به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما، عبدالباری عطوان در مطلبی در روزنامه اینترنتی رای الیوم که از لندن به روز میشود نوشت: پس از فروپاشی مذاکرات سه جانبه واشنگتن (درباره سد النهضه) , خروج آدیس آبابا از آخرین دور این مذاکرات در اواخر ماه گذشته و مخالفت سودان با پیوستن به مصر و امضای توافقنامه اولیه در آن مذاکرات، به نظر میآید درگیری ملتهب لفظی و رسانهای کنونی میان مصر و اتیوپی درباره سد النهضه چه بسا به سرعت زمینه را برای مرحله فشار نظامی فراهم کند.
مخالفت سودان (در پیوستن به مصر و امضای توافق) به دولت مصر شوک وارد کرد و شوک بزرگتر پیش از آن زمانی به مصر وارد شده بود که سودان از اعلام حمایت از مصوبه شورای وزیران اتحادیه عرب مبنی بر حفظ حق تاریخی مصر و سودان از آب رود نیل و درخواست از اتیوپی برای احترام به قانون بین المللی خودداری کرد و از نماینده خود (در اتحادیه عرب) خواست تا نام سودان را از امضا کنندگان این مصوبه خارج کند.
در حالیکه مسئولان مصری سرگرم دو فاجعه گسترش ویروس کرونا و سیل و طوفان بی سابقهای هستند که اخیرا این کشور را درنوردیده است، اتیوپی در بالاترین سطوح در کنار فشارهای بی سابقه رسانهای به فشار نظامی روی آورده است. به طوریکه بیشتر روزنامههای اتیوپی در اقدام تحریک آمیز مستقیم، این شعار را سر دادند: «سرزمین، سرزمین ماست... آب ها، آبهای ماست و هیچ قدرتی وجود ندارد که بتواند ما را از ساخت سد النهضه و پُر کردن مخازن ما بازدارد.»
هفته نامه کپتال (چاپ اتیوپی) نوشت: شاید اتیوپی در مقایسه با برتری آشکار نظامی قاهره که تحت حمایت برخی کشورهای خارجی است از نظر نظامی ضعیفتر باشد,، اما مصر در حالی سد غول پیکر اسوان را دارد که موجب میشود در یک خانه شیشهای زندگی کند.
مسئله خطرناکتر این است که این روزنامههای نزدیک به دولت (اتیوپی) به نیت نظام مصر به منظور برنامه ریزی برای آغاز جنگ علنی و آشکار علیه اتیوپی با هدف ویران کردن ۷۰ درصد دستاورد عملیات ساخت سد النهضه اشاره کردند. بازدید دو روز پیش آدم محمد رئیس ستاد ارتش اتیوپی همراه با شمار زیادی از ژنرال هایش از سد النهضه و تهدید وی مبنی بر اینکه ارتش کشورش آماده مقابله با هر گونه حمله نظامی به سد النهضه و مقابله به مثل با چنین حملهای است، مطالب این روزنامهها (مبنی بر نیت مصر برای آغاز جنگ علنی علیه اتیوپی) را تقویت کرد. رسانههای اتیوپی همچنین به اظهارات سرتیپ یلما مودیسا فرمانده نیروی هوایی اتیوپی اشاره کردند که گفته بود: هواپیماهای اتیوپی برای به شکست کشاندن هر گونه حملات هوایی به سد النهضه و تاسیسات آن آماده اند.
مسئله قابل توجه این است که خطر رویارویی احتمالی نه تنها در تهدیدهای نظامی یا جنگ رسانهای بازتاب داشته بلکه این خطر در برخی تحرکات دیپلماتیک دو طرف در این روزها برای فراهم کردن مقدمه آن و توضیح مواضع دو کشور هم نمودار است. چراکه مصر هیئتهایی به ریاست سامح شکری وزیر امور خارجه خود و عباس کامل رئیس دستگاه اطلاعات این کشور را به بیشتر پایتختهای عربی و اروپایی اعزام کرد و دولت اتیوپی هم دست به چنین اقدامی زد و هیئتهایی به پایتختهای کشورهای آفریقایی و اروپایی اعزام کرد.
سد النهضه برای اتیوپی یک طرح اقتصادی برای تولید برق و فروش آن به کشورهای همجوار آفریقایی به شمار میآید. اما آبهای رودخانه ”نیل آبی“ برای مصر و صد میلیون شهروند آن مسئله مرگ و زندگی به شمار میآید. چون هر گونه کاهشی در سهم مصر که سالانه ۵۵.۵ میلیون متر مکعب است به معنای گرسنگی دست کم پنج میلیون کشاورز مصری خواهد بود.
در صورتی که اتیوپی از ماه ژوئیه آینده به پُر کردن مخازن خود تا حدود ۷۴ میلیارد متر مکعب از آبهای رود نیل آبی (۸۰ درصد آبهای نیل آبی از آبهای نیل تامین میشود) ظرف سه سال و نه آنگونه که مصر میخواهد ظرف هفت سال اقدام کند، دولت مصر عملا خود را برای آغاز مرحله آمادگی نظامی و هر گونه حمله احتمالی برای ویران کردن این سد آماده کرده است.
عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر پنج روز پیش برای بررسی همه گزینهها با فرماندهان نیروی زمینی، هوایی و دریایی جلسه محرمانه برگزار کرد. هر گونه گزینه نظامی مصر بدون همکاری سودان که در مجاورت اتیوپی قرار دارد نمیتواند تاثیر زیادی داشته باشد. بعید نمیدانیم برخی طرفهای سودانی حامی مصر در تلاش برای ترور عبدالله حمدوک نخست وزیر سودان به منظور هشدار دادن به او در زمینه حمایت از اتیوپی در مسئله سد النهضه دست داشته اند. چه بسا این مسئله، سفر سرلشکر کامل عباس رئیس دستگاه اطلاعات مصر _که در سودان نفوذ زیادی دارد_ را چند ساعت پس از این عملیات به خرطوم و اقدام وی به محکوم کردن این عملیات و همچنین سفر ناگهانی روز شنبه سرلشکرمحمد حمدان دقلو مرد قدرتمند سودان و معاون اول رئیس شورای حاکمیتی سودان به قاهره برای مهار اختلافهای شدید میان دو کشور را توضیح دهد.
خلق و خوی رسمی و مردمی حاکم بر مصر، خلق و خوی جنگ و بسیج سراسری است. هر کسی که رسانههای مصری تحت کنترل دولت و نهادهای آن را پیگیری کند متوجه این رویکرد میشود. چه بسا انتقادهای ضمنی این رسانهها از بارزترین هم پیمانان مصر در کشورهای عربی خلیج (فارس) و متهم کردن آنها به حمایت مالی از ساخت سد النهضه (عربستان و امارات) و اینکه هیچ فشاری به اتیوپی وارد نمیکنند تا به مطالبات مصر پاسخ مثبت دهد، آشکارترین نشانهها در این زمینه باشد.
زمانیکه برخی نویسندگان بارز مصری، برای مقامات سعودی بدون ذکر نام، موضع ملک فیصل در حمایت از مصر و سوریه در جنگ اکتبر سال ۱۹۷۳ را یادآور میشوند و یادآوری میکنند وی از سلاح نفت استفاده کرده بود، در واقع این یادآوری حاکی از نکوهش فراوان و چه بسا خشم باشد.
اگر آتش نبرد سد النهضه روشن شود این نبرد نه تنها با اتیوپی بلکه میان مصر و اسرائیل اشغالگر هم خواهد بود؛ اسرائیلی که سامانههای دفاعی آن از سد النهضه محافظت میکند. از اینرو مصر به حمایت همه کشورهای عربی و همچنین محور مقاومت نیاز دارد. این مسئله، سفر محرمانه سرلشکر عباس کامل به سوریه و دیدار روز پنجشنبه گذشته وی را با بشار اسد رئیس جمهور سوریه توضیح میدهد.
سه ماه آینده از نظر صلح یا جنگ برای مصر سرنوشت ساز خواهد بود و چه بسا پیمانهای عربی و بین المللی مصر را به ویژه با کشورهای عربی خلیج (فارس) بار دیگر ترسیم کند. چراکه مصر در برابر یک نبرد سرنوشت ساز قرار دارد و همه گزینهها از جمله هم پیمان شدن با محور مقاومت، بازگشت به رویارویی با ائتلاف اتیوپی و اسرائیل، بازگشت به آغوش روسیه و پایان تدریجی رابطه با آمریکا چنانچه (آمریکا) همپیمان خود یعنی اتیوپی را مهار نکند و مذاکرات سه جانبه را نجات ندهد، به قوه خود باقی خواهد ماند.