حقوق بشر یک اختراع غربی یا کالای اروپایی نیست

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، محمدجواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در سی و چهارمین نشست ساز و کار گزارش‌دهی دوره‌ای حقوق بشر سازمان ملل موسوم به (یو پی آر) در ژنو سوئیس ایراد سخن کرد و دستاورد‌های حقوق بشری و گزارش دوره‌ای کشورمان پرداخت.

 

وی گفت: برای من افتخار است که در سی و چهارمین جلسه کارگروه یو پی آر حضور دارم، سازوکار یو پی آر روندی منحصر به فرد می‌باشد که وضعیت حقوق بشر کشور‌های عضو سازمان ملل را به صورت دوره‌ای بررسی می‌کند و فرصت بهبود وضعیت حقوق بشر را از طریق اتخاذ اقدامات مقتضی فراهم می‌آورد؛ بنابراین جمهوری اسلامی ایران یو پی آر را به عنوان سازوکاری که وضعیت حقوق بشر تمام اعضای سازمان ملل را به صورت برابر مورد بررسی قرار می‌دهد در حد والایی ارزش می‌نهد.

 

وی افزود: با توجه به فعالیت‌های جهت‌دار سیاسی سازمان ملل، این رفتار و سازوکارِ نسبتا منصفانه قابل تقدیر است. سیاسی کاری، جانب داری و بازی‌های سیاسی به شدت در حال صدمه وارد کردن به اعتبار، تاثیرگذاری و آوازه سازمان ملل به عنوان یک نهاد بین المللی است، با در نظر گرفتن این حقایق تأسف بار، یو پی آر سرمایه‌ای ارزشمند است که بایدخیلی با احتیاط از آن در مقابل فعالیت‌هایی که ارزش آن را خدشه دار می‌کنند، محافظت کرد.

 

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه اضافه کرد: با در نظر گرفتن این نکته که ایران از طرف‌های معاهدات و اسناد بین‌المللی حقوق بشری مهمی می‌باشد، همواره گزارش یو پی آر را امری کاملا جدی تلقی نموده است و حجم کاری قابل توجهی را به آن اختصاص داده است. در نتیجه امروز ما مفتخریم که گزارشی جامع و پیچیده که تقریبا تمامی توصیه‌ها را خطاب قرار داده است به این اجلاس باشکوه ارئه دهیم.

 

لاریجانی ادامه داد: گزارش ما با رویکردی سازنده توصیه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد و به عنوان امری بی اهمیت به آن‌ها نمی‌نگرد. باید بر این نکته تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران راهبرد و چارچوبی مفهومی برای ارتقاء و توسعه حقوق بشری دارد که ریشه در عقلانیت اسلامی بر مبنای نظام ما دارد. در قرآن مجید ما میخوانیم: "لقد کرمنا بنی آدم" که مفهومش این است که کرامت انسان، آزادی و برابری و تمام حقوقی که به وی اهدا شده است همه از جانب خداوند می‌باشد و نه کسی دیگر.

 

وی تاکید کرد: کرامت انسانی هدیه و یا صدقه‌ای نیست که از جانب سازمان ملل یا هر شخص دیگری به انسان داده شده باشد. حقوق بشر یک اختراع غربی یا کالای اروپایی نیست که به دیگران صادر شده باشد. برای ما حقوق بشر قسمتی از عقلانیت ما است که ریشه در اسلام دارد. در راستای این هدف، ما سیاست‌های خاص و قوانین و مقررات مربوط به آن را اتخاذ و سازوکار‌های جدیدی را تاسیس نموده‌ایم که شامل: تصویب و انتشار منشور حقوق شهروندی در آذرماه ۱۳۹۵، تصویب قانون الحاق بندی جدید در قانون مبارزه با مواد مخدر در آبان ۱۳۹۴، تصویب قانون حمایت از حقوق افراد با معلولیت‌های جسمی، دی ماه ۱۳۹۷، تصویب قانون آیین دادرسی کیفری جدید مطابق با استاندارد‌های حقوق بشری شامل حقوق متهم (لحاظ نمودن سازوکار‌های حمایتی) و تعریف و ممنوعیت شکنجه. ماده ۶۶ آیین دادرسی کیفری در رابطه با نقش سازمان‌های مردم نهاد در طرح شکایت در راستای حمایت از حقوق بشر یکی دیگر از ابداعات مهم حقوقی دیگر در این رابطه است.

 

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه خاطرنشان کرد: گزارش جمهوری اسلامی ایران که امروز در محضر شما می‌باشد فعالیت‌هایی که از دور دوم به انجام رسیده است را شرح می‌دهد. در راستای عمل به توصیه‌های دور دوم، در اولین قدم، شورای حقوق بشرجمهوری اسلامی ایران کمیته ملی پیگیری اجرای توصیه‌های پذیرفته شده متشکل از نمایندگان وزارت‌خانه‌های مربوطه را در مرداد ۱۳۹۴ تأسیس کرد و همزمان با آن کمیته مشاوره سازمان‌های مردم نهاد را تأسیس نمود.

 

لاریجانی افزود: توصیه‌ها بر اساس موضوعاتشان دسته‌بندی شدند و سپس به وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد مربوطه برای اجرا و ارائه گزارش‌های مربوط به خود اطلاع داده شدند. جلسات متعددی برای هماهنگی و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های مربوطه برگزار گردید. پس از دریافت گزارش‌های مربوطه، کمیته تدوین با حضور نمایندگان وزارت‌خانه‌های مربوطه تشکیل گردید و متعاقب بررسی دقیق عملکرد سازمان‌ها و دیدگاه‌های نمایندگان جامعه مدنی، گزارش کنونی تنظیم شد.

 

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره در راستای ارتقای حقوق بشر از طریق اتخاذ رویکردی سازنده تلاش کرده است. با این وجود، ما با چالش‌هایی نیز در این راه رو به رو بوده‌ایم. تحریم‌های اقتصادی که با عنوان اقدامات یک جانبه‌ی زورمدارانه شناخته می‌شوند مانعی بر سر راه دستیابی به توسعه اقتصادی و اجتماعی می‌باشند و برخوردای از تعدادی از حقوق لحاظ شده در میثاق های­حقوق اجتماعی اقتصادی و حقوق مدنی و سیاسی و دیگر حقوق از جمله حق زندگی، بهداشت، کار و توسعه را غیرممکن می‌سازند.

 

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه گفت: تحریم‌های اقتصادی ظالمانه از سوی آمریکا نمونه بارزِ شکلی از تروریسم می‌باشد که ملت ایران را هدف گرفته است. خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ و اعمال دوباره تحریم‌های یک جانبه علیه ایران و شرکای تجاری ایران از طریق ارعاب کشور‌ها و جلوگیری از تجارت و سرمایه گذاری در ایران مثالی واضح از تروریسم اقتصادی می‌باشد که اصول مندرج در منشور سازمان ملل از جمله اصل حاکمیت، استقلال و عدم مداخله در امور داخلی دول دیگر را نقض می‌کند.

 

لاریجانی بیان کرد: در این رابطه دیوان بین‌المللی دادگستری در مهرماه ۱۳۹۷ درحکمی اعلام کردکه برخی از حقوق ایران از جمله حق خرید کالا برای رفع نیاز‌های بشردوستانه از چنان اهمیت ذاتی برخوردار می‌باشند که بی‌توجهی به آن‌ها ممکن است موجد عواقب غیر قابل جبرانی شود و ایالات متحده باید موانع ایجاد شده در نتیجه اقدام خود در اردیبهشت ۱۳۹۷ را برطرف کندتا صادرات آزاد غذا، دارو، تجیزات پزشکی و همینطور قطعات و خدمات مورد نیاز برای امنیت هوانوردی به ایران تسهیل شود. به رغم الزام‌آور بودن ذات اقدامات موقتی دیوان، آمریکا در عمل از تبعیت از حکم مذکور سرباز زده است و موانع نه تنها برطرف نگشته بلکه در عمل شدید‌تر نیز شده‌اند.

 

وی افزود: تروریسم نیز مثل تحریم امری وقیحانه برای کرامت انسانی و تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی می‌باشد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اصلی‌ترین قربانیان تروریسم و به طور همزمان به عنوان یکی از قوی‌ترین مبارزین علیه این پدیده شوم باور دارد که تروریسم و افراطی‌گری به نقض فاحش حقوق بشر منتهی گشته و همینطور توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ملت‌ها را تهدید کرده است. ایران همانند گذشته به شرکت در فعالیت‌ها و تبادل نظر‌های بین‌المللی در راستای ارتقاء حقوق بشر ادامه می‌دهد. علاوه بر این، ایران همواره همکاری خود را با سازوکار حقوق بشر سازمان ملل توسعه داده است و از هیچ تلاش سازنده‌ای در کار با دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر فروگذار نکرده است.

 

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ادامه داد: در این رابطه، تعامل و همکاری با وظیفه داران و دعوت رسمی از سه گزارشگر ویژه برای حق بهداشت، حق غذا و اقدامات یک جانبه زورمدارانه برای بازدید از ایران و پاسخ به مکاتبات گزارشگران ویژه، تداوم تلاش برای ارتقاء همکاری با دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر (دو هیئت بلند پایه از دفتر مذکور در تاریخ اردیبهشت ۱۳۹۷ و اسفند ۱۳۹۷ از تهران بازدید کردند) قابل ذکر می‌باشد. علاوه بر این، دعوت رسمی از شخص کمیساریای عالی نیز انجام گرفته است. از سویی دیگر، در طول پنج سال گذشته ما همکاری‌های حقوق بشری و قضایی با تعدادی از کشور‌ها از جمله ایتالیا، دانمارک، برزیل، ژاپن، استرالیا، سوئیس، آفریقای جنوبی، اندونزی، و اتحادیه اروپا و همینطور گفتگو‌های حقوق بشری با کشور‌هایی همچون چین، روسیه، قطر و آلمان داشته‌ایم و همچنان این روند را ادامه خواهیم داد.

 

لاریجانی بیان کرد:نمایندگان عالی رتبه از بخش‌های مختلف دولت در هیئت ایرانی حضور دارند که طبق برنامه زمانی جلسه سخنان خود را ایراد خواهند نمود. در این رابطه، از آنجایی که سوالات و پیشنهاداتی از قبل از سوی دیگر هیئت‌ها به ما تحویل داده شده است، هیئت همراه من تمام تلاش خود را در راستای پاسخ به سوالات و پیشنهادات سازنده خواهد کرد.