سهم چشمگیر واگذاری‌های دولت در توسعه بازار سرمایه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ به نقل از سازمان خصوصی سازی، علیرضا صالح در نخستین نشست هم اندیشی برنامه‌های سازمان خصوصی سازی در سال ۱۳۹۹ که با حضور برخی از صاحبنظران اقتصادی و اساتید اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی با هدف تشریح و تدوین برنامه واگذاری‌های دولت در سال آینده در این سازمان برگزار شد، گفت: در چند ماه گذشته واگذاری‌های صورت گرفته توسط سازمان خصوصی سازی در سال‌های گذشته را آسیب شناسی کردیم تا بر این اساس بتوانیم با رفع مشکلات و موانع موجود، روند خصوصی‌سازی را با شتاب بیشتر و در مسیر درست تری دنبال کنیم.
رئیس کل سازمان خصوصی سازی افزود: زمانی که روند خصوصی سازی را در کشور آسیب شناسی می‌کنیم متوجه این موضوع می‌شویم که در برخی موارد زنجیره تولید با واگذاری‌های صورت گرفته از میان رفته است. در این راستا راهکار‌هایی را دنبال می‌کنیم که بجای فروش یکی از شرکتها، شرکت مادر تخصصی آن را در بازار سرمایه پذیرش و واگذار کنیم.
وی اضافه کرد: با عرضه اولیه ۵ درصد سهام یک شرکت مادر تخصصی با حجم زیادی از دارایی ها، هم کشف قیمت صورت می‌گیرد و هم این که مردم را در مدیریت و ترکیب سهامداری این شرکت سهیم می‌کنیم. ضمن این که با عرضه سهام این شرکت در بورس، مدیران آن ملزم به ارائه گزارشات دوره‌ای می‌شوند که این کار به شفافیت بیشتر شرکت‌ها نیز کمک خواهد کرد.
صالح ادامه داد: یکی دیگر از اقداماتی که برای سال آینده در راستای واگذاری‌ها مدنظر داریم این است که بجای واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه، شرکت مادر تخصصی را واگذار کنیم.
وی گفت: با این کار مقاومت‌های موجود بر سر راه واگذاری‌ها را از بین خواهیم برد و حتی با این کار می‌توان برخی از شرکت‌های گروه ۳ واگذاری‌ها را نیز عرضه و واگذار کرد.
وی گفت: اگر شرکت‌های بزرگ را به بورس ببریم، ۵ درصد سهام این شرکت‌ها را جهت کشف قیمت عرضه خواهیم کرد و ۵ درصد دیگر را نیز به سهام آزاد شناور اختصاص خواهیم داد.
صالح ادامه داد: نباید به بهانه حاکمیتی بودن یک شرکت، مقابل امر واگذاری‌ها و خصوصی سازی قرار گرفت و از واگذاری برخی شرکت‌ها ممانعت کرد. ضمن این که اگر به موضوع اهلیت در واگذاری‌ها نیز توجه کنیم، این موضوع یکی از موارد تضمین کننده موفقیت در امر خصوصی‌سازی به شمار خواهد آمد.
وی همچنین با تاکید بر این که در صورت اقبال بازار سرمایه این آمادگی وجود دارد که نسبت به عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس اقدام کنیم، افزود: در حال حاضر آگهی واگذاری سهام ۵ شرکت دولتی توسط سازمان خصوصی سازی منتشر شده است که قصد داریم سهام آن‌ها را تا پایان بهمن ماه در بورس و فرابورس عرضه کنیم.
رئیس کل سازمان خصوصی سازی ادامه داد: این که آیا سازمان خصوصی سازی باید سهام خود را به صورت تدریجی در بورس و فرابورس عرضه کند، نیازمند کارشناسی و بررسی دقیقی است؛ چرا که نباید با این کار موجب شویم تا وضعیت بازار سرمایه منفی شود و واگذاری‌های این سازمان اثر منفی بر معاملات این بازار داشته باشد.
وی گفت: در این راستا جلسات متعددی با سازمان بورس و اوراق بهادار داشته ایم و در این زمینه باید مدلی طراحی شود تا عرضه‌های سازمان خصوصی سازی به بهبود شرایط وضعیت معاملات بازار سرمایه منجر شود.
صالح همچنین با اشاره به این که اگر بخواهیم یک شرکت دولتی را بدون زیان‌ها و بدهی هایش به بخش خصوصی واگذار کرده، و این زیان‌ها را به شرکت مادر تخصصی و دولت منتقل کنیم کار درستی نیست، گفت: بر این اساس باید سازوکاری تعریف کنیم تا پیش از واگذاریها، اصلاح ساختار و بهبود شرایط شرکت‌ها صورت گرفته و آن‌ها را سودآور کرده و پس از آن اقدام به واگذاری آن‌ها کنیم.
وی اذعان داشت: یکی دیگر از مشکلات موجود در راستای واگذاری‌ها این است که برخی افراد بابت از دست دادن پست‌ها و منافع خود نگرانی دارند و از این جهت در امر واگذاری‌ها مقاومت کرده و خصوصی سازی را با مانع مواجه می‌کنند.
رئیس کل سازمان خصوصی سازی اضافه کرد: از سال ۱۳۸۰ تا کنون حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان از سهام و دارایی‌های دولت واگذار شده است که بخش قابل توجهی از این واگذاری‌ها از طریق بازار سرمایه صورت گرفته است که این موضوع بیانگر این مطلب است که سازمان خصوصی سازی و عرضه‌های دولتی، سهم زیادی در توسعه این بازار داشته است؛ چرا که پیش از واگذاری‌های دولت در بازار سرمایه سهام شرکت‌هایی همچون پالایشی، بانک ها، بیمه‌ها و ... به گستردگی امروز نبوده است.
وی گفت: همچنین از مجموع واگذاری‌های انجام شده از سال ۸۰ تا کنون تنها ۴ درصد واگذاری‌ها با چالش مواجه بوده است، اما متاسفانه تصور درستی از فعالیت‌های این سازمان در جامعه وجود ندارد. این موضوع از یک سو ظلم به سازمان خصوصی‌سازی و زحمت‌هایی است که طی این سال‌ها در راستای واگذاری‌های دولت کشیده شده و هم این که در مجموع به زیان واگذاری‌ها است.
همچنین در این نشست همچنین عباس عرب مازار، استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به این که موضوع اهلیت در واگذاری از جمله مواردی است که می‌تواند به شفافیت بیشتر واگذاری‌ها و نیز بهبود شرایط شرکت‌ها پس از واگذاری کمک کند، اذعان داشت: عرضه سهام شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه یکی از راهکار‌های قانونی برای خصوصی سازی در کشور است که باید بسته به شرایط کلی این بازار این عرضه‌ها انجام شود.
وی گفت: خصوصی سازی فرآیندی زمانبر است که البته در راستای اجرای این فرآیند نباید واگذاری صرف و فروش سهام و دارایی‌های دولت مدنظر باشد، بلکه باید بهبود کارایی و تولید نیز در این واگذاری‌ها اتفاق بیفتد، به همین دلیل اصلاح ساختار شرکت‌ها پیش از واگذاری برای رسیدن به این هدف بسیار مهم می‌باشد.
این گزارش می‌افزاید: سایر صاحبنظران اقتصادی و اساتید اقتصاد نیز در ادامه این نشست به ارائه نطقه نظرات خود در خصوص نحوه اجرای خصوصی سازی و واگذاری سهام شرکت‌های دولتی پرداختند و در این زمینه پیشنهاداتی ارائه کردند.