کاغذ تحریم ها در راکتورهای ایرانی حل شد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دختری معصوم که دیگر مویی بر سر نداشت و مادری که با صدای بلند گریه می کرد و اشک می ریخت و از نبود دارو برای فرزند بیمارش نگران بود، این ویدیوی تاثیرگذار که در فضای مجازی به آن برخوردم، حالا دغدغه من هم شده برای پیگیریِ خلایی که با جان انسان ها سر و کار دارد.

برای دانستن علت بیماری این دخترک که مادرش آن را مریم صدا می کرد، به مطب دکتر میرزایی رفتم، با دیدن فیلم گفت: این مریمِ که سال ها پیش درگیر بیماری سرطان شده بود.

او که متخصص آنکولوژی است، افزود: آن زمان داروهای بیماران سرطانی نایاب بود و این خلا هم جسم بیمار را می رنجاند و هم روح و روان اطرافیانش را می آزرد، اما این مشکل رفع شده آن هم در همین قم خودمان.

جمله پایانی خانم میرزایی نقطه امیدی بود برای پیگیری بیشتر، این بار با همان ویدیو به سراغ رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آقای سیجانی رفتم، او نشانی کارخانه ای را داد تا چگونگی این اتفاق را در آنجا جستجو کنم.

15 کیلومتر دورتر از شهر قم در شهرک صنعتی شکوهیه، سوله ای 20 هزار متری بود با سقفی نارنجی که در دل سالن های طویلش نیروی های بسیاری مشغول کار بودند؛ اینجا می شد از نزدیک عزم و اراده جوان ایرانی را به نظاره نشست؛ آنجایی که تکه های فولاد سخت در برابر ایده مردی جوان نرم شده، شکل می گیرد و تبدیل به مخازن شیشه ای می شود.

طبق تحقیقاتم و اسنادی که به دست آوردم، نام این کارخانه پایش به پنتاگون (مقر فرماندهی آمریکا) هم رسیده و کلینتون وزیر امور خارجه اسبق آمریکا از آن به عنوان سایتی مخفی برای فعالیت های هسته ای ایران نام برده است، این اسناد در روزنامه هاآرتص چاپ اسرائیل منتشر شده است.

آقای جنتی پر انگیزه از روزهای گذشته و حال گفت؛ اینجا مخازن گلس لایند یا همان راکتور تولید می شود، این محصول در برابر واکنش های شیمیایی مقاوم است و از طرفی برای مصرف کننده توجیه اقتصادی دارد چرا که از مواد و آلیاژهای گران قیمت استفاده نمی شود.

گره ای که تحریم ها ساخت

در گذر این چهل سال هر بار که گره ای به جان اقتصاد افتاد این مردان پارسی بودند که با تبدیل علم به عمل گره گشایی کردند، مثلا در همین ساخت راکتور آقای جنتی گفت که با توجه به کاربردهای خاص این محصول و نیاز شدید ایران به واردات، فروش آن به کشور ما با محدودیت بالایی رو به رو بود، به همین خاطر نیاز شد که راکتور در داخل ساخته شود.

مدیر عامل جوان شرکت شیمی آذر جام در لابه لای درس های دوران دانشجویی به دنبال خودباوری و تبدیل ایده اش به عمل بوده است؛ او گفت: وقتی بروشورهای تولیدات شرکت های خارجی را با حسرت نگاه می کردم با خودم می گفتم آیا روزی می رسد که ما در ایران بتوانیم همچین محصولی بسازیم؟ آقا جنتی ادامه داد: برای تحقق این آرزو 9 بار زمین خوردم اما ده بار بلند شدم تا بتوانم راکتورهایی با کیفیت تولید کنم.

همه این فراز و نشیب ها در فضای محدود یک زیر پله اتفاق افتاده و سپس طرح توسعه را گذرانده است، او می گفت: ریسک کردم، اما توانستم محصول را به صنایع شیمیایی کشور معرفی کنم، البته یکی از پایه های موفقیت من اعتماد مصرف کنندگان به محصولم است به طوری که در حال حاضر شرکت های بزرگ پتروشیمی و دارویی کشور متقاضی این راکتورها هستند.

آقای میرشاکی مدیر این شرکت هم گفت: این راکتورها کاربردهای دو گانه دارد، هم در صنایع پتروشیمی، داروسازی، شیمیایی و بهداشتی نقش موثری دارد و هم در صنایع نظامی و هسته ای.

در کارخانه که بودم تلفنی با آقای شاملی معاون امور صنایع  و معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم، گفت وگو کردم، او راکتور را محصولی استراتژیک و مهم دانست و گفت: چنین کارخانه هایی در هر استانی یعنی توسعه اقتصاد و کمترین مزیتش اشتغال برای صدها نفر است.

مخازن سه هزار لیتری تا 33 هزار لیتری موجود در این کارخانه، اقتصاد منهای نفت را برایم یادآور می شد، به مخصوص وقتی مدیرعامل شیمی آذرجام از ارزآوری 200 هزار دلاریش گفت.

او افزود: علاوه بر این ارزآوری، سالانه 15 میلیارد تومان هم در داخل محصول به فروش می رسد که به همین میزان از خروج ارز هم جلوگیری می شود.

ایران در سکوی پنجم فناوری تولید راکتور در جهان

در دنیا کشورهای هند، چین، مجارستان قدمت بسیاری در تولید راکتور دارند و آقای جنتی می گفت: شرکت من تنها شرکت تولید کننده این مخازن در کشور است که حالا رتبه پنجم جهان را به لحاظ داشتن فناوری ساخت راکتور داراست.

شیمی آذرجام با قدمت دوازده ساله اش حالا می تواند نیاز صد در صدی داخل را تامین کند؛ برای رسیدن به اعتمادی که این تولید کننده از آن سخن می گفت باید به سراغ صنایع بالادستی هم می رفتم.؛، آقای نوحی وجود محصولات تنها واحد صنعتی تولید راکتور کشور را در این شرکت تایید کرد، اما بعد از دو ماه پیگیری و صحبت با کارشناسان مربوط به دلیل مصالح ملی اجازه ورود داده نشد.

آنچه پر اهمیت است کاربردِ بلافصل این محصول در تولیدات هسته ای ماست.

نبض تپنده صنعت داروسازی ایران با وجود راکتورها

باید فکر دیگری کرد، یادم آمد زمانی که در شرکت شیمی آذرجام بودم، آقای علیرضایی سرپرست سالن راکتورگلاس لایند( مخازن شیشه ای) با ظرفیت 5 هزار لیتری را به من نشان داد که به سفارش یک شرکت تولید مواد موثره دارو در شهر ساوه آماده شده بود.

در یک روز بارانی راهی شهرک صنعتی کاوه شدم برای رسیدن به جایی پر از همان راکتورهایی که خانم کلینتون آن ها را در سایتی مخفی معرفی کرده بود، شرکت دانش بنیان آقای حاتمی.

از مدیر عامل آن پرسیدم اگر این راکتورها نبود و ساخته نمی شد، کشور چه وضعیتی داشت، گفت: شرکت هایی مانند ما و به طبع آن شرکت های تولید داروهای ساده ای مثل قرص استامینوفن تا داروهای ضد سرطان همه تعطیل می شدند.

تولید نخستین نانو داروی ضد سالك دنیا، شكستن انحصار داروهای نوتركیب توسط متخصصان ایرانی، تولید انبوه داروی ضد سرطان به نام «دوكسوروبیسین لیپوزومال» و تولید انسولین قلمی برای نخستین بار در دنیا، بخشی از دستاوردهای دو سال گذشته در حوزه صنعت داروسازی كشورِ که با راکتورهای کارخانه آقای جنتی به دست آمده است.

این ها همه تنها بخشی از دستاوردهای راکتورهای وطنی است، تولید آب سنگین و کیک زرد در حوزه هسته ای هم حاصل تلاش این جوان نخبه برای رسیدن به فناوری تولید مخازن ضدخوردگی است.

آقای حاتمی تکنولوژی شرکت شیمی آذر جام را یکی از تکنولوژی های سطح بالای جهان دانست و گفت: این شرکت با خدمات پس از فروش و رصد عملکرد دستگاه هایش این اطمینان را به خریداران می دهد که با مشکلی مواجه نخواهند شد.

آقای رحمتی مدیر این واحد که 28 سال در صنعت داروسازی کشور مشغول فعالیت است و تجربه کار با راکتورهای دیگر را هم دارد، می گفت: به جرات می گویم که قابل رقابت بودن راکتورهای شیمی آذر جام با راکتورها کشورهای مجارستان، چین و هند مشهود و از طرفی عمر بالای این مخازن وطنی بر اعتبارش افزوده است.

ویروسی برای دشمنان، دارویی برای بیماران

یادم آمد، آقای جنتی مرد میدان این روزهای کارزار اقتصاد می گفت: در طول این سال ها مسیر کشتی هایی که حامل بار مواد اولیه شرکت بود توقیف، کانتینر ما تخلیه می شد و سپس آن کشتی ها به راه خود ادامه می دادند که از این بابت خسارت های بسیاری دیدم؛ اما امروز خوشحالم کشورهایی مانند هند که ده سال پیش به ما کالا نمی فروختند، در سال های اخیر هدف صادراتی محصول من شده اند.

این راکتورها کاغذهای تحریم را در خود حل کردند و حالا می چرخند و می چرخند تا صنعت داروسازی کشور با تولید 95 درصد نیاز بیماران، در مسیر خودکفایی قرار گیرد همچون آرام بخشی قوی که سیل اشک های مادران این سرزمین را به لبخندی معصومانه تبدیل می کند.

حاجی احمدی _ خبرگزاری صدا و سیما_ قم