گزارش مکتوب :
نقش بورس در رونق تولید
بازار بورس با جمع آوری سرمایه های اندک مردم می تواند آنرا در خدمت تولید و اشتغال قرار دهد کاری که بانک ها نخواسته و نتوانسته اند تاکنون انجام دهند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز همدان، مردم برای افزایش سرمایه خود راه های مختلفی را دنبال می کنند، برخی سرمایه خود را در بخش مسکن و برخی در بخش طلا سرمایه گذاری می کنند و افرادی نیز با پول خود دلار خرید و فروش می کنند. تعدادی از مردم در کنار آن که می خواهند میزان سرمایه خود را افزایش دهند در صددند به تولید، اشتغال و توسعه اقتصادی جامعه خود نیز کمک کنند، این افراد بازار بورس یا همان بازار سرمایه را برای سرمایه گذاری انتخاب می کنند.بازار بورس یا بازار سرمایه بازاریست که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و همچنین اوراق بهادار در آن انجام می پذیرد. امروزه در دنیا بورس در سه بخش کالا ، انرژی و اوراق بهادار که همان خرید و فروش سهام شرکت ها و واحدهای تولیدی و صنعتی است، فعالیت دارد.
بورس در جهانتاریخچه پیدایش و آغاز بورس به قرن پانزدهم میلادی باز می گردد زمانی که بازرگانان و تاجران شهر بوروژ بلژیک در میدان تربورس جمع می شدند و اقدام به خرید و فروش کالاهای مورد نیاز خود می کردند . به تدریج چنین مکان هایی در جای جای دنیا شکل گرفت و برآن نام "بورس" گذاشتند.
بورس در ایران
در سال 1315 هجری شمسی دو کارشناس تجارت و بورس جهانی برای تنظیم مجموعه قوانین تجاری به ایران سفر کردند که با آغاز جنگ جهانی دوم کار آنان نیمه تمام ماند. اما وزارت بازرگانی وقت و بانک مرکزی عهده دار انجام این کار شدند و قوانینی ارایه کردندکه شرکت کنندگان در بورس می توانند از آن استفاده کنند.
بورس در همدان
بورس استان همدان نیز از 14 اردیبهشت سال 1384 کار خود را آغاز کرد که در سال نخست فعالیت خود توانست 2 هزار و 748 کد معاملاتی صادر کند.
مزایای بورس
بازار بورس دارای مزایای متعددی است که از ان جمله می توان به داشتن شفافیت مالی ، سرمایه گذاری با سرمایه اندک، جذب پساندازهای راکد و سوق دادن آنها به واحدهای تولیدی و صنعتی، کنترل حجم نقدینگی و همچنین تورم ، رشد تولید ناخالص ملی، کمک به افزایش اشتغال ، توزیع عادلانه ثروت و افزایش سریع نقدشوندگی سرمایه اشاره کرد. در واقع می توان گفت بازار سرمایه با جمعآوری سرمایههای خرد و تزریق نقدینگی آن به واحدها و شرکت های تولیدی موجب می شود این واحدها قوی تر شوند و با خیال راحت و بهتر بتوانند به توسعه و رشد اقتصادی برسند. گفتنی است رهبر معظم انقلاب هم در آبان ماه امسال در دیداری که با جمعی از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی داشتند خطاب به آنان و همه عموم مردم توصیه کردند از کالاهای داخلی استفاده و سرمایه گذاری بیشتر در زمینه تعاونی ها و بورس انجام شود.
البته ورود به بازار بورس فقط به سرمایه گذاران داخلی محدود نمیشود و سرمایه گذاران خارجی هم می توانند در این بخش وارد شوند. از اینرو بازارهای بورس کشورها برای جذب سرمایه از نقاط مختلف دنیا سعی در بهتر کردن شرایط خود و سود دهی بیشتر دارند تا با افزایش سرمایه گذاری در بورس رشد اقتصادی بیشتری را برای مردم خود رقم بزنند، به طوری که امروزه بازارهای بورس نیویورک، توکیو و شانگهای چین از قویترین بورس های جهانی به شمار می آیند.
نحوه سرمایهگذاری در بورس
افراد با سرمایه های مختلف که البته رقم آن نباید کمتر از صد هزار تومان باشد می توانند اقدام به خرید سهام شرکت های بورسی کنند و از این طریق به عنوان سهامداران آن شرکت به شمار آیند. می توان گفت سهامداران شرکتهای بورسی به دو گروه سهامداران حقیقی و حقوقی تقسیم میشوند که به منظور خرید سهام در بورس، نیاز به یک کد معاملاتی دارند که این کد را با ثبت نام در یک کارگزاری اوراق بهاردار دریافت می کنند. تاکنون 107 کارگزاری در کشور به ثبت رسیده است و افراد برای دریافت کد بورسی می توانند به این شرکت ها مراجعه کنند.
آقای" اسکندری" مدیر بورس منطقه ای همدان با بیان اینکه هم اکنون در همدان 16 کارگزاری فعالیت دارد " می گوید :"4 شعبه کارگزاری نیز در شهرهای ملایر و تویسرکان وجود دارد که قصد داریم در آینده نزدیک در همه شهرستان های استان کارگزاری ایجاد کنیم."
شرایط ورود به بورسورود به بازار بورس شرایط خاصی ندارد و افراد می توانند به راحتی وارد این بازار شوند . دیگر لازم نیست همانند گذشته افراد در سالن شیشه ای بورس حضور یابند و از پشت شیشه نظاره گر روند سهام خود باشند، بلکه تکنولوژی نیز به کمک این بخش آمده و افراد فقط با داشتن یک موبایل در خانه ، محل کار و حتی در خودرو هم می توانند آن لاین و به راحتی در بورس به خرید و فروش سهم بپردازند.
"علی سبزواری" شهروند 29 ساله همدانی که از سال 95 وارد بورس شده می گوید :" از طریق یکی از آشنایان با این بازار آشنا و پس از تحقیق و آموختن اصول اولیه وارد آن شدم." وی که مغازه فروش لوازم یدکی خودرو دارد می افزاید :" بورس شغل دوم و محل درآمد اصلی من محسوب می شود و تاکنون توانسته ام از این راه سرمایه مناسبی جمع آوری کنم."
"امیر امیدی" دیگر شهروند همدانی هم با اشاره به اینکه مدت یک سال است که بازنشسته شده می گوید:" از آنجا که حقوق بازنشستگی کفاف زندگی را نمی داد با مشورت یکی از همکاران سابق وارد بورس شدم و با وجود آنکه در این بازار سرمایه ام ضرر نیز کرده اما در کل توانسته ام سود خوبی بدست آورم."
وی که معتقد است سرمایه گذاری در بازار بورس نسبت به سایر بازارها همانند طلا و مسکن از سود دهی بیشتری برخوردار است می افزاید:" با سرمایه اولیه 16 میلیون تومان وارد بورس شدم که هم اکنون این رقم به بیش از 55 میلیون تومان رسیده است ."
فعالیت 11 هزار کد بورسی در همدان
آقای " اسکندری" مدیر بورس منطقه ای همدان با بیان اینکه "در استان بیش از 11 هزار کد بورسی صادر شده می گوید :" در تلاشیم این تعداد کدهای سهامداران استان را افزایش دهیم."
فعالیت 3 شرکت همدانی در بورس
استان همدان بیش از 2 هزار واحد صنعتی و تولیدی دارد که این واحدها در بخش های مختلف صنایع غذایی، فرآورده های چوبی، فلزی ،خشکبار، دارویی و معدنی فعالند. این تعداد واحد تولیدی پتانسیل خوبی برای اشتغال و توسعه دارد که می توانند با ورود به بورس و استفاده از حجم نقدینگی آن به رشد و توسعه برسند اما تاکنون فقط سه واحد صنعتی از استان به بازارسرمایه وارد شده اند.
مدیر بورس منطقه ای همدان با بیان اینکه" تاکنون در استان سه کارخانه "شیشه"، "سیمان هگمتان" و "قند هگمتان" وارد بورس شده اند" می گوید:" با واحدهای مختلفی همچون " داروسازی فاران شیمی تویسرکان" و "صنایع غذایی سحر" هم صحبت هایی شده است تا این شرکت ها هم وارد بورس شوند."
وی با بیان اینکه 49 شرکت از استان همدان قادرند به بازار بورس وارد شوند معتقد است:" ورود این شرکت ها به بورس سهم بسزایی در اشتغال، رونق تولید و ایجاد ارزش افزوده برای استان دارد."
"اسکندری" علت بی میلی همدانی ها به بورس را ناآشنا بودن و ریسک پذیر نبودن آنها می داند و می گوید:" این موضوع با آموزش،آگاه سازی و فرهنگسازی بهتر می شود ."
وجود 11 هزار سهامدار در شرکت شیشه همدان
کارخانه شیشه همدان یکی از سه کارخانه استان همدان است که از سال 1371 وارد بازار بورس شده است ، این شرکت صنعتی جز 10 شرکت برتر بورسی ایران به شمار می آید.
مدیر مالی کارخانه شیشه همدان با بیان اینکه" این شرکت هم اکنون 11 هزار سهامدار دارد " می گوید:" سرمایه این شرکت یک هزار و 152 میلیارد تومان است."
"علی صانعی" با اشاره به اینکه ارزش بازار سهام شرکت شیشه همدان بیش از یک هزار سهم است می افزاید :" استفاده از معافیت های مالی و تامین سرمایه از جمله مزایای بورس است که ما توانسته ایم با استفاده از این ظرفیت ها اقدامات خوبی در زمینه توسعه شرکت انجام دهیم."
آمادگی "کنترل گاز اکباتان" برای ورود به بورسمزایایی که بازار بورس برای واحدهای تولیدی دارد موجب شده شرکت های مختلفی قصد ورود به این بازار سرمایه را داشته باشند که کارخانه کنترل گاز اکباتان همدان یکی از این واحد هاست.
"محمدرضا جعفری"مدیر این کارخانه صنعتی با بیان اینکه "هم اکنون در حال انجام مقدمات اولیه ورود به بورس هستیم" می گوید:" با ورود به این بازار می توانیم بدون آنکه درصف اخذ تسهیلات بانکی با سودهای بالا باشیم بدون دردسر و به صورت مستقیم نقدینگی را به کارخانه بیاوریم."
همدان استان نخست در بخش کشاوزی
استان همدان بعد از اردبیل دومین استان کشور است که بیشترین اراضی کشاورزی را دارد، سالانه 5میلیون تن محصولات کشاورزی با 29 درصد ارزش افزوده در این استان تولید می شود که همین امر و وجود117 هزار بهره بردار موجب شده است تا توانمندیهای زیادی در این زمینه داشته باشد.وجود این پتانسیل در استان سبب شده که مسئولان به فکر ورود محصولات کشاورزی به بازار بورس کالا شوند/
به گفته رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان همدان دسترنج کشاورزان همدانی هیچ گاه به قیمت واقعی خود فروخته نشده است و در واقع سود اصلی را دلالان به جیب زده اند و کشاورزان زحمت کش این دیار کمترین بهره را از تولیدات خود برده اند .
" علی اصغر زبردست" ورود محصولات کشاورزی همدان را به بازار بورس کالا اقدامی موثر در راستای کاهش حضور دلالان و رسیدن کشاورزان به حق خود می داند مدیر سازمان تعاون روستایی استان همدان می گوید:" سیر، کشمش، گردو ،سیب زمینی و داروهای گیاهی از جمله محصولاتی است که قرار شده است وارد بورس شوند."
"رضا عباسی" با اشاره به اینکه سیر و گردو تا پایان امسال وارد بورس می شوند ادامه می دهد:" افزایش عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران سبب شفافیت معاملات و قیمتگذاری واقعی محصولات این حوزه می شود."
"اسکندری" مدیر بورس منطقه ای همدان درمراسم افتتاح کارگزاری بورس در شهرستان تویسرکان با بیان اینکه محصول گردو این شهرستان از کیفیت خوبی برخودار است و می تواند ظرفیت خوبی برای ورود به بورس داشته باشد می گوید:" ورود محصولات کشاورزی استان قطعا در رونق این حوزه موثر خواهد بود و بازاری برای این محصولات ایجاد خواهد شد که شرکت های بزرگ بسته بندی نیز خواهان حضور در این عرصه خواهند شد."
"مجتبی رضایی" کارشناس امور سهامداران بورس منطقه ای همدان نیز معتقد است: "ورود محصولات کشاورزی همدان موجب کاهش ریسک پرداخت وجه، رقابت بین خریداران و عرضه کنندگان محصول و برندسازی محصولات کشاورزی استان می شود".
استفاده از سرمایه راکد در بورس
همواره گفته می شود سرمایهگذاری در بورس یکی از شاخص هایی است که می تواند میزان سلامت یا بیمار بودن اقتصاد یک کشور را مشخص کند که امروزه بسیاری از جوامع در راستای کاهش تورم و استفاده از سرمایه های خرد و راکد مردم آنها را در بازار بورس استفاده می کنند.
20 هزار میلیارد ریال حجم سپرده گذاری مردم استان همدان در بانک های استان است که به گفته کارشناسان بانکی 60 درصد این رقم به صورت تسهیلات بانکی مورد استفاده قرار می گیرد و 40 درصد باقی مانده می تواند با ورود به بورس، تاثیر بسزایی در رونق واحدها داشته باشد.
مشاور امور بانکی اتاق بازرگانی استان همدان با اشاره به اینکه واحدهای تولیدی استان۹۰ درصد سرمایه خود را از طریق تسهیلات بانکی تامین می کنند می گوید: "بانک ها از آنجایی که بخش عظیمی از سرمایه خود را در اختیار مرکز قرار می دهند و تنها نگاه بنگاه داری به تولید دارند نمی توانند به خوبی از صنایع حمایت کنند".
"هادی خورشیدی" که خود روزی رئیس بانک ملی استان همدان بوده است در ادامه سخنان خود به سرنوشت شوم برخی صنایع اشاره می کند و ادامه می دهد:" بسیاری از صنایع با وجود داشتن امکانات و بازار به علت بدهی که به بانک ها دارند تعطیل شده اند ."
وی معتقد است:"اگر صنایع وارد بورس شوند با ورود نقدینگی مستقیمی که برای آنان ایجاد می شود دیگر نیازی به تسهیلات بانکی و سودهای آنچنانی ندارند."
این بازار سرمایه که چند صباحیست در کشور ما رونق یافته است با مشکلاتی روبرو است که موجب شده است بسیاری از واحدهای تولیدی در ورود به آن با شک و دو دلی روبرو شوند و بسیاری از شرکت های بورسی هم با وجود داشتن مشکلات متعدد به خاطر برخی مزایا در این بازار بمانند.
مشکلات صنایع در بورس
مدیر مالی شرکت شیشه همدان با بیان اینکه "بورس در ایران از پیشرفت خوبی در زمینه حمایت های شرکت ها برخوردار نیست" می گوید:" به لحاظ شفافیت مالی که می بایست شرکت ها در بورس داشته باشند ما نمی توانیم به خوبی با سایر شرکت ها رقابت کنیم ."
"علی صانعی" معقتد است بورس ایران تاکنون نتوانسته است در زمینه ورود نقدینگی به شرکت ها به خوبی عمل کند.
وی با بیان اینکه تاکنون از خدمات بورس توانسته ایم از بخش معافیت های مالیاتی آن استفاده کنیم می افزاید:" همه طرح های توسعه این شرکت و میزان اشتغالی که ایجاد شده است از محل سود و فروش محصولات شرکت بوده است."
سیستم بانکی در کشور ما همواره یکی از مشکلات صنایع و واحدهای تولیدی بوده است . وجود نقدینگی بالا و علاقه مردم به کسب سود از طریق بانک ها موجب شده سرمایه نقدینگی بسیاری درکشور در رکود باشد و واحدهای صنعتی و تولیدی برای اخذ تسهیلات بانکی سودهای بالایی بپردازند که این موضوع موجب آسیب فراوانی به این واحدها شده است.
دل خون صنایع از بانک ها
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان همدان که دل خونی از سیستم بانکی کشور دارد می گوید:" در شرایط کنونی که بسیاری از واحدها به دلیل اخذ تسهیلات بانکی و سودهای بسیار بدهی های کلانی به بانک ها دارند بورس همانند روزنه امیدی است که متاسفانه تاکنون از آن غافل بوده ایم."
"علی اصغر زبردست" با بیان اینکه همدان یک استان صنعتی به شمار نمی آید اما به خاطر صنایع خوبی که دارد به سوی صنعتی شدن درحال حرکت است اضافه می کند:" چنانچه بازار بورس، بتواند منابع مالی مورد نیاز واحدهای تولیدی را تامین کند، این حرکت شتاب خواهد یافت."
" اسکندری" مدیر بورس منطقه ای همدان نیز معتقد است:" یکی از مشکلاتی که درساختار اقتصادی کشور وجود دارد حجم بالای نقدینگی است که در دست مردم وجود دارد."وی می گوید: "این موضوع به هر بستری که برود موجب تورم خواهد شد" .
لزوم فرهنگ سازی برای بورس
یکی از کارشناسان امور سهامداران بورس منطقه ای همدان با بیان اینکه برای آشنایی بیشتر مردم با بازار بورس در حال فرهنگ سازی و اطلاع رسانی هستیم می گوید:" درهای بورس همیشه به روی مردم باز است و ما هر هفته کارگاه های آموزشی برای شهروندان برگزاری می کنیم."
"مجتبی رضایی" با بیان اینکه هر هفته کارگاه های آشنایی با بورس در این سازمان برگزار می شود می افزاید:" تاکنون 153 دوره آموزشی با حضور 40 تا 50 نفر در هر دوره برگزار شده است."
وی با اشاره به اینکه حجم ورود نقدینگی به بازار بورس در چند ماه اخیر افزایش یافته است می گوید:" همین امر موجب حضور بیشتر افراد در بورس و در کلاس های آموزشی شده است."
"امید رضایی" دیگر کارشناس بورس منطقه ای همدان نیز با بیان اینکه "نبود فرهنگ بورسی در جامعه موجب شده این بخش نتواند تاکنون به رشد و توسعه خود برسد عنوان می کند:"کلاس های آموزشی بورس هم اکنون فقط در این سازمان برگزار می شود که با ادارات و بانک ها نیز رایزنی هایی صورت گرفته است تا کلاس های آموزشی بورس در این مکان ها نیز برگزار شود."
وی با اعلام آمادگی سازمان برای آشنایی بیشتر مردم با بورس می گوید:" اگر این کلاس های آموزشی در مساجد، ادارات و یا حتی در دانشگاه ها نیز برگزار شود زمینه اطلاع رسانی مردم با این بازار بکر بیشتر فراهم می شود."
کلام آخردرمجموع میتوان گفت که بازار بورس با جمعآوری پساندازهای کوچک و بزرگ و هدایت آنها بهسوی بخشهای مولد اقتصادی میتواند نقش به سزایی در پیشرفت اقتصادی کشور داشته باشد. یقینا ورود سایر واحدهای تولیدی استان به این گردش مالی پویا می تواند موجب اشتغال زایی و رونق تولید آنان شود.
تهیه و تنظیم : لیلا نادعلی فر