چرا پرونده ابوبکر البغدادی الان بسته شد؟
امریکا در شرایطی البغددی سرکرده داعش را حذف کرد که با توجه به تحولات شمال سوریه از دستگیری او به دست ارتش سوریه و متحدانش در ادلب نگران بود.
بر اساس اخبار دریافتی ابوبکر بغدادی سرکرده گروه داعش در شهر ادلب سوریه کشته شده و جسد وی برای احراز و تایید هویت به خارج از این منطقه منتقل شده است.
ادلب محل تجمع افراد و گروه های مسلح و تکفیری است که از سراسر سوریه به این منطقه منتقل شده اند و این افراد و گروه ها بیشتر تحت کنترل جبهه الفتح و احرار الشام هستند که قبلا به جبهه النصره شناخته می شدند و شاخه سوری القاعده را تشکیل می دادند. این افراد و گروه ها رقیب داعش محسوب می شدند و بارها درگیری هایی بین آنها روی داده بود. با این پیشینه اینکه چگونه ابوبکر البغدادی از ادلب سر در آورده یکی از علامت های سوال در این زمینه است.
با این حال سوال مهم این است که چرا در این مقطع پرونده البغدادی خاتمه داده شد و چه عواملی در این زمینه موثر بوده است؟ به نظر می رسد پاسخ این سوال در رخدادهایی نهفته است که به تازگی در شمال سوریه روی داده و بخش عمده ای از اخبار منطقه را طی چند هفته اخیر به خود اختصاص داده بود. این تحولات با توافق و چراغ سبز ترامپ به اردوغان برای عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه آغاز شد که به ایجاد منطقه به اصطلاح امن به عرض 120 کیلومتر از راس العین تا تل ابیض و به عمق حدود 30 کیلومتری تا جاده بین المللی ام 4 انجامید.
متعاقب آن هم هجمه های شدیدی علیه دولت و شخص ترامپ در خصوص خیانت به متحدان کرد امریکا در جنگ با داعش و همچنین احتمال آزادی زندانیان داعش از زندان های تحت امر کردهای سوریه به راه افتاد که در نهایت به سفر هیات امریکایی به ترکیه و امضای توافقنامه 13 بندی و متعاقب آن سفر اردوغان به سوچی و امضای توافقنامه 10بندی با روسیه منتهی شد.
به نظر می رسد این تحولات از چند جهت در روند منتهی به قتل ابوبکر البغدادی موثر بوده است: نخست اینکه تحولات اخیر نه تنها به طور نسبی به احیای حاکمیتی دولت مرکزی سوریه در مناطق شمال و شمال شرقی این کشور کمک کرد بلکه دولت سوریه را در ادامه و تکمیل عملیات آزادسازی ادلب در موقعیت برتر قرار داد و از این دید به نظر می رسد امریکا از ترس اینکه ابوبکر بغدادی به دست ارتش سوریه و روسیه نیفتد دست به حذف و بستن پرونده وی گرفته است.
دوم اینکه این احتمال وجود دارد که در جریان تحولات اخیر تفاهمی بین امریکا و ترکیه صورت گرفته باشد که هر کدام از آنها به نوعی از حمایت های قبلی خود از گروه های تحت امر خود دست برداشته باشند. به عبارت دیگر اگر دولت ترامپ کردهای سوری را در برابر ترکیه رها کرد در مقابل ترکیه نیز احتمالا اطلاعات مربوط به محل اختفای البغدادی را در اختیار دولت ترامپ قرار داده است.
سوم اینکه در پی تحولات اخیر در شمال سوریه این نگرانی مطرح شد که کردهای سوری دیگر رغبتی به ادامه جنگ با داعش وحفاظت از زندانیان داعش نداشته باشند و آنها را رها کنند که این امرنیز انتقادها را از عملکرد دولت و شخص ترامپ افزایش داد و از این دید حذف ابوبکر البغدادی می تواند تلاشی برای کاستن از انتقادهای موجود باشد.
-----------------
احمد کاظم زاده