توافق جدید ترکیه و روسیه در خصوص ادلب و انتظارت متنوع بازیگران
در پی دیدار رجب طیب اردوغان رئیس جمهورترکیه از مسکو و دیدار با ولادیمیرپوتین رئیس جمهور روسیه دو طرف به توافق جدید در خصوص ادلب دست یافتند و متعاقب آن آتش بس جدید در این منطقه برقرار شد.
شاید سوال برانگیزترین سوال در این خصوص این باشد که با وجود اینکه صد درصد موضوع به سوریه مربوط می شود و ادلب طبق اصول و قوانین بین الملیل بخش جدایی ناپذیر سوریه است اما دولت سوریه در آن حضور نداشت هرچند که دولت روسیه از مواضع دمشق در خصوص اعمال مجدد حاکمیت ملی این کشور بر اراضی تازه آزادشده از جاده استراتژیک ام 5 و همچنین لزوم برخورد با گروه های تروریستی تکفیری در ادلب و لزوم جدا سازی آنها از غیرنظامیان حمایت کرد و با توافق جدید بار دیگر بر آن مهرتایید زد.
بی تردید این توافق همه خواسته ها و مطالبات دولت سوریه را تامین نمی کند چراکه انتظار داشت همچنان به روند آزادسازی در ادلب ادامه دهد و بخش های دیگری از اراضی خود را از زیر اشغال و تسلط گروه های تکفیری آزادسازد. با اینحال به نظر می رسد دولت سوریه با توجه به روابط و همکاری های راهبردی که با روسیه دارد به این توافق پایبند خواهد بود و خواهد کوشید این بار به اهداف خود همانند توافق سوچی نه از طریق نظامی بلکه از طریق سیاسی دست یابد.
ارزش و اهمیت این توافق برای ترکیه شاید بیشتر از این جهت باشد که جلوی ضرر بیشتر را می گیرد. در جریان مداخلات نظامی اخیر ترکیه در ادلب این کشور ضمن اینکه برای اولین بار تلفات نظامی سنگین را متحمل شد بلکه با هر دو محور درگیر در سوریه چالش پیدا کرد و در صورت استمرار درگیری ها بر هزینه های این کشور در هر دو عرصه نظامی و سیاسی افزوده می شد. ضمن اینکه برقراری آتش بس فضای تنفسی را نیز برای گروه های مسلح تحت حمایت ترکیه فراهم می کند و از این بابت ترکیه منتظر زمان و شرایط بعدی می ماند.
این توافق برای اروپا نیز مسرت بخش بود چراکه ترکیه بار دیگر در مرزهای خود را به روی مهاجران گشوده بود و در وضعیتی که اروپا شوک برگزیت خارج نشده با چالش کرونا دست به دامن شده، بسیار سخت تمام می شد. هرچند در این میان امریکا نیز از این توافق استقبال کرده اما به نظر می رسد این بیشتر به این دلیل بوده که امریکا از این نگران بود که اگر سوریه سریع به آزادسازی ادلب دست می یافت و خیالش از این سمت راحت می شد به سمت آزادسازی مناطق شمال شرقی رهنمون می شد که امریکا چشمداشت های خود را به منابع نفتی این منطقه پنهان نکرده و با دستور مستقیم ترامپ به استقرار نیرو در حوالی چاه های نفتی دیرالزور اقدام کرده است ضمن اینکه امریکا از این طریق به نوعی خواسته برنقش دوبه همز نی و تفرقه افکنی خود سرپوش بگذارد و امریکا اولین و تنها کشوری بود که به صراحت از رویکرد نظامی ترکیه و شخص اردوغان در ادلب حمایت کرد .
--------------------------------
احمد کاظم زاده