آبادانی در روستاها به سبک پردیس، آغاز اجرای این طرح از قزوین
طرح پردیس برای نخستین بار در کشور با هدف توسعه اقتصادی و اشتغال در روستاها و ایجاد مجموعههای تولیدی در ۶ روستای استان قزوین اجرایی میشود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، ایده طرح پردیس روستایی برای نخستین بار از سوی عیسی قبادی، معاونت اقتصادی استانداری قزوین در جمعی با حضور مسئولان عنوان و در دستور کار قرار گرفت. به گفته مسئولان اجرایی استان، این طرح قرار است با ایجاد حلقه واسط بین مشاغل خانگی و مجموعههای تولیدی، ایجاد زنجیره تولید و بازاریابی، صادرات محصولات کشاورزی و صنایع دستی، فرآوری مرکبات و محصولات باغی و همچنین احداث و راه اندازی کارگاههای صنعتی، آهنگ توسعه روستایی را شتاب دهد.
آغاز طرح پردیس روستایی در قزوین تا ۲ ماه آینده معاونت اقتصادی استانداری قزوین میگوید: اگر مسئولان و دستگاههای متولی در بخش اقتصاد و روستا همکاری کنند، تا ۲ ماه آینده نخستین طرح پردیس را در یکی از روستاهای قزوین آغاز می کنیم. عیسی قبادی درباره ضرورت طرح پردیس روستایی میافزاید: متاسفانه به علت اینکه روستاها مورد بیتوجهی قرار گرفته اند و برای آنها سرانه تولید روستایی در نظر گرفته نشده است با میلیاردها تومان هزینه در روستاها نتوانستیم به اهداف توسعه دست یابیم. قبادی اضافه کرد: یکی از اهداف طرح پردیس روستایی، ورود کارخانجات و کارگاههای تولیدی به نزدیکی مناطق روستایی است تا عدهای که بومی و متقاضی تولیدند بتوانند نقش فعالی در این بخش ایفا کنند. اگرچه این طرح در مراحل مطالعه، برنامهریزی و هماهنگی بین دستگاهی است و هنوز اجرایی نشده، اما قراره که در مرحله اول این طرح، از مجموع ۱۸۰ روستای مطالعه شده در استان قزوین، ۶ روستا در دستور کار قرار گیرد. کارشناسان معتقدند: اگرچه اهداف طرح پردیس ، رشد و توسعه روستاهاست، ولی اگر این طرح به درستی اجرایی نشود، موجب بدتر شدن وضعیت روستاها خواهد شد.
چالشهای احتمالی پیش روی طرح پردیس روستایی در همین زمینه یکی از کارشناسان اقتصادی میگوید: باید ببینیم که منظور ما از طرح پردیس روستایی چیست و ما به دنبال انجام چه نوع فرآیند و تولید اقتصادی هستیم، چون به عقیده من اجرایی شدن یک طرح با هدف توسعه، آن هم بدون تعیین نوع تولید، چندان منطقی به نظر نمیرسد. احسان صمدی میافزاید: برخی از مسئولان تصور میکنند که علت اصلی مهاجرت از روستاها، نبود تولیدات کافی است، درحالی که تولید روستایی از ابتدای تاریخ تاکنون مشخص بوده و جامعه روستایی بیشتر به خاطر نبودن حمایتهای لازم سرخورده و گلهمند شدهاند. به گفته صمدی اولین چالش پیش روی طرح پردیس روستایی ورود سرمایهگذاران غیربومی به روستاهاست که با توجه به بافت سنتی روستاها و کمبود منابع طبیعی و ابزار تولید، سرمایهگذاران به طور قطع با استقبال مناسب از سوی روستائیان روبرو نمیشوند. او با بیان اینکه برای راهاندازی هر شغل به یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تا سه میلیارد ریال سرمایه نیاز است، اضافه میکند: اگرحرفهای با ۱۰ فرصت شغلی در روستاها ایجاد شود به ۳۰ میلیارد ریال سرمایه نیاز است که به نظر میرسد تامین آن برای یک فرد روستایی ممکن و چندان به صرفه نباشد.
جوانان تحصیلکرده روستایی، اهداف اجرای طرح پردیس اما معاونت اقتصادی استانداری قزوین به بیکاری جوانان تحصیل کرده روستایی اشاره می کند و از منظر دیگر میگوید: اگر به فکر اشتغال جوانان روستایی نباشیم، مهاجرت افزایش مییابد که به گسترش حضور سالمندان در روستاها منجر میشود. قبادی میافزاید: لذا به خصوص دانش آموختگان روستایی باید شناسایی شوند تا در طرح پردیس روستایی مشارکت کنند. او اضافه میکند: برای آموزش بهتر روستاییان در طرح پردیس روستایی در بخش کشاورزی، ضروی است هنرستانهایی متناسب با اقتصاد روستایی دایر تا به آموزش آنان اقدام شود.
پرداخت تسهیلات در طرح پردیس موفقتر از سایر تسهیلات قبادی، پرداخت تسهیلات روستایی در طرح پردیس را موفقتر از سایر تسهیلات میداند و معتقد است: روش پرداخت تسهیلات به پردیس روستایی نباید طوری باشد که به یک نفر پول بدهیم و امیدوار باشیم تا قالیبافی کند، چون عمدتا تسهیلات اعطایی با تمرکز در تولید هزینه نمیشود، درحالی که اگر تسهیلات به سرمایهگذار روستایی پرداخت شود، او به راحتی میتواند تصمیم بگیرد که چند نفر باید قالی ببافند و چگونه محصولات خود را توزیع یا صادر کند.
طرح پردیس روستایی نباید بافت روستاها را تغییر دهد مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایهگذاری استانداری قزوین هم میگوید: هدف از اجرای طرح پردیس روستایی، ایجاد فرصت به منظور تولید، بستهبندی، عرضه و بازاریابی در بخش محصولات است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. مرتضی علیخانی میافزاید: در حال حاضر اراضی زیادی در نزدیکی روستاها شناسایی شده اند که مالکان آنها متقاضی سرمایهگذاری اند و میخواهند از نزدیکان خود برای نیروی کار استفاده کنند، اما سند آمایش استان که ۱۰ سال از تاریخ آن میگذرد این اجازه را به متقاضی نمیدهد و به همین جهت آنان ناخودآگاه به سمت شهرکهای صنعتی هدایت میشوند. علیخانی به حفظ بافت روستایی تاکید می کند و میگوید توجه ما در طرح پردیس روستایی باید دوری از صنایع آلاینده باشد تا نخست آنکه بافت روستایی به هم نخورد و سپس بتواند با ویژگیهای ساخت و جنس روستایی عجین شده و باعث مهاجرت معکوس شود. علیخانی میگوید: همیشه امکان دریافت تسهیلات سنگین برای سرمایهگذاران وجود ندارد و این درحالی است که در طرح پردیس روستایی میتوان با هزینههای کم، تولید و صادرات محصولات کشاورزی را پیگیری کرد.
اجرای طرح پردیس در ۶ روستای استان مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین هم میگوید: برای توسعه اشتغال و رونق تولید در مناطق محروم، طرح پردیس برای روستاهایی که دارای ظرفیتهای گردشگری، اقتصادی و تولیدی است اجرایی میشود. اکرم نجفی میافزاید: در حال حاضر روستاهای شاهین تپه و عصمت آباد در شهرستان بویین زهرا، روستاهای هیر و کلج در شهرستان قزوین، روستای کلنجین در شهرستان آوج و روستای فارسجین در شهرستان تاکستان برای طرح پردیس روستایی انتخاب شدهاند. به گفته نجفی متاسفانه با اینکه ۱۸۰ روستای استان قزوین برای توسعه مطالعه شده و همه ساله نیز ۸۹ روستا به آن اضافه میشود، اما اعتبارات دولتی متناسب با نیازهای روستایی تخصیص داده نمیشود؛ درحالی که قزوین جزء نخستین استانهای کشور در انجام طرح مطالعه روستایی است و باید نسبت به توسعه روستاهای آن نگاه جدیتری لحاظ شود. او اضافه میکند: با وجود تسهیلات فراوانی که برای توسعه روستاها پرداخت شده، اما گزارشها حاکی است که میزان انحراف تسهیلات اشتغال در روستاهای استان ۲۵ درصد بوده که بالاتر از میانگین کشوری (۱۶ درصد) است.
مهمترین اقدام درطرح پردیس روستایی همکاری بین دستگاهی نجفی مهمترین اقدام در طرح پردیس روستایی را همکاری بین دستگاهی عنوان و تاکید میکند: تقسیم کار باعث میشود تا هر دستگاه اقدامات لازم را با دقت به سرانجام برساند که البته برای بهتر برگزار شدن این طرح سند پیمان همکاری روستایی (سپهر) منعقد شده و در آینده نزدیک نیز رونمایی میشود. مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین با اشاره به اقدامات سریع برای توسعه ۳۱ شهرستان کمتر توسعه یافته در کشور میگوید: آوج به عنوان شهرستان محروم استان قزوین شناخته شده وضروری است برای مرحله نخست که طرح پردیس در آن آغاز میشود فرآیندهای اداری و صدورمجوزها در آن با سرعت بیشتری انجام شود. نجفی به ظرفیت برخی روستاها در بخش تولیدات محصولات باغی اشاره و تاکید میکند: براساس مطالعات انجام شده، با توجه به اینکه روستای شهیدآباد در تولید سیب فعالیت دارد، اما متاسفانه با انتقال محصولات آن به سردخانه فقط توانستهایم آن را در بازارهای تهران توزیع کنیم درحالی که اگر فرآوری لازم برروی آن انجام شود، امکان توزیع و بهرهمندی بهینه تا ۱۲ محصول نیز در ان فراهم میشود. مدیرکل دفتر امور روستایی وشوراهای استانداری قزوین همچنین میگوید: اگر روستاهایی ظرفیت اجرای طرح پردیس را داشته باشند ما آمادگی داریم این طرح را در آن روستاها اجرا کنیم. بگفته نجفی برای شناسایی زمین در اجرای طرح پردیس روستایی شش ماه فرصت داده میشود و پس از آن تمام زیرساختها در این روستاها ایجاد میشود و اگر زمین تعیین نشد این اولویت به سایر مناطق داده خواهد شد. او اظهارامیدواری میکند: با اجرای موفق طرح پردیس روستایی در استان قزوین بتوان الگوی مناسبی برای کمک به اشتغال و رونق تولید در روستاها ارائه کرد.
طرحهای تولیدی، صنایع تبدیلی و کارگاهی دراولویت در اجرای طرح پردیس روستایی طرحهای تولیدی، صنایع تبدیلی و کارگاهی در اولویت قرار دارد. از زمان آغاز فعالیت هدایتالله جمالیپور به عنوان استاندار قزوین (۶ شهریورماه سال جاری) تاکنون، همواره تاکید بر پیشرفت و آبادانی روستاها به عنوان زیربنای جامعه شهری مورد تاکید قرار گرفته است. طرح پردیس روستایی گرچه با محوریت دفتر امور روستایی و شوراها و دفتر جذب و حمایت از سرمایهگذاری استانداری قزوین پیش میرود، اما باید دید که دستگاههای اجرایی برای بهتر اجرا شدن این طرح تا چه اندازه همکاری و مساعدت خواهند کرد.