پخش زنده
امروز: -
از این ماه ؛ پسته وارد بورس کالای ایران شده است، اقدامی که می تواند موجب رونق تولید و ثبات در تجارت این محصول دردانه بخش کشاورزی کشور شود .
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما از کرمان پایتخت پسته ایران درحالی به آخرین روزهای برداشت خود نزدیک می شود که صدها هزار نفر در باغات و ترمینالهای ضبط پسته ، مشغول جمع آوری و فرآوری این محصول هستند. هراندازه که سال گذشته برای این محصول سالی تلخ و بی ثمر بود و به علت تغییرات اقلیمی شدید 90 درصد محصول پسته نابود شد و خستگی را در تن کشاورزان باقی گذاشت، اما امسال سالی پربار است و کارشناسان پیش بینی می کنند در کشور 220 هزار تن انواع پسته از باغات برداشت شود که دراین میان از باغدار و کارگر گرفته تا صادرکننده همه سود خواهند برد و زیانهای سال گذشته را به فراموشی خواهند سپرد.
پذیرش پسته در بورس کالای ایران ، دومین خبر خوبی است که امسال به تولید کنندگان پسته داده شده است تا امید آنها به آینده روشن تر این محصول افزایش یابد.
چرا بورس کالا میتواند رونق بخش باغات پسته باشد ؟
آقای باقری از صادرکنندگان پسته میگوید پسته یا طلای سبز از روزگاران قدیم تاکنون، مسیر مشخص و سازوکاری استاندارد برای خرید و فروش نداشت. دلالان از طریق عوامل خود در مناطق پسته خیز ، برای محصول کشاورزان قیمت تعیین میکردند و معمولا تنها خریدار پای کار هم خودشان بودند. دراین میان آنچه که اصل بود سود حاصل از خرید و فروش برای شبکه واسطه گر بود و سود تولید کننده و مصرف کننده محلی از اعراب نداشت .
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی هم با استقبال از پذیرش پسته در بورس کالا می گوید: عرضه این محصول مهم در بورس کالا موجب تعیین قیمت به شکل عادلانه ، شفاف و رقابتی میشود و مشکل دیرینه کشاورزان را در بخش قیمتگذاری و شفافیت حل میکند.
آقای پورابراهیمی می افزاید اینکه راههایی به جز معاملات نقدی بتواند خرید و فروش پسته را امکان پذیر کند میتواند تحول خوبی در بازار پسته کشور ایجاد کند و صادرات این محصول را هدفمند و کانالیزه کرده و در نهایت تعهدات صادراتی را هم روان نماید.
آقای اکبری از تجار تحصیل کرده کرمانی هم میگوید ورود پسته به بورس کالا، همواره از مهمترین خواسته های فعالان بخش تولید و صادرکنندگان واقعی پسته بود . بازاری که گردش مالی حدود 30 هزار میلیارد تومانی دارد و بسیار پر سود است.
نحوه قیمت گذاری پسته و کار در بورس :
سجادی کارشناس اقتصادی دراین باره می گوید تاکنون پسته در انبارها توسط دلالان و واسطه ها قیمت گذاری می شد و بازار را آنها مدیریت می کردند ، اما اکنون تحول بزرگی دارد اتفاق می افتد و بورس کالا هست که هرلحظه قیمت را تعیین میکند و همه فعالان تجارت پسته میتوانند در تعیین قیمت مشارکت کنند و در هر لحظه ببینند چه مقدار کالا و با چه قیمتی به فروش رفته یا صادر شده است. وی می افزاید البته این کاری جدید است وصاحبان کار در بازار پسته ، باید کمی اموزش هم ببیند تا بهتر بتوانند رقابت کنند . او اضافه می کند روشهای قدیمی دیگر جوابگو نیست و چاره ای جز تحول در سیستم عرضه و تقاضا نداریم.
مزایای خرید و فورش محصول در بورس کالا :
ناصری کارشناس بورس در پاسخ به این سئوال می گوید: کشف نرخ واقعی پسته و تعیین عادلانه ترین نرخ ممکن برای این محصول، افزایش سطح دسترسی کشاورزان به بازارهای ملی و بین المللی ، استاندارد سازی خرید و فروش پسته ، تسهیل در خرید و فروش این محصول ، دسترسی سریعتر و آسانتر به سرمایه و در نهایت تقویت برند پسته ایرانی ، از مهمترین مزایای این تحول است . او تاکید می کند کشاورزان باید به بازار سرمایه اعتماد کنند و بدانند از طریق عرضه محصول خود در این بازار ، راحتتر می توانند کالای خود را به فروش برسانند و دیگر دغدغه اینکه محصول خود را ارزان فروخته اند یا نه ؟ گریبانگیر آنها نخواهد شد.
تهدیدی که بورس پسته میتواند به رفع آن کمک کند
اقای رضایی صادرکننده پسته امیدوار است راه اندازی بورس پسته بتواند به تقویت صادرکنندگان ایرانی در مقابل رقبای خارجی کمک کند. او میگوید درحالیکه چند کشور در دنیا تلاش میکنند به هر شکل ممکن بازار جهانی پسته را از دست ایران خارج کنند ؛ نامهربانی طبیعت هم سال گذشته ضربه ای سخت به بازارهای صادراتی ایران زد و به رقبا اجازه داد در بازارهای سنتی متعلق به ایران پیشروی کنند. اقای رضایی می افزاید تحریمهایی هم که آمریکا بر ضد صادرات ایران اعمال میکند رقبا را در رسیدن به اهداف خود یاری میکند. اما آقای تکلو مدیر انجمن پسته کرمان می گوید : با وجود این تهدیدها و خطرات ؛ پسته ما مشتری خودش را دارد و تحریمها اگر چه شرایط را بسیار سخت کرده اما ما یاد گرفته ایم که چگونه کار کنیم و تحریمها را دور بزنیم. او میگوید کشورهای عربی ، چین و هند بزرگترین بازارهای ما هستند و جای نگرانی نیست و می توانیم بازار خود را دوباره به دست آوریم.
اقای پورخاتون کارشناس کشاورزی هم میگوید اگرچه دو کشور آمریکا و ترکیه رقیب جدی ایران در تولید پسته هستند و سال گذشته توانستند بخشی از بازار ایران را تصرف کنند اما محصول هیچکدام از آنها طعم و مزه پسته ایرانی را ندارد و از طرفی کشور ما تنها تولید کننده عمده مغز سبز در دنیا است که مشتری زیادی هم دارد. او می گوید پسته ارزآوری قابل توجهی به خصوص در این شرایط تحریم دارد و امسال میتوانیم بالای یک و نیم میلیارد دلار ارزآوری صادراتی از این محصول داشته باشیم به شرط آنکه از همه ابزارهای ممکن و مدرن برای بازاریابی سود ببریم و بورس کالا یکی از این ابزارها است .
دو مشکل :
آقای صالحی از اعضای انجمن پسته ایران با تایید محاسن زیاد بورس کالا برای خرید و فروش پسته ، دو مشکل را مطرح می کند که به زعم او ممکن است استقبال از این بازار را کمرنگ کند. او مشکل اول را تحمیل هزینه بورس به فروشنده و خریدار میداند و میگوید این هزینه معادل 2 تا 3 درصد از ارزش معامله است . او می افزاید سود تجار از خرید و فروش پسته حداکثر 3 درصد است و اینکه همین میزان را بابت حق خرید و فروش در بورس بپردازند موجب بی میلی بخشی از آنها به خرید و فروش در بورس می شود و این ممکن است به کار تازه ای که شروع شده ضربه بزند.
دوم اینکه اگر چه پسته های عرضه شده در بورس دارای کیفیت هستند اما خریداران پسته عادت دارند بعد از دیدن محصول و ارزیابی حضوری کیفیت آن ؛ قیمت خرید را تعیین کنند، به عنوان مثال میزان وجود پسته های دهان بسته یا احیانا پسته های خراب و کهنه ، از قیمت یک محموله کم میکند و این مساله باعث میشود تجار و خریداران پسته ، با احتیاط به محموله های عرضه شده در بورس نگاه کنند.
به هر حال هر طرح و اقدامی در ابتدای راه با اما و اگرها و سئوالات و مشکلاتی مواجه است و راه حل معقول ، پاسخ به سئوالات و ابهامات و تلاش برای رفع کاستی ها است و تجربه نشان داده است طرحهای مبتنی بر مطالعات علمی و تجارب مثبت ، بعد از مدتی جایگاه خود را در سازوکار اقتصادی کشور پیدا میکنند. فعالان بازار پسته امیدوارند این اتفاق برای بورس پسته ، سریعتر اتفاق بیفتد تا به حفظ بازارهای صادراتی پسته ایران کمک کند.