اقتصاد مقاومتی در رهگذر اعتماد داخلی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز اراک؛ پله های بلند فلزی را که طی کردیم وارد باریکه ای به نام راهرو شدیم . پر بود از دود و گرما . صدای کارگران در این بالا انعکاس وسیعتری داشت. از مشکلات مالی گرفته تا نبود کار . پایین را نگاه کردم .ارتفاع بیشتر از 5 متر بود . ترس از ارتفاع را فراموش کرده بودم . راهرو آنقدر باریک بود که ناگهان پایم منحرف شد اما خانم دستیار مچم را گرفت . رسیدیم . بلندترین نقطه کارخانه . جایی بر روی بالابر و مشرف به فضای تولید . در نقطه ای کارگران مشغول کار بودند و 70 درصد سالن خالی از تولید بود . با این حال همان مقدار کم تولید نیز در اینجا ، در بالا بلندی ، قامت دیگری داشت . و البته باید می دیدی ابهت کارخانه ای را که درگیر کم لطفی داخلی هاست . اولین جملات گزارش در ذهنم شکل گرفت " هراس هم که داشته باشی باید رفت ، و دید آنچه دست های تاول برداشته از هرم آتش جوشکاری بر تارک تولید ملی می نشانند . "

سه ماه از آن روز می گذرد . حالا قرار است دوباره به کارخانه برم . دوباره باید بر بلندی بایستیم . همان کارخانه . همان نما . اما با یک تفاوت بزرگ . امروز بر خلاف آن روز محمد صفری مدیرعامل کارخانه ماشین سازی اراک خوشحال بود . آن روز هر چه بود گلایه بود و امروز هر چه هست خبر از خوشحالی ست . حالا تابلوی شرکت ماشین سازی اراک با عنوان صنعتی مادر و بزرگ در زمینه تولید انواع تجهیزات عظیم انرژی به خصوص نفت و گاز در ورودی اراک درخشان تر به نظر می رسد.

صنعتی بنیادی و مادر
خبر در ذهنم در جست و خیز بود که قبل از کارخانه راهی دفتر رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان مرکزی در اراک شدم .

حسنی با بیان اینکه ، این شرکت با تجربه با قابلیت ها و توانایی های علمی، فنی و تخصصی، تجهیزات و امکانات پیشرفته و مدرن توانایی انجام پروژه های بزرگ ملی را دارا و قادر به تولید انواع محصولات فلزی است می افزاید : از توانایی ها و فعالیتهای این شرکت می توان به طراحی و ساخت و نصب و راه‌اندازی تجهیزات نیروگاهی شامل انواع مخازن ذخیره، مخازن تحت فشار سیار و ثابت، برج های تقطیر، مبدل های حرارتی، ایرکولرها، مخازن کروی، هیترهای غیرمستقیم گاز، شیرآلات تحت فشار و تجهیزات سرچاهی، دکل‌های حفاری، تولید انواع پمپ های تخصصی برای صنعت نفت و گاز، انواع جرثقیل، انواع پل و سازه‌های فلزی، دیگ های آبگرم محور، چرخ قطار، انواع گلوله های فولادی، ماشین کاری سنگین گروه‌های صنعتی، ساخت و نصب ماشین آلات و تجهیزات کارخانه ای اشاره کرد.

حسنی می گوید : در حال حاضر دو هزار نفر در شرکت اشتغال دارند و با افزایش تولید این شرکت توانایی جذب ۳هزار و ۵۰۰نفر دیگر برای اشتغال را دارد و از سوی دیگر توانمندی ارزآوری 5 برابر میزان فعلی تولید این شرکت اکنون ارزش ۱۰۰میلیون یورو در سال است که در صورت تولید صد درصدی توانایی تولیدی به ارزش ۵۵۰میلیون یورو در سال را نیز دارد.

وی اضافه می کند : شرکت ماشین سازی اراک صنعتی صنعت ساز است که توانایی ساخت و نصب ماشین آلات و تجهیزات کارخانه ای را دارد و در کشور نیز بسیاری از صنایع بزرگ و کوچک تحت تأثیر توانایی های این شرکت هستند و از آن بهره می جویند.

کارخانه ای که در سال ۱۳۴۷ تاسيس و در سال۱۳۵۱ به بهره برداری رسيد و در حالیکه قرار بود اولین صنعت سنگین کشور جولانگاه مستشاران خارجی باشد دست های توانمند داخلی و انقلابی آن را صنعت بومی و بنیادین کشور تبدیل کرد.

مدیرعامل شرکت ماشین سازی اراک گفت:­ اکنون با ۲۵ تا ۳۰ درصد ظرفیت و با ارزش اقتصادی پایین در حال فعالیتیم.

فعالیت کمتر از 30 درصد ظرفیت
بختیار از کارشناسان قدیمی و کار کشته ی سازمان صمت استان مرکزی است . با تجربه ای که دارد می گوید : میزان فعالیت کارخانه کمتر از 30 درصد ظرفیت کارخانه است . کارخانه ماشین سازی اراک توان بالایی در رفع کل نیاز کشور به تجهیزات انرژی را دارد در صورتیکه حمایت شود و قراردادهای پرسود به جای اینکه به سمت پیمانکاران خارجی سوق داده شود داخلی سازی شود .
ماشین سازی می تواند به جای هند، مالزی، چین ، کره و ترکیه...
او می گوید: کمبود کار و نقدینگی و همچنین واگذاری کارها به خارجی ها از مشکلات این شرکت است. آن کارهایی که ارزش افزوده بالایی دارد در اختیار خارجی هاست و آنهایی که ارزش افزوده پایین تری دارند برای ایرانی هاست و با ادامه این راه صنعت ما و از جمله ماشین سازی اراک ضعیف می شود.
بختیار می افزاید : به جای اینکه دولت کارها را به شرکت های خارجی واگذار کند مانند هند، مالزی، چین ، کره و ترکیه کارها را به واحدهای صنعتی داخلی واگذار کند در این صورت زمینه مدیریت، مهندسی و طراحی شکل می گیرد و بستر برای صادرات فراهم می شود.

کارخانه دانش بنیان
اما حالا در گذر از پیچ و تاب های ناهموار این صنعت بزرگ خبرهای خوشحال کننده در راه بود .
روابط عمومی کارخانه اولین ایستگاه ما در کارخانه بود و از این نقطه به سمت کارخانه حرکت کردیم .
در فضای 134 هکتاری از بخش اداری تا کارخانه راه زیاد بود و در این مسیر آقای طیبی هم از کارخانه گفت : ماشین سازی اراک نخستین واحد تولیدی نوآوری غرب کشور نام گرفته و تولید هشت محصول دانش بنیان را هم شروع کرده است شروع تولید این محصولات با حضور دکتر ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوربود .
طیبی می گفت : هدف از این کار تسهیل فضای کسب و کار، تجمیع منابع، تسهیل رشد کسب و کارها و افزایش شانس موفقیت فعالان اقتصادی و صنعتی است.

تولید 52 محصول متنوع
وی ادامه داد: شرکت ماشین سازی اراک باتولید ۵۲ نوع محصول متنوع در حوزه های صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، صنایع معدنی و فولاد، تاسیسات حرارتی و دیگ های بخار، ریخته گری آلیاژی و آهنگری، نیروگاه ها و انرژی های تجدید پذیر، پل، سازه های فلزی و تاسیسات بندری فعالیت می کند.
سخنان طیبی مرا به یاد مصاحبه ی اخیر مدیر عامل پتروشیمی شازند انداخت که در مراسم عقد قرارداد انجام تعمیرات پتروشیمی با کارخانه ماشین سازی انجام داده بود .
ابراهيم ولدخاني صنايع نفت، گاز و پتروشيمي را موتور محرك اقتصاد كشور دانست و می گفت : همكاري واحدهاي توليدي داخلي با شركت ماشین سازی اراک مي تواند ضمن بي نياز كردن پتروشيمي ها به واردات تجهيزات، گامي اساسي در راستاي توسعه صنايع و در نهايت ايجاد اشتغال مولد باشد.

اقتصاد مقاومتی در رهگذر اعتماد داخلی
او می افزاید : اقتصاد مقاومتي در رهگذر اعتماد به تفكر، ايده پردازي و در نهايت توليد داخلي است و تبديل محصولات خام اوليه به محصولاتي با ارزش افزوده بالا با مشاركت ساير بخش ها بايد به صورت جدي در اين صنعت دنبال شود.
ولدخاني دسترسي آسان براي بهسازي و تامين نيازمندي هاي احتمالي، ايجاد اشتغال مولد و ذخيره ارزي چشمگير را از مهمترين ويژگي هاي همكاري با واحدهاي توليدي داخلي عنوان می کند.

و گذر از پیچ و تاب ها...
از هفت سالن بزرگ تولید گذشته بودیم . بعد از گروه متالوژی ، دیگ بخار ، ماشین و مونتاژ ، تجهیزات کروی و گروه پالایشگاهی وارد سالن سازه های فلزی سنگین شدیم.

بزرگترین سالن تولید با غظیم ترین تجهیزات تولید ، برش و جوش. کارگران برایمان دست بلند کردند . کارخانه همان کارخانه بود و کارگران همان کارگران . ولی این بار خوشحال بودند .بر خلاف سه ماه پیش که با دیدن ما مطالبات خود را فقط تولید و کار می دانستند، این بار از رونق کار می گفتند و البته تاکید بر ادامه ی حمایت .

بالاخره ؛ قرارداد دو هزار میلیارد تومانی
بالابر آماده شده بود باید پله های بلند فلزی را طی می کردیم وارد باریکه ای به نام راهرو می شدیم پر از دود و گرما . صدای کارگران در این بالا بلندی انعکاس وسیعتری دارد . پایین را که نگاه میکنی ارتفاع به بیش از 5 متر می رسد از جایی که چند لحظه پیش ایستاد بودی . گویا ترس از ارتفاع را فراموش میکنم .دیگرپایم از پله منحرف نمی شود . بلندترین نقطه کارخانه . در اینجا ، در بلندی ، تولید قامت دیگری دارد و باید دید آنچه دست های تاول برداشته از هرم آتش جوشکاری بر تارک تولید ملی می نشانند . قرارداد ساخت و راه‌اندازی تجهیزات ویژه مجتمع متانول دنا و سیراف به ارزش ۶۴ میلیون یورو یعنی چیزی بیش از دو هزار میلیارد تومان در این واحد تولیدی دانش‌بنیان ، ماشین سازی اراک منعقد شد.
گلایه های سه ماه پیش پاسخ یافت . درد دل های سه ماه پیش آقای صفری که می گفت : "می خواهند ماشین سازی بمیرد ولی ما اجازه نمی دهیم. با هر ظرفیت کاری کار می کنیم و دست از رایزنی و تلاش برای عقد قراردادهای داخلی دست نمی کشیم . از در ما را بیرون کنند از پنجره وارد می شویم و حقانیت کارگران و توانمندی آنان را بر خارجی ها ثابت می کنیم ." و این چنین هم شد .
صفری حالا سرافرازانه می گوید : قرارداد جدید با پیگیری‌های اعضای هیات‌مدیره شرکت ماشین‌سازی با دو شرکت‌ صنایع پتروشیمی دنا و شرکت سرمایه‌گذاری سیراف انرژی منعقد شده است.
وی ادامه می دهد: ظرفیت هرکدام از این قراردادها پنج‌هزار متریک تن در روز است و ارزش مالی هرکدام از این قراردادها نیز ۳۲ میلیون یورو است.

اجرای قرارداد در 21 ماه از اسفند
مدیرعامل شرکت ماشین‌سازی اراک، قرارداد را شامل انجام خدمات مهندسی، تامین، ساخت، رنگ‌امیزی، تست بازرسی، بسته‌بندی، تهیه مدارک فنی، حمل، تامین قطعات یدکی دوره راه‌اندازی و بهره‌برداری آغازین و بهره‌برداری سالانه از جمله قطعات یدکی اصلی، خدمات نظارت بر نصب، پیش راه‌اندازی و راه‌اندازی، تهیه و ارائه اطلاعات، دستورالعمل‌ها، نقشه‌ها و اجرای تمامی فعالیت‌های مرتبط با تعهدات فروشنده اعلام کرد.
محل اجرای این طرح عسلویه و بندر دیر است و اجرای قرارداد از یکم اسفند ماه کلید ‌خورده و تا 21 ماه دیگر کامل می شود .

رسیدن به ظرفیت 40 درصدی تولید
صفری می گوید : با وجود برخورداری از نیروهای زبده و کارآزموده در شرکت ماشین‌سازی اراک، برای تکمیل و راه‌اندازی این دو قرارداد فرصت اشتغال قابل توجهی نیز در این واحد تولیدی ایجاد می‌شود اضافه می کند: این واحد تولیدی تا سه سال اخیر با کمتر از ۲۵ درصد فعالیت می‌کرد اما با تدوین برنامه‌های مدون و انعقاد قراردادهای جدید اکنون ماشین‌سازی اراک با ظرفیت ۴۰ درصدی فعالیت می‌کند.
این قرارداد علاوه بر افزایش ظرفیت تولید کارخانه ، تضمین کننده بیش از دو هزار اشتغال مستقیم کارخانه و ایجاد کننده بیش از 5 هزار اشتغال غیر مستقیم است .

فعال شدن یک هزار صنعت پایین دستی ماشین سازی با قرار داد جدید
هم اکنون یک هزار واحد تولیدی کوچک در حوزه صنایع فلزی در استان فعالیت می کنند و بیش از 70 هزار کارگر و مهندس در این واحدها فعالیت دارند که با فعال شدن این قرار داد در ماشین سازی آنها نیز جسن خیزی در دنیای تولید خواهند داشت .

به گفته مرادی کارشناس پالایشگاه ، بیش از هفت هزار نوع قطعه مهم مورد نیاز یک پالایشگاه است که همه ی آنان در استان مرکزی قابل تولید است .
وی می افزاید : صنعتگران استان مرکزی قادرند سالانه بیش از 85 هزار تن انواع قطعات پالایشگاهی در استان تولید و 15 هزار تن تجهیزات را نصب کنند.
فعالیت واحدهای تولید کننده تجهیزات انرژی سالانه 400 میلیون دلار صرفه جویی ارزی برای کشور دارد.

جان کلام؛ خودباوری دوباره جان می گیرد
حالا با عقد قرارداد میلیاردی جدید جان تازه ای به کارخانه و کارگران و مسئولین آن تزریق شده و سخن ها از رویکردهای جدید است .
صفری می گوید : اکنون اولویت اصلی کارخانه اجرای قرار داد است و البته در کنار آن افزایش تولیدات دانش بنیان است .
او اضافه کرد : برنامه مهم دیگر ما ، برنامه ریزی برای کسب ۶۰ درصد بازار داخلی و ۳۰ درصد بازار خارجی است که امید داریم با اجرای این قرار داد و سپردن دیگر قرار دادهای داخلی به تولید کنندگان داخلی ظرفیت تولید روز به روز بیشتر شود .
حالا در جدال آهن و آتش قرار است دست های تاول بسته ی کارگران التیامی یابد به وسعت رونق تولید و اشتغال.

زهرا نوری