردم آسیب دیده در اختیار نداریم. حتی وقتی توانایی پرداخت داریم، تحریمها مانع خرید دارو و تجهیزات میشوند. محدودیتهای بانکی و مالی اعمال شده مشخص نمیکند که آیا شما اقلام بشردوستانه خریداری میکنید یا خیر. هنگامی که یک بانک تصور میکند انجام تجارت با ایران با خطر همراه است، به سادگی در را میبندد.
وی در ادامه افزود: علاوه بر این، شرکتهای اروپایی اقلام پزشکی، به دلیل تهدیداتی که از سوی آمریکا میشوند، تصمیم میگیرند با ما تجارت نکنند و اقلام پزشکی را به ما نمیفروشند. بنابر این، اعمال تروریسم اقتصادی و درمانی علیه ایران توسط ایالات متحده آمریکا، اشکال مختلفی دارد. این اقدامات از منظر قضائی، جنایت علیه بشریت هستند.
محمد جواد ظریف در پاسخ این پرسش که از طرف دیگر، ایران پیشنهاد کمک آمریکا را نپذیرفت گفت: این پیشنهاد منافقانه بود. چند روز پیش، وزیر (امور خارجه، مایک) پومپئو از سایر کشورها خواست شرایطی را برای کمک به ایران در مبارزه با ویروس کرونا اعمال کنند. همه آن چه که لازم است آمریکا انجام دهد، دست کشیدن از مداخله است.
وی در ادامه افزود: ما از خود مراقبت خواهیم کرد و در دنیا دوستان کافی داریم که به ما کمک کنند. تروریسم اقتصادی را متوقف کنید. اگر شما آماده انجام این کار نیستید، پس ما از جهانیان میخواهیم تماشای صرف این قلدری (زورگویی) را متوقف کنند. این غیر انسانی است. ایرانیها دارند از دست میروند و افرادی فقط به این امید که خودشان صدمه نبینند، قلدری آمریکا را میپذیرند. این روش موثرنخواهد بود.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ این سئوال که آیا تازهترین بحران با آمریکاییها، که تقریباً به جنگ ختم شد، برطرف شده است؟ نیز گفت: ایالات متحده اقداماتی را انجام میدهد که به ویژه برای افرادی که تحت تاثیر مستقیم قرار میگیرند، پیامدهایی دارد. در ترور سردار سلیمانی، تعداد قابل توجهی از عراقیها نیز جان باختند، از جمله یک فرمانده که معاون وزیر دفاع آن کشور نیز بود. آنها مرتکب تجاوز میشوند و انتظار دارند که ایران جلوی واکنش دیگران را بگیرد. ما نمیتوانیم شهروندان سایر کشورها را که میخواهند از خود دفاع کنند، کنترل کنیم. اگر آمریکاییها به این تجاوزها علیه مردم عراق ادامه دهند، باید منتظر جواب باشند. آنها نمیتوانند پشت این بهانه که این تقصیر ایران است و آنها گروههای مورد حمایت ایران هستند، پنهان شوند. آنها از عبارت «گروههای نیابتی» (proxy) استفاده میکنند، که این غیرمسئولانه و توهینی به مردم عراق است. آنها «گروههای نیابتی» نیستند.
محمد جواد ظریف در پاسخ این سئوال که رابطه این گروههای شیعه با ایران چیست؟ گفت: ما فقط با گروههای شیعه رابطه نداریم. ما با سنیها و مسیحیان هم رابطه داریم. ما سیاستی مبتنی بر حمایت از کسانی که تحت فشار هستند، داریم. آمریکا بایستی این مسئله را درک کند، زیرا آنها ادعا میکنند که از دموکراسی و از کسانی که سرکوب میشوند، حمایت میکنند.
وی در ادامه افزود: آمریکا این مسئله را در مورد ما تشخیص نمیدهد، زیرا وقتی آنها از مبارزان آزادی حمایت میکنند، [در واقع]از "نیابتیها" حمایت میکنند. اما وقتی ما میگوییم از مردمانی که مورد ظلم قرار میگیرند، حمایت میکنیم، واقعاً از آنها حمایت میکنیم. ما نیاز نداریم که آنها "نایب" ما باشند.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ این پرسش که آیا ایران نفوذی بر آنها ندارد؟ گفت: ما نفوذ داریم، اما آنها را کنترل نمیکنیم. این دو چیز بسیار متفاوت هستند. نفوذ، توانایی صحبت با کسی، بحث و گفتگو، تلاش برای متقاعد کردن، است. کنترل کردن یعنی اینکه بتوانید دستور دهید. ما نمیتوانیم و نمیخواهیم به این افراد دستور بدهیم. اگر این چنین شود، استقلال و کرامت آنها را از بین برده ایم. بدون کرامت، بدون همگرایی، طرفداران ما برای ما هیچ ارزشی نخواهند داشت. آمریکاییها این را نمیفهمند.
محمد جواد ظریف در پاسخ این سئوال که اندکی پس از شهادت سردار سلیمانی، کلمه انتقام، خیلی در ایران برجسته شد. آیا (این انتقام) به پایان رسید؟ گفت: پاسخ دولت ایران در اقدامی دفاعی علیه پایگاهی که حمله علیه سردار سلیمانی را انجام داد، طبق بند ۵۱ منشور سازمان ملل متحد، اجرایی شد و به پایان رسیده است. انتقام، برای مردم عراق، بحث دیگری است. کسانی که در پی این عمل آمریکا قیام کردند، میتوانند خودشان تصمیم بگیرند اقدام بکنند. این موردی نیست که بتوانیم آن را کنترل کرده یا بر آن تأثیر بگذاریم.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ این پرسش که از منظر اجرایی، آیا توافق هستهای از بین رفته است؟ گفت: نه، من معتقدم که بسیار زنده است. من معتقدم که حقوق بین الملل به واسطه آنکه یک مجرم آن را نقض میکند نمیمیرد (از بین نمیرود)؛ درست به همان شکل که قوانین مربوط به قتل، وقتی چنین جنایتی اتفاق میافتد، نمیمیرد. اکنون این یک واقعیت است که اثرات برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) برای روابط بین الملل و برای اقتصاد ما بسیار کمتر از آن است که ما میتوانستیم بدست آوریم. اما این بدان معنی نیست که توافق هستهای مرده است. (بلکه) به این معنی است که آمریکا، رژیمی است که قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض میکند.
محمد جواد ظریف در پاسخ این سئوال که پس از شهادت سردار سلیمانی، روابط ایران و برزیل با حمایت ژایر بولسونارو از دونالد ترامپ، متزلزل شد. (این روابط) اکنون در چه وضعیتی هستند؟ گفت: ما بیش از صد سال است که با برزیل رابطه داریم. ما همیشه روابط خوبی داشته ایم، و سیاستهای ما مانند اقتصادهای ما، مشابه و مکمل هستند. ما یکی از بزرگترین مصرف کنندگان محصولات برزیل در منطقه خود هستیم و در گذشته، برزیل یکی از بزرگترین مصرف کنندگان محصولات پتروشیمی و سایر محصولات ما بوده است. البته روشن است که دولت برزیل برخی مواضع را اتخاذ کرده است که ما طرفدار آنها نیستیم و دیدگاه خود را اطلاع میدهیم. ما نمیتوانیم نسبت به تعرض علیه فردی که در مأموریت صلح در کشوری خارجی بوده است، رضایت داشته باشیم. من معتقدم که مطابق با همه جنبههای حقوق بین الملل، این اقدام باید محکوم شود.
وی در ادامه افزود: برزیل به واسطه دیدگاه خود در حمایت از حقوق بین الملل، تمامیت ارضی و احترام به حق حاکمیت، شناخته میشود. (برزیل) موضعی برجسته در مورد منع استفاده از زور در روابط بین الملل دارد. بنابراین، (ما) امیدواریم برزیل به این اصول متعهد بماند، زیرا (این اصول) برای همه ما مهم هستند.