ضرورت مقاوم سازی خانه های روستایی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز چهارمحال و بختیاری، استان چهارمحال و بختیاری به رغم برخورداری از طبیعت زیبا و ظرفیت‌های گردشگری، کشاورزی و دامپروری، اما هر چقدر که از مرکز استان به سمت روستاها فاصله بگیریم خدمات رفاهی و زندگی هم با استانداردهای امروزه فاصله می‌گیرد.

در کوچه پس کوچه‌های یکی از روستاهای شهرستان کوهرنگ قدم می‌زنم، با برداشتن هر قدم حجم زیادی از خاک به هوا بلند و لباس‌های مشکی‌ام کاملاً خاکی می‌شود.

همچنان به قدم زدن ادامه می‌دهم، خانه‌هایی ساخته شده از سنگ و گل که حصاری برای حفاظت ندارند؛ صدای بچه‌های قد و نیم قد فضای کوچه را پر کرده است؛ با خود فکر می‌کنم، آیا این خانه‌ها امنیت کافی برای سکونت این خانوارها را دارند؟

با نگاه اول می‌توان متوجه شد که در زمان وقوع زلزله ای نه چندان شدید و یا بارش بارانی سیل‌آسا، این خانه‌ها مکان امنی برای ساکنانش نیست.
با وجود تلاش مسئولان در اجرای مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی، روستاهای چهارمحال و بختیاری به ویژه در شهرستان کوهرنگ همچنان آسیب‌پذیرترین نقاط در برابر بلایای طبیعی هستند.

** سکونت حدود 200 هزار نفر در خانه‌های روستایی غیرمقاوم

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی چهارمحال و بختیاری با بیان این که یکی از فعالیت‌های بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در ابتدای کار، ساخت خانه برای افراد فاقد مسکن یا مسکن غیرمقاوم بود؛ می گوید: هم اکنون چهارمحال و بختیاری جزء استان های پیشرو در مقاوم سازی مسکن است و از مجموع 180 روستای در معرض خطر(رانش زمین و ریزش سنگ) شناسایی شده در سطح استان، 85 روستا با همکاری دیگر دستگاه ها جابجا شده یا با اقدامات نگهدارنده و پایدار سازی به شرایط پایداری رسیده اند؛ اما حدود 50درصد دیگر به مقاوم‌سازی نیاز دارند.

سهراب رئیسی می افزاید: حدود 200 هزار نفر از مردم روستاهای ما در خانه‌های روستایی غیرمقاوم سکونت دارند که در حوادث طبیعی احتمال آسیب به این خانه‌ها بسیار زیاد است.

یکی از مسئولان محلی می‌گوید: تمام ساختمان‌های مسکونی منطقه پشتکوه و موگویی در شهرستان کوهرنگ غیرمقاوم هستند.

مصطفوی، فرماندار شهرستان کوهرنگ می‌گوید: 80 درصد از ساختمان‌های روستاهای منطقه پشتکوه موگویی مقاوم نیستند؛ همچنین نزدیک به 60 درصد ساختمان‌های منطقه بازفت و صمصامی هم نیاز به مقاوم‌سازی دارند.

رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در تلاش هستیم تا سال 1404 حدود 80 درصد خانه‌های روستایی را مقاوم‌سازی کنیم؛ می گوید: از ابتدای تأسیس بنیاد مسکن تاکنون با کمک بانک های عامل 500 میلیارد تومان تسهیلات و 20 میلیارد تومان کمک بلاعوض برای مقاوم سازی مسکن های روستایی پرداخت شده است؛ همچنین 160 میلیارد تومان هم برای مناسب سازی و بهسازی روستاها پرداخت شده است.

به گفته رئیسی، 47 روستای در معرض خطر در استان باقی مانده که با توجه به هزینه و زمان بر بودن مطالعات ژئوپولوتیک روستاها اعتبار بالایی نیاز دارد؛ اما در دو سال اخیر با توجه به سفر آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور به استان شش میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار برای انجام مطالعات مصوب شد که موافقت شده است و در حوزه کارشناسی در حال پیگیری برای دریافت اعتبار هستیم.

وی می گوید: امیدواریم مطالعات در طول بازه زمانی یک ساله انجام شود و با اولویت بندی روستاهای در پهنه خطر، به موازات پیشرفت کار برای اجرا تصمیم گیری می شود.

آقای رئیسی می افزاید: با مشارکت مردم، روستاهای لندی و سرتنگ محمودی جابجا شد و روستای سید محمد در مرحله انجام مطالعات و روستای رحیم آباد درجا سازی خواهد شد.

با سفر به بخش مرکزی لردگان، منازل روستایی در این منطقه را می بینی که با مصالح موجود در طبیعت عجین شده و سنگ و چوب بیشترین نقش را در ساخت آن‌ها ایفا می‌کند.

روستای سیدمحمد جزو روستاهای در معرض خطر سیل و زلزله در شهرستان لردگان است که این روستا برای اولین بار در سال 1395 دچار سیل و رانش زمین شد که در این حادثه چهار خانم روستایی جان خود را از دست دادند.

رئیس بنیاد مسکن شهرستان لردگان می گوید: از مجموع 62 روستای در معرض خطر این شهرستان 30 روستا جابجا شده، 20 روستا درجاسازی و  12 روستا هم بلاتکلیف و نیازمند مطالعات است.

آقای مولوی می افزاید: مطالعات امکان سنجی براساس دستورالعمل اخیر وزارت کشور نیازمند اعتبار است که به تازگی تأمین اعتبار و مشاور تعیین شده و مطالعات آغاز شده است.

روستای دره شیخ عالی هم یکی از روستاهای چهارمحال و بختیاری در شهرستان کوهرنگ است که مسئولان در سال‌های اخیر قول‌هایی برای جابجایی این روستا داده اند.

سجاد سلیمانی دهیار روستا می گوید: اگر مسئولان برای اهالی این روستای عشایرنشین کاری نکنند عشایر مجبورند به شهرها مهاجرت کنند و از تولیدکننده به مصرف کننده تبدیل شوند.

اهالی روستا می گویند زمینی را برای جابجایی روستا در نظر گرفته اند که بالای آن دچار رانش زمین شده است.

**بررسی مجدد زمین اختصاص یافته برای جابجایی روستای دره شیخ‌عالی
معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی چهارمحال و بختیاری گفت: حدود یک سال و نیم گذشته زمینی برای جابجایی ساکنان این روستا در نظر گرفته شد؛ اما اهالی گفته‌اند در برخی از قسمت‌های این زمین ترک‌هایی پس از بارش مشاهده شده است.

مهدی مرادی ادامه داد: کارگروه تخصصی تأمین مسکن مدیریت بحران جهت بررسی وضعیت زمین در محل مورد نظر برای جابجایی روستای دره شیخ عالی به این روستا سفر کرد تا وضعیت را از نظر فنی مورد بررسی قرار دهد، که پس از این سفر مقرر شد مطالعات زمین شناسی پس از تامین اعتبار انجام شود.

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی چهارمحال و بختیاری، نبود اعتبار، همراهی مسئولان محلی و شهرستانی، مقاومت مردم برای جابجایی را (هرچند رویکرد اولویت تثبیت و پایدارسازی است) از جمله مشکلات بر سر راه مقاوم سازی خانه های روستایی می داند.

سهراب رئیسی می گوید: براساس ابلاغ معاون اول رئیس جمهور، توافقی با بانک ها صورت گرفته است و طبق آن روستائیانی که در تأمین ضمانت معتبر برای بانک ها با مشکل روبه رو هستند، به صورت ضمانت زنجیره ای ضامن یکدیگر شده و از تسهیلات مسکن بهره مند می شوند.

**حالا چرا مردم تعلل می کنند؟

بخشدار بازفت می گوید: با توجه به اینکه بخشی از معیشت مردم منطقه از طریق دامداری است و ساکنان این جا در منازل کنونی خود برای نگهداری دام ها و علوفه قسمت های جداگانه ای دارند و مردم برای جابجایی مقاومت می کنند، چرا که بنیاد مسکن فقط برای ساخت و ساز تسهیلات اعطاء می کند.

سروش ظاهری می افزاید: مشکل دیگر برای جابجایی این روستاها این است که مکان هایی که برای جابجایی در نظر گرفته می شود، زمین های مشاع است و یافتن مالکان و یا راضی کردن آنها به سختی انجام می شود.

از ابتدای آغاز اجرای طرح مقاوم سازی مسکن روستایی در سال 84 تاکنون، بیش از دو میلیون واحد از مسکن روستائیان کشور مقاوم سازی شده است.

این در حالیست که رهبر معظم انقلاب در سال های گذشته مقاوم سازی سالانه 200 هزار مسکن روستایی را طلیعه پیشرفت و عدالت دانستند و بر این اساس بهبود رفاه، کاهش مخاطرات زندگی روستائیان، کاهش مهاجرت و مقاوم سازی واحدهای روستایی و حفظ آنها از حوادث طبیعی را باید در اولویت قرار داد.