پخش زنده
امروز: -
گاز مونوکسید کربن هر سال ده ها نفر را در فارس به کام مرگ میکشاند.
فکر نمیکرد آن روز آخرین روز حضور او در کنار خانواده باشد. صبحانه اش را که خورد به سرِ قرار رفت تا با دوستانش به سفر بروند، اما پا در رکاب سفری بی بازگشت گذاشت. اشک بر گونه هایش جاری میشود. حمید پسر بزرگش بود و عشق کوه و طبیعت داشت. آن شب در خانهای که محل اسکانشان بود بر اثر گاز گرفتگی با مونوکسید کربن همراه با سه دوستش جان خود را از دست دادند. آبان ماه امسال یک سال میشود که جای حمید و دوستانش در جمع خانواده هایشان خالیست.
آمار مرگ خاموش
به گزارش خبرگزارس صدا و سیما؛ مرکز فارس، پزشکی قانونی کشور آمار فوتیهای مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه نخست امسال را منتشر کرده، ۲۲۳ نفر که در مقایسه با مدت مشابه پارسال حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است.
علی رضا درود چی رییس پزشکی قانونی فارس نیز آمار فوتیهای گاز گرفتگی در این استان را در نیمه نخست امسال ۱۴ نفر بیان میکند که پس از استانهای تهران با ۵۰، آذربایجان شرقی با ۲۷، خراسان رضوی با ۱۹ و اصفهان با ۱۷ فوتی، فارس در جایگاه پنجم قرار گرفته است.
این آمار در حالی مطرح میشود که فصل سرما در راه است و در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی مثل نیمه دوم هر سال احتمال افزایش تلفات بیشتر خواهد شد. چرا که آمار پزشکی قانونی کشور نشان میدهد بیش از ۷۰ درصد تلفات مسمومیت با گاز مربوط به نیمه دوم هر سال است، به نحوی که از ۷۴۹ فوتی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در سال گذشته، ۵۵۵ نفر از آنان در نیمه دوم سال جان باخته اند. آمارها نشان می دهد پارسال فارس با ۵۲ فوتی بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن پس از استان های تهران و البرز در جایگاه سوم قرار گرفت.
علاج واقعه پیش از وقوع
تا وقت هست باید کاری کرد. از وقتش که بگذرد دیگر کار از کار گذشته است. ورود جوّ هوای سرد همه را به تکاپو واداشته هر چه زودتر وسایل گرمایشی که بیشتر گازسوز هستند به کار بیندازند تا با آرامش فصل سرد پاییز و زمستان را پشت سر بگذارند. اما کافیست یک بی احتیاطی این آرامش را به هم بزند و آنها را به کام مرگ بکشاند.
به سراغ محمدجواد مرادیان رییس مرکز فوریتهای پزشکی استان فارس میروم. از تجربههای تلخ خود و همکارانش میگوید از اینکه شاهد صحنههای دردناکی از مرگهای بوده که با رعایت کردن برخی نکات ساده میشد از وقوع آنها جلوگیری کرد. از جمله مرگ خاموش که بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن رخ میدهد.
میگوید با وجود هشدارهای فراوان هر سال شاهد مرگ و میرهای ناشی از گاز گرفتگی در استان هستیم. با این وجود همکاران او همواره در تلاش هستند تا آگاهی مردم را در خصوص رعایت نکات ایمنی و پیامدهای گاز گرفتگی افزایش دهند و با همین هدف در طول سال مراکز فوریتهای پزشکی در سراسر استان در تمامی مدارس، کانونهای مساجد و در محلات به اطلاع رسانی و آموزش افراد اقدام میکنند.
مرادیان در خصوص مسمومیت با مونوکسیدکربن توضیح میدهد بر اثر تنفسِ بیش از اندازه این گاز خطرناک، مونوکسیدکربن در خون جایگزین اکسیژن میشود و با از بین رفتن اکسیژن، سلولها در سراسر بدن میمیرند و فعالیت اندامها متوقف میشود که این مسمومیت به وسیله انواع وسایل گازسوز از جمله بخاری، آبگرم کن، پیک نیک و حتی زغال ایجاد میشود. وقتی از او میخواهم مثالی بزند میگوید متاسفانه در مواردی دیده شده که برخی رانندگان به ویژه رانندگان کامیونها و خودروهای سنگین و باربری به جای آن که با رفع نقص فنی، مشکل بخاری خودروی خود را حل کنند، اقدام به قرار دادن گاز پیک نیک در کابین خودرو میکنند که در موارد بسیاری سبب گاز گرفتگی رانندگان و مرگ آنها شده است.
از رییس مرکز فوریتهای پزشکی استان میخواهم نشانههای مسمویت با گاز مونوکسید کربن را برایم بگوید. مرادیان توضیح میدهد از اولین نشانههای مسمومیت با این گاز، ایجاد حالت ضعف و سستی در بدن است. سپس به نکته مهمی اشاره میکند و میگوید نشانههای اولیه مسمومیت خفیف با گاز مونوکسید کربن اغلب شبیه به علائم مرتبط با آنفلوآنزا، مانند حالت تهوع، استفراغ و خستگی، به نظر میرسند، اما بر خلاف آنفلوآنزا، مسمومیت با مونوکسید کربن موجب تب نمیشود بنابراین اگر چند نفر در خانه این نشانهها را تجربه میکنند یا با نشانههای دیگری مثل سردرد، درد شکمی، سرگیجه، تهوع و استفراغ، ایجاد حالت دوبینی و تنفسهای سریع و کوتاه مواجه شدند باید هر چه سریعتر به درمان اقدام کنند.
از طرفی وی تاکید میکند مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن ممکن است موجب احساس خواب آلودگی در فرد شود و افراد اغلب این نشانه را به عنوان عامل نگران کننده در نظر نمیگیرند، که موجب به خواب رفتن و تداوم تنفس مونوکسید کربن تا زمان تشدید مسمومیت یا مرگ منجر میشود.
رییس مرکز فوریتهای پزشکی فارس همچنین به اطرافیانِ افرادی که با گاز مونوکسید کربن مسموم شده اند توصیه میکند علاوه بر تماس فوری با نیروهای امدادی باید به سرعت فرد مسموم را از محل خارج و به فضای باز منتقل کنند تا نیروهای امدادی در محل حاضر شوند. همچنین باید در و پنجرهها را باز و تمام منابع گاز سوز و شعله دارِ محیط را خاموش کنند.
میهمانی که سرزده نیست
همین آبان ماه پارسال بود که رییس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی کلان شهر شیراز از اجرای طرح بازدید رایگان از دودکش منازل شهروندان شیرازی خبر داد.
به سراغ محمد هادی قانع رییس جوان این سازمان میروم میگوید با هدف کاهش آمار تلفات گاز گرفتگی این طرح در شیراز اجرا شد که با استقبال خوب شهروندان همراه بود.
در قالب این طرح شهروندان شیرازی برای بهره مندی از خدمات طرح بازدید رایگان مشخصات خود را شامل اسم، فامیل و آدرس دقیق منزل به سامانه پیامکی ۳۰۰۰۴۵۴۵۰۱۲۵ ارسال میکنند و کارشناسان آتش نشانی با لباس فرم و معرفی نامه معتبر، به در منازل شهروندانی که متقاضی هستند میروند.
رییس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی کلان شهر شیراز با بیان این که از ابتدای امسال تا کنون از دودکش ۲۶۰ مجتمع و ۲۰ هزار واحد مسکونی در کلان شهر شیراز بازدید رایگان شده از ادامه اجرای این طرح در قالب جشنواره شهر ایمن تا پایان آذر ماه خبر داد.
قانع آمار گاز گرفتگی در شیراز را نگران کننده میداند و میگوید از ابتدای امسال تا کنون ۱۳۵ شهروند شیرازی با گاز مونوکسیدکربن مسموم و ۹ نفر نیز بر اثر گاز گرفتگی جان خود را از دست داده اند.
وی بر ضرورت آموزش به عنوان اساس پیشگیری از وقوع حوادث تاکید میکند و میگوید با هدف آشنایی و افزایش آگاهی مردم و نیروهای اداری و عملیاتی آتش نشانی، پارسال بیش از ۷۶ هزار دانش آموز طی حدود ۱۳۷ هزار ساعت آموزشهای لازم را در خصوص رعایت نکات ایمنی برای جلوگیری از گاز گرفتگی فرا گرفتند و همچنین بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ نفر از مردم نیز به صورت داوطلبانه در دروههای آموزشی شرکت کردند.
به گفته رییس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی کلان شهر شیراز از ابتدای امسال تا کنون نیز بیش از ۳۷ هزار دانش آموز، نیروی عملیاتی و اداری آتش نشانی، داوطلب مردمی و دیگر ادارهها، موسسات و سازمانهای کلان شهر شیراز طی بیش از ۸۶ هزار ساعت از آموزشهای لازم در خصوص پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن بهرهمند شده اند.
رییس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز از شهروندان می خواهد با رعایت نکات ایمنی و نصب صحیح بخاری ها، بررسی دودکشها و استفاده نکردن از پیک نیک در چادرها و محیط بسته، این قاتل خاموش را ناکام بگذارند.
علیرضا عدلو مدیر روابط عمومی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیر نیز درباره برخی نکات مهم برای پیشگیری از حادثه گاز گرفتگی میگوید رنگ مطلوب شعله بخاری و وسایل پختوپز، آبی است و چنانچه رنگ شعله قرمز، زرد یا نارنجی باشد، نشانگر نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسیژن در محیط است که برای رفع آن باید سریع اقدام شود.
او توصیه میکند در صورت استفاده از وسایل گرمایشی مانند بخاری و شومینه، نباید تمامی روزنههای جریان هوا در منزل و به ویژه اتاق خواب مسدود شود و شهروندان باید از نصب آبگرمکن در حمام، روشن کردن شعلههای اجاق گاز در آشپزخانه برای گرم نگه داشتن محیط داخل خانه، جدا خودداری کنند.
به گفته مدیر روابط عمومی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری همچنین داشتن کلاهک مخصوص اچ شکل (H) دودکش در پشت بامها برای جلوگیری از بروز خاموشی بخاری و به دنبال آن انتشار گاز مونوکسید کربن اهیمت زیادی دارد.
بی احتیاطی یعنی؛ یک عمر پشیمانی
هر سال به ویژه با شروع فصل سرما به دلیل افزایش استفاده از لوازم گرمازا و بی احتیاطی در استفاده از بخاریهای معیوب و رعایت نکردن اصول ایمنی، خبرهای ناراحت کنندهای از جان باختن تعداد زیادی از هموطنانمان به دلیل مسمومیت با گاز منوکسیدکربن منتشر میشود.
اشکهای مادر حمید بر قاب عکس او که با نوار مشکی تزیین شده میچکد بغضش را فرو میخورد و میگوید بنویس تنها با کمی تدبیر و دوراندیشی و رعایت اصول ایمنی میتوان از داغدار شدن صدها خانواده جلوگیری کرد.
***گزارش از سیده نصرت شجاعی