تغییری در وضع‌نمایندگان ردصلاحیت‌شده، نداشتیم

آقای عباسعلی کدخدایی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود برخی نمایندگان رد صلاحیت شده پیرو برخی رایزنی‌ها با شورای نگهبان و توصیه‌ها به این شورا تایید شده اند، تاکید کرد: چنین مساله وجود ندارد رای هیات مرکزی نظارت بر انتخابات درباره این داوطلبان، همان رای پیشین است.
وی افزود: البته در دوره بررسی صلاحیت داوطلبان در هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات مانند مرحله کنونی بررسی‌ها در شورای نگهبان، ممکن است آن هیات با ابهاماتی درباره داوطلبان مواجه می‌شد که از آنان برای دیدار و گفتگو دعوت می‌شد و از آنان سوال می‌کردند.
آقای کدخدایی اضافه کرد: پس از گفتگو با این داوطلبان، ابهامات؛ رفع و نظر هیات مرکزی بر انتخابات اعلام شده است.
قائم مقام دبیر شورای نگهبان، همچنین درباره ابهامات و اظهارات برخی مسئولان در خصوص رد صلاحیت برخی نمایندگان، گفت: چندین روز پیش که رئیس مجلس در این باره سخن گفت، حس کردم نمایندگانی که به شورای نگهبان آمدند و ما علل رد صلاحیتشان را توضیح دادیم، اطلاعات را به ایشان منعکس نکردند.
وی تصریح کرد: به همین علت در مصاحبه‌ای در این باره اعلام کردم که‌ای کاش این نمایندگان حداقل این مسائل را برای رئیس مجلس توضیح می‌دادند تا ایشان بداند که چه اتفاقی افتاده است.
آقای کدخدایی افزود: طبق ماده ۵ قانون انتخابات، نتایج مربوط به رد صلاحیت داوطلبان باید با آنان به طور محرمانه اطلاع داده شود و ما باید رعایت حرمت کنیم و نمی‌توانیم فریاد بزنیم که مثلا آقای ”زید“ که نماینده مجلس است بنابر چه علل و اتهاماتی رد صلاحیت شده است.
وی گفت: از طرف دیگر قانون گذار ما را مکلف کرده است که به داوطلبان اعلام کنیم و ما نیز طبق قانون عمل می‌کنیم و اکنون نیز، ​ روزانه شمار زیادی از نمایندگان رد صلاحیت شده و دیگر داوطلبان به شورای نگهبان می‌آیند و ما اطلاعات پرونده شان را به آن‌ها توضیح می‌دهیم و کارشناسان ما محتویات پرونده را برایشان قرائت می‌کند و آنان نیز اگر توضیحی داشته باشند می‌شنویم.
عضو حقوقدان شورای نگهبان افزود: ما فراتر از این نمی‌توانیم اقدام کنیم، اما اگر داوطلبان مایلند که محتوای پرونده شان را بیان کنند، مجازند.
آقای کدخدایی گفت: در پی اعلام اینکه برخی نمایندگان به علت مسائل اقتصادی رد صلاحیت شدند برخی از آنان ناراحت شدند و اظهاراتی داشتند، البته ما آنان را دعوت کردیم و مطالب را به آنان گفتیم می‌توانند بروند و اتهاماتشان را بیان کنند.
وی تصریح کرد: برخی رد صلاحیت‌ها به علت ارتباطات نامتعارف اخلاقی است که ما به خود این افراد گفته ایم و باز هم می‌گوییم، اما ما نمی‌توانیم در برابر دوربین شما اعلام کنیم که فلان نماینده مرتکب چنین جرائمی شده، چون هتک حرمت است و ما منع شرعی داریم اگر مایلند خودشان اعلام کنند.
آقای کدخدایی افزود: به رغم این محدودیت‌های قانونی و لزوم رعایت شریعت در حفظ آبروی افراد برخی معتقدند اعلام علنی نشدن علل رد صلاحیت داوطلبان سبب تضییع حقوق نظام و شورای نگهبان می‌شود، زیرا این شورا را به رد صلاحیت بدون دلیل داوطلبان متهم می‌کنند.
وی گفت: به هر حال این تکلیفی است که قانون گذار برای ما معین کرده است و ما هم تابع قانون هستیم، اگر قانون گذار اعلام کند که مستندات پرونده داوطلبان در رسانه‌ها نیز منعکس شود، شاید محتوای پرونده افراد را در مقابل دوربین شما اعلام کنیم.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین درباره معوق نگه داشتن اصلاحیه قانون انتخابات و استمرار مشکلات مربوط به اعلام نتایج بررسی صلاحیت داوطلبان تصریح کرد: ما مرتب از نمایندگان مجلس در این باره گلایه کردیم؛ آنان نه فقط به ما بلکه به جامعه بی مهری کرده اند.
آقای کدخدایی افزود: حق نیست که در این مقطع، قانونی با پایه‌های دهه ۶۰ به عنوان قانون انتخابات حاکم باشد که اشکالات عدیده‌ای در همه حوزه‌ها دارد و بخشی نیز مربوط به موضوع بررسی صلاحیت‌ها و اعتراض خود نمایندگان است.
وی گفت: اگر قانون را اصلاح و شرایط و موانع داوطلبی را تبیین و به معیار‌های کمی و عینی تبدیل می‌کردند دست ما را باز می‌گذاشتند و ما راحت‌تر می‌توانستیم پاسخگو باشیم و نمایندگان نیز بهتر می‌توانستند درک روشنی از علل و مدارک و مستندات مربوط به بررسی صلاحیت‌ها داشته باشند.
آقای کدخدایی با اشاره به نزدیک شدن روز انتخابات و مشکلات مربوط به تبلیغات نامزد‌ها به طرح این پرسش پرداخت که با قانون کنونی انتخابات، وضع تبلیغات چه می‌شود؟ مردم انتظار دارند که اگر تخلفی روی داد، قانون گذار آن را شناسایی و برای متخلفان، مجازات تعیین کند.
وی تاکید کرد: در این چارچوب باید مسئولیت نهاد‌ها و موضوع هزینه‌های انتخاباتی در نظر گرفته می‌شد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان، غفلت از موضوع شایستگی‌ها را از دیگر نارسایی‌های قانون کنونی انتخابات دانست و افزود: شاید در دهه‌های ۶۰ یا ۷۰ مفهوم شایستگی‌ها در عرف، موضوعی بود که مردم به راحتی می‌توانستند به آن برسند، اما اکنون چنین نیست.
آقای کدخدایی به طرح این پرسش که آیا افرادی که دارای شریط هستند، ​ شرایط شایستگی را نیز دارند؟ اضافه کرد: در سیاست‌های کلی ابلاغی از جانب رهبر معظم انقلاب به این موضوع اشاره شده است، اما همچنان به علت بی مهری مجلس، هیچ اقدام جدیدی در این باره نمی‌توانیم انجام دهیم و ناچاریم طبق قانون قدیمی اقدام کنیم.
وی همچنین درباره توصیه برخی به شورای نگهبان مبنی بر پرهیز از سختگیری در بررسی صلاحیت‌ها و در نظر گرفتن شرایط ویژه کشور تاکید کرد: شرط عقلی است که مسئولان همه نهاد‌ها اعم از قوای سه گانه، ​مجلس خبرگان و شورای نگهبان پاک دست و شایسته باشند در غیر این صورت اشکالاتی در روند پیشرفت جامعه ایجاد می‌شود.
آقای کدخدایی افزود: اگر مسئولان، مرتکب مفاسد اخلاقی و مالی باشند و شایستگی نداشته باشند طبعاً در روند پیشرفت کشور اثر گذار است.
وی با رد این ادعا که شورای نگهبان در بررسی صلاحیت داوطلبان، اصطلاحاً مته به خشخاش گذاشته است، تصریح کرد: به عنوان نمونه پرونده مربوط به آقای ”زید“ متشکل از ۴ جزء​ است و گزارش‌های متعددی درباره او داریم، اما صرفا به گزارش‌هایی استناد می‌کنیم که برای ما یقین حاصل شده است.
آقای کدخدایی افزود: گزارش‌هایی که در صحت آن شائبه داشتیم یا بر ”شنیده شده است و یا گفته می‌شود“ مبتنی بود، کنار گذاشتیم و به ویژه در این دوره از انتخابات شخص بنده در بررسی‌های دقیق، بسیار سختگیر بوده ام.
وی با قدردانی از تلاش‌های ۲۴ ساعته کارشناسان شورای نگهبان تاکید کرد: اگر صلاحیت برخی از نمایندگان مجلس تایید نشده ممکن است مبتنی بر انبوهی از گزارش‌ها علیه آنان باشد، اما ما صرفا به یکی دو مورد از گزارش‌ها که به طور قطع برای ما یقین حاصل شده بود، استناد کردیم.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح کرد: اتفاقاً ما در رسیدگی به پرونده‌ها مته به خشخاش گذاشتیم، اما به نفع داوطلبان و شاید بی راه نباشد به بسیاری داوطلبان رد صلاحیت شده که به ما اعتراض می‌کنند، بگوییم اگر می‌خواستیم همه گزارش‌ها و مستندانی را که به علت تردید و شبهه کنار زدیم، کنار نمی‌گذاشتیم، تعداد ۹۲ نماینده رد صلاحیت شده بیش از این رقم می‌شد.
آقای کدخدایی همچنین درباره رعایت حق الناس در بررسی صلاحیت‌ها گفت: یکی از ابعاد حق الناس فردی و بعد دیگر آن جمعی است به معنی که افراد شایسته باید انتخاب شوند و به مجلس راه یابند به ویژه اینکه مردم به ما اعتماد می‌کنند و دیدگاهشان این است که داوطلبان تایید صلاحیت شده، شایسته ورود به مجلس هستند.
وی افزود: قانون برای ما مقرر کرده است که هم حق الناس از جنبه فردی و هم از جنبه همگانی آن رعایت شود و اتفاقا در این جاست که اگر قانون رعایت شود اطمینان حاصل می‌کنیم که اولا مشارکت در انتخابات افزایش می‌یابد و در ثانی مجلس و نهاد‌های ذیربط کارآمد خواهند شد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان، با اشاره به رسیدگی به اعتراض داوطلبان رد صلاحیت شده در جلسات این شورا گفت: دیروز که پرونده این داوطلبان را بررسی می‌کردیم از مجموع ۱۵ پرونده، جز یک پرونده هیچ تغییری ایجاد نشد و اعضای شورا همان نظر هیات مرکزی بر انتخابات را داشتند.
آقای کدخدایی همچنین آمار داوطلبان انصرافی از ابتدای نام نویسی در انتخابات تا کنون را حدود هزار و پانصد نفر دانست و گفت: البته شمار دیگری در مسیر انتخابات تا روز ۲۲ بهمن که نتایج نهایی بررسی صلاحیت‌ها اعلام می‌شود انصراف می‌دهند.
وی همچنین درباره روند بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات میان دوره مجلس خبرگان رهبری گفت: با تلاش فق‌های معظم شورای نگهبان و برپایی آزمون‌های کتبی و شفاهی برای داوطلبان این انتخابات، ۲۸ داوطلب به عنوان واجد صلاحیت به وزارت کشور معرفی شدند.
سخنگوی شورای نگهبان افزود: تعداد زیادی از داوطلبان انتخابات خبرگان در آزمون کتبی نمره لازم را کسب نکردند و شماری نیز در آزمون شفاهی از حد نصاب برخوردار نبودند.
آقای کدخدایی گفت: حدود ۱۷۰ نفر از داوطلبان انتخابات خبرگان نیز انصراف داده بودند که در مجموع ۲۸ داوطلب به منظور رقابت برای ۷ کرسی مجلس خبرگان رهبری تایید صلاحیت و معرفی شدند.
وی با اشاره به فرصت ۳ روزه برای داوطلبان تایید صلاحیت نشده مجلس خبرگان افزود: البته به شکایات این افراد در جلسه فق‌ها رسیدگی و اعلام نتیجه می‌شود، اما چون تعداد زیادی از داوطلبان در آزمون کتبی و شفاهی نمره لازم را کسب نکردند، طبعاً امکان تجدید نظر در صلاحیت آنان و در موضوع علمی وجود ندارد، اما در خصوص صلاحیت‌های عمومی اگر اطلاعات و مستنداتی باشد حتما بررسی و اعلام نظر می‌شود.
سخنگوی شورای نگهبان توصیه کرد: از فعالان سیاسی به ویژه مقامات رسمی کشور انتظار داریم اگر پرسش یا ابهامی دارند تماس بگیرند تا آن را رفع کنیم.
آقای کدخدایی افزود: نمایندگان رد صلاحیت شده هم اگر ابهامی دارند می‌توانند مانند روز‌های قبل بیایند تا به آنان توضیح دهیم.
وی در پایان با تاکید بر لزوم پرهیز از پیش داوری درباره عملکرد شورای نگهبان اضافه کرد: در این چند روز شاهد بودم که درباره اقدامات شورای نگهبان خیلی پیش داوری شد در حالی که مستندات و مدارک ما متقن است.