توافق برد- برد پوتين، اردوغان
توافق ميان پوتين و اردوغان را مي توان توافقي بينابين ارزيابي کرد که در صورت ضمانت روسيه به اجراي کامل آن، هم حاکميت و سيادت سوريه حفظ و هم نگراني هاي ترکيه با از بين رفتن طرح هاي تجزيه طلبانه برطرف مي شود.
روز سه شنبه مذاکرات طولاني رجب طيب اردوغان رئس جمهور ترکيه و ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه در سوچي به توافقي در ده بند منجر شد که به نظر مي رسد منافع همه طرف ها در آن لحاظ شد. در اين توافق ضمن تاکيد بر حفظ وحدت سیاسی سوریه و تمامیت ارضی این کشور و حفظ امنیت ملی ترکیه٬ ترتيباتي نيز براي حضور نيروهاي ترکيه در مناطق مرزي سوريه در نظر گرفته شد که تقريبا شبيه توافق آداناست. با اين استثنا که منطقه امن «عملیات چشمه صلح» در چارچوب تل ابیض و راس العین به عمق 32 کیلومتر بطور موقت حفظ خواهد شد.
بر اساس اين توافق پلیس نظامی روسیه و محافظین مرزبانی سوریه٬ در منطقه خارج از حوزه اجرای عملیات چشمه صلح و در مرز ترکیه و سوریه٬ نیروهای ي.پ.گ را به عمق 30 کیلومتر از مرز ترکیه دور خواهند کرد. در همان حال در طرفین قلمرو عملیات صلح به عمق 10 کیلومتر – به استثنای شهر قامیشلو- واحدهای گشتی ترکیه و روسیه٬ گشتزنی خواهند کرد.
همچنين طرفین به منظور رسیدن به یک راهکار سیاسی ماندگار٬ به همکاری در مذاکرات آستانه ادامه داده و از فعالیت کمیته قانون اساسی حمایت میکنند.
هر چند اردوغان بر اساس اين توافق توانست حضور ترکيه را در منطقه عمليات چشمه صلح به طول 120 کيلومتر وعمق 30 کيلومتر در شرايط فعلي تثبيت نمايد اما اين امکان هم براي دمشق فراهم شد که بر اساس اين توافق و با ضمانت روسيه نيروهاي گشت زني اش را به دو طرف اين منطقه اعزام نمايد و حاکميت خود را بر مناطق مرزي تثبيت نمايد.
از سويي اکنون اين فرصت براي دمشق فراهم شده است تا بر اساس توافق آستانه موضوع ادلب را پيگيري نمايد و در چنين شرايطي به نظر مي رسد ترکيه همکاري بيشتري براي از بين بردن گروههاي تروريستي مستقر در ادلب از خود نشان دهد. در واقع مي توان گفت يکي از بازنده هاي اين توافق همين تروريستها هستند و چه بسا سفر بشار اسد به خط مقدم نبرد با تروريست هاي مستقر در ادلب نيز همين پيام را براي روسيه و ترکيه در بر داشته است.
از سويي اين توافق جايگاه روسيه را در سوريه تقويت کرد و با خروج نظاميان امريکايي از سوريه، اين روس ها هستند که زمينه هاي توافقات آتي ميان دمشق، کردهاي سوري و دمشق، آنکارا را فراهم خواهند کرد.
علاوه بر تروريست ها يکي ديگر از بازنده هاي اين توافق امريکا بود که مجبور شد سوريه را ترک نمايد و در روابطش با متحدانش از جمله ترکيه تنش ايجاد شود.
جیمز جفری نماینده ویژه دونالد ترامپ در پرونده سوریه٬ پس از انتشار متن 10 مادهای سوچی گفت: اردوغان٬ امتیاز چندانی از روسیه نگرفت. امتیازی که از آمریکا گرفته بود٬ خیلی بیشتر از این بود. ترکیه با این اقدام٬ به روند مبارزه با داعش لطمه زده و به شکل تاسفباری٬ روسیه و رژیم اسد را وارد این معادله کرد.
---------------------------------------------
رضا محمدمراد