به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صدا و سیما، داوود عامری رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس در یادداشتی به ضرورت پرداخت به ادبیات مقاومت توسط نویسندگان و هنرمندان اشاره کرده و آن را از ضرورتهای گام دوم انقلاب ذکر کرده است.
متن این یادداشت به این شرح است:
انقلاب اسلامی ایران به تنهایی دیوان عظیم ادبیات پایداری است که به رهبری حضرت امام (ره) و ایستادگی و مقاومت مردم در برابر یک نظام دیکتاتوری به بار نشست؛ بنابراین آنچه انقلاب اسلامی را به پیروزی رساند و تا به امروز آن را در پیشبرد اهداف خود به پیش میبرد، روح مقاومت و حماسهآفرینی ملت ایران در برهههای حساس تاریخ انقلاب است و ایستادن پشت سر رهبر خود به ایستادگی و مقاومت از خصیصههای برجسته شخصیت ایشان میباشد. حال این اندیشه و فرهنگ سترگ انقلاب اسلامی که به آن اشاره کردیم نیازمند ادبیات فاخر برای انتقال به نسلهای کنونی و آینده است.
اگر بخواهیم نقش، کارکرد و جایگاه ادبیات پایداری را در گام دوم انقلاب مورد بررسی و توجه قرار دهیم، لازم است یک نگاه تطبیقی به مفاهیم و عبارات بیانیه گام دوم انقلاب و مؤلفههای ادبیات پایداری در آن داشته باشیم. این نگاه تطبیقی در وهله اول گویای آن است که انقلاب اسلامی نهتنها بر اساس اعتقاد و ایستادگی و مقاومت به پیروزی رسیده است، بلکه این روحیه بهعنوان یک پیشران در تحقق آرمانها و حرکت بر اساس اصول انقلابی، پیوسته جزو گفتمان اصلی ملت ایران بوده و هست؛ لذا با توجه به اینکه اکثر خوانندگان گرامی با مولفههای ادبیات پایداری آشنایی دارند، تلاش میکنیم با غور و تامل در واژگان بیانیه گام دوم انقلاب و تعیین جایگاه ادبیات پایداری در گام دوم انقلاب بپردازیم. محور محتوایی بیانگر یک مرور تاریخی از قبل از انقلاب تا نگاه به آینده و ترسیم مطلوبیتهای آینده انقلاب را طرح میکند، لذا ما نیز بر اساس یافتههای خود از بیانیه گام دوم انقلاب به نقش ادبیات پایداری که در واقع در فرهنگ انقلاب شده است میپردازیم.
ویژگیهای انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاببا نگاه دقیق به بیانیه میتوان ویژگیهای زیر را برای انقلاب اسلامی ایران برشمرد که از سوی رهبر انقلاب مورد توجه قرار گرفته است.
دفاع از مظلوم، مقاومت در برابر ظالم، جوانمردی و مروت با شعارهای فطرت پسند، بخشی از گفتمان انقلاب اسلامی است که در بیانیه گام دوم به آنها اشاره شده است. پیشتر اشاره کردیم که خوانندگان گرامی ویژگیهای ادبیات پایداری را در ذهن خود مرور نمایند. حال پرسش این است که آیا مبانی فکری یک شاعر و نویسنده که در حوزه ادبیات مقاومت و پایداری قلم فرسایی میکند، میتواند خارج از این حوزه گفتمانی باشد؟
بیگمان، اندیشه و یکی از اهداف اصلی ادبیات پایداری، تلاش برای احقاق حق مظلومان و تشویق و تهییج مردم برای ایستادگی و مقاومت در برابر ظالمان است، لذا باید گفت که هدف ادبیات پایداری و انقلاب اسلامی در یک تلاقی همسو، به یاری هم برخاسته و بسیاری از مواضع انقلاب ایران اسلامی، تبلور و مصداق عینی آموزههای ادبیات پایداری بوده است یا بهتر است بگوییم که ضمن هم مسیر بودن، بر هم تأثیر گذاشته هرکدام پیشران و مقوم دیگری بودهاند.
دومین محور اصلی در بیانیه گام دوم، نگاه به دستاوردهای انقلاب اسلامی که در این قسمت نیز واژگان و عبارات زیر که با حوزه کارکردی ادبیات پایداری مطابقت دارد، به چشم میخورد:
افزایش معنویت و اخلاق در سطح جامعه، فداکاریهای دفاع مقدس، عزت و ایستادگی در برابر مستکبران، ظلمستیزی، گسترش عدالت، تسلیمناپذیری، حفاظت از آرمانها، جهاد ۴۰ ساله و استقلال و آزادی. در واقع باید گفت که اگر ادبیات پایداری در عناصری غیر از موارد گفته شده، تمرکز کند، نمیتوان به آن ادبیات پایداری اطلاق کرد، چراکه هدف ادبیات پایداری رسیدن به عدالت بهواسطه حق مظلومان و ریشهکنی ظلم در جهان است؛ لذا همانطور که در بیانیه گام دوم و در حوزه نگاه بینالمللی آن و نقش ایران در عرصه بینالمللی اشاره شده است، ایران اسلامی الهام بخش مقاومت و گفتمان مقاومت در منطقه و جهان بوده است و با ورود به مرحله دوم تمدن سازی اسلامی، تقابل هوشمندانه خود با نظام استکباری را تا فروریزی پایههای آن ادامه دهد و در این راه فرهنگ پایداری و مقاومت از پشتوانههای اصلی تحقق این هدف بزرگ میباشد. بیشک گام دوم انقلاب، زمانی برداشتی است که اندیشه مقاومت داشته باشد و این گفتمان نیازمند ادبیات فاخر و همتراز این حوزه گفتمانی است.
نکته دیگر اینکه بار اصلی مسئولیت در تحقق اهداف گام دوم انقلاب بر دوش عموم مردم متعهد و انقلابی از جوانان گرفته تا همه اقشار ملت نهادینه شده است، بنابراین آمادهسازی فکری و روحی در مسیر پایداری بر روی اهداف و تحقق آنها، بر عهده ادبیات پایداری است. علاوه بر موارد گفته شده، از دیگر محورهای اصلی بیانیه گام دوم که با نگاه به آینده تعیین شدهاند، عبارتند از:
گسترش معنویت و دینداری، سنگین کردن کفه عدالت، تقسیم امکانات و ایستادگی روزبهروز افزون در برابر قلدران. واضح است که ادبیات پایداری باید نقش بسترساز این اندیشهها را القا نماید و با تأثیرگذاری و ارتقای فرهنگی جامعه متناسب با اهداف ذکرشده، جامعه را در مسیر تحقق اهداف گام دوم بیانیه که همان تحقق و ظهور تمدن نوین اسلامی است، آماده سازد.
اگر امروز در جامعه بعضی از موارد ناعدالتی، تبعیض و فاصله طبقاتی دیده میشود، یک قسمت از آن متوجه حوزههای فرهنگی به خصوص ادبیات متعهدی مثل پایداری است که به جهت کمکاری در تربیت جامعه برای مبارزه با زیاده خواهان، اجازه ظهور فرهنگ فرصت طلایی را برای وی فراهم ساخته است.
ادبیات پایداری، ادبیات فطرت انسانهای پاک است و شعار اصلی انقلاب اسلامی در سطح جهانی، توجه به فطرت پاک و خدادادی انسانهاست. بنابراین، تا زمانی که ادبیات پایداری نتواند فطرت پاک انسانها را بیدار نگه دارد، امکان انحراف در فرهنگ عمومی دور از ذهن نیست.
اما محور مهم دیگری که در بیانیه گام دوم انقلاب و با نگاه به بایدها در آینده مورد توجه و تبیین قرار گرفته است، عبارت از پایبندی بر مقاومت، استقرار عدالت در کشور، زمینهسازی برای معنویت در جامعه و اهمیت حفظ آرمانها است.
با نگاه به این بایدها، وظیفه و رسالت ادبیات پایداری روشن است. ادبیات پایداری باید پرچمدار تحقق این بایدها از طریق تأثیرگذاری بر فرهنگ عمومی باشد و این مهم محقق نمیشود، مگر به همت هنرمندان، نویسندگان و شعرای دلسوز و باورمند به اهداف عالیه انقلاب و مسئولان که باید با اولویت دادن به این امر مهم، ظرفیتهای لازم برای تعالی ادبیات مقاومت را فراهم کنند تا بر طبق این منویات رهبر معظم، شاهد رشد کمی و کیفی آثار ادبیات پایداری باشیم و زمینه ترویج آن را با بهرهگیری درست از صنایع فرهنگی و فناوریهای نوین فراهم کنیم.