پخش زنده
امروز: -
سود رنج باغداران قطب مرکبات کشور همچنان عاید دلالان و واسطه ها می شود مسئولان به دنبال تدوین برنامه ای برای توزیع عادلانه این سود هستند .
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران، ، ترنج دختر مشهدی حسن که سالیان سال است ، همچون پدر و پدر بزرگش باغ مرکبات دارد و باغداری به مدت صد سال است در میانشان نسل به نسل گشته است همان موقع که واریته( نژاد) پرتقال وارد ایران شد ، میاندورود بود و باغ پرتقال آنان. با او در گوشه ای از باغ که بساط چای آتشی برای کارگران پهن کرده بود می نشینم و هم صحبت می شوم بی انکه چیزی بگوید به انتهای ناپیدای باغ نگاهی کرد و آهی پر از حسرت و اندوه کشید و گفت چه فایده دارد؟ توی سرمای زمهریر پاییز و زمستان جان بکن و پول کارگر ، سم ، کود، جعبه و هزار خرج دیگر ، آخرش چی می شود ؟ آن موقع ها که آقا جانم تعریف می کرد قصه پنجاه سال قبل ، قصه ارباب و خان ، چه دسترنج ها که با خان بازی های آن موقع ها برباد رفت ، مزد یکسال امثال پدربزرگ هایمان که تو جیب ارباب ها رفت و برای ما هم قصه تکرار می شود البته جوری دیگر ، الان ارباب های امروزی اسم و رسمشان عوض شده است .
دلالان ره صد ساله را یک شبه طی می کنند
ترنج درباره چرایی نوسانات پرتقال و موجی از گرانی های مبهم این محصول خوش و آب رنگ برایم گفت. او که فارغ التحصیل کشاورزی است معتقد است عوامل گوناگونی بر بازار مرکبات تاثیر می گذارد عواملی همچون درختان قدیمی مرکبات که واریته مقاوم و با کیفیت ندارد و در نتیجه محصول مرکبات یک شکل و یک دست روانه بازار نمی شود و بازار پسند داخل و خارج نمی شود ابتدا باید من باغدار با خودم این مسائل را حل کنم ، اما این ها دلیل واقعی گرانی مرکبات در خارج استان نیست دلیلش این است که در این بخش از صنعت آنکه زحمت کمتری می کشد سودی چند برابر عایدش می شود آن هم به دست دلال یا همان واسطه ها ، تا دیروز واسطه بخش خصوصی بود و پول به جیب می زد اما این بار بخش دولتی شده واسطه، افزایش قیمت بنزین هم شده بهانه جدید.
بررسی عوامل تاثیرگذاری بر قیمت نهایی پرتقال
قیمت بنزین یا مقدارعرضه و تقاضا کدامیک بر قیمت میوه تاثیر بیشتری دارد،با ترنج از باغ تا بازار میوه و تره بار و رسیدن به دست مصرف کننده همراه می شویم .
حدودا یک ماهی است پرتقال مازندران روانه بازار شده اما موضوع مهم قیمت نهایی برای مصرف کننده است ، اولین حلقه زنجیره باغدار است ،ترنج می گوید : بستگی به کیفیت بار دارد از هزار و دویست شروع می شود تا هزار و ۶۰۰ تومان فعلا از باغدار خریداری می شود. او می گوید: با میانگین قیمت هزار و ۳۰۰ تومان حلقه دوم زنجیره ، یعنی چیدن میوه در باغ تا حمل پرتقال به سورتینگ شکل می گیرد.
کربلایی محمد حدود ۱۰سال است که سورتینگ دار است و می گوید: کیلویی ۳۰۰ تومان هزینه جمع آوری کارگری پرتقال است. او شروع به حساب و کتاب های این قسمت می کند و می گوید: سبد ۳ یا ۴ کیلویی شده هزار و ۳۰۰ تا ۷۰۰ تومان ،کیلویی سیصد هزینه سبد ، کیلویی ۱۵۰ تومان هزینه حمل سبد به باغ و حمل پرتقال از باغ به سورتینگ و کیلویی ۴۰۰ تومان هزینه بسته بندی ،سورت و چیدن در انبار می شود. به گفته او با اضافه کردن هر کیلو ۱۰۰ تومان هزینه حمل از سورتینگ به میدان میوه ساری قیمت به دو هزار و پانصد و پنجاه تومان می رسد .
حلقه سوم ،حجره داران میدان بار میوه ساری
ترنج بیان اینکه حلقه سوم ،حجره داران میدان بار میوه ساری هستند،گفت: هشت تا ۱۰ درصد حجره دار حق العمل می گیرد با افزایش حق العمل قیمت به دو هزار و ۷۵۴ تومان می رسد.
حلقه چهارم حمل میوه با نیسان و کامیون های باربری
ترنج می گوید این فصل بیشتر پرتقال مازندران توسط وانت های نیسان حمل می شود. علی خوش اسلام یکی از راننده های نیسان می گوید: قبل از گرانی بنزین نرخ کرایه حدود سیصد هزار تومان بود اما با شرایط جدید قیمت ها حمل بار پرتقال از میدان میوه ساری تا تهران هفتصد هزار تومان شده است.
او با بیان اینکه بارها یکروزه به مقصد می رسد و کیلویی سیصد تومان هزینه دارد ، افزود: بارهای که دو روزه به مقصد می رسد ۴۵۰ تا ۵۰۰ تومان هزینه راه دارد.تا اینجا با در نظر گرفتن افزایش قیمت بنزین ، قیمت پرتقال به سه هزار و ۵۴ تومان می رسد، حلقه های این زنجیره در مازندران تمام می شود.
حلقه پنجم ، میدان میوه و تره بار تهران
برای پیگیری با خودروی حمل پرتقال ترنج باغدار میاندورودی تا میدان مرکزی میوه و تره بار تهران همراه شدم ، ساعت از دو نیمه شب گذشته و تا چشم کار میکند نیسان های آبی با بارهای نارنجی سوسو می زند. یکی از حجره داران میدان میوه و تره بار تهران می گوید: جدا از ماشین های سنگین ، روزانه ۸۰۰ دستگاه نیسان ، پرتقال مازندران را به این میدان بار می اورد.او می گوید: قیمت پرتقال مازندران حدود سه تا سه هزار و پانصد تومان و همراه با سبد و واکس خورده نهایت ۴ تا ۴ هزار و پانصد تومان خریداری می شود. حسنعلی راننده نیسان که اهل میاندورود است می گوید: کرایه حمل پرتقال ها از میدان تره بار تا شمال تهران حدود ۱۵۰ هزار تومان است که نهایت به ازای هر کیلو ۱۰۰ تومان اضافه می شود.
مقصد بعدی مغازه های میوه در پایتخت
پس می بایست از میدان میوه تره بار ، پرتقال ها با قیمت ۳ هزار و ۱۵۴ تومان راهی مغازه های شمال تهران شود ، حالا باید ببینیم این میوه خوش و آب رنگ مازندران در مغازه های پایتخت هم به همین قیمت بفروش می رسد؟ یکی از مغازه داران شمال تهران می گوید: پرتقال درجه یک کیلویی حدود ۶ هزار و پانصد تا هفت هزار تومان و درجه دو و سه ۶ تا ۴ هزار تومان بفروش می رسد.
فاصله قیمت حدود چهار هزار تومانی از دلالی میوه تا کمبود نظارت ها
دو نفر از فروشندگان می گوید: پرتقال را بیشتر از دلالان میدان بار خریداری می کنیم ، برای حجره دار به صرفه است که به دلال بدهد . آنها می گویند : پرتقال تا دست فروشنده برسد هشت تا ۹ هزار تومان در تهران خرید و فروش می شود.
پیشنهادهای کارشناسی برای توزیع مناسب سود
بسیاری از کارشناسان وجود یک شبکه توزیع ضعیف و غیر قابل نظارت را علت اصلی این مشکلات می دانند. رحمانی وزیر صنعت می گوید: متاسفانه دلالان و واسطه ها بیشتر از تولید کننده ها سود می برد، وزارت جهاد کشاورزی باید یک برنامه تدوین کند تا دلال و واسطه گر در حد خودش سود ببرد.
شعبانی مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران نیز می گوید: برای همه بخش ها و خدمات شبکه تولید تا توزیع پرتقال شمال حق العمل مناسبی باید در نظر بگیریم تا یکسان سازی قیمت میوه را شاهد باشیم نباید در برخی شهرها پرتقال ارزان و برخی دیگر گران باشد.
مازندران قطب مرکبات کشور است تولید سالانه اش بیش از ۲ میلیون 800 هزار تن است سهم پرتقال یک میلیون و ششصد هزار تن ،نارنگی ۸۰۰ هزار تن و بقیه انواع مرکبات است ،حال چاره کار برای کسانی که به قیمت منطقی میوه قانع نیستند تنها نظارت سفت و سخت دستگاههای نظارتی است و بس تا بازار میوه به سامان برسد.
نویسنده :آتنا رستمی آله خیلی