پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب
نرخ های خرید توافقی هم دردی دوا نمی کند
کشاورزان خراسان جنوبی که عمده و یا شاید بتوان گفت تنها زرشک کاران ایرانند، این روزها، با نرخ اعلام شده خرید توافقی، تمایلی به برداشت محصولشان ندارند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز خراسان جنوبی، چند روزیست برداشت زرشک در استان آغاز شد، اما با قیمت ۱۰ هزار تومانی که جهاد کشاورزی برای خرید توافقی هر کیلوگرم زرشک تازه با شاخه اعلام کرده، انگیزه‌ای برای کشاورزان در برداشت محصول نگذاشته است.
محصولی ارزشمند با خواص دارویی که امسال ۱۷ هزار هکتار از باغ‌های استان زیر کشت آن است و قرار است ۵۰ هزار کشاورز، حدود ۲۴ هزار تن مجصول از آن برداشت کنند.
بیشترین زرشک برداشتی خراسان جنوبی در شهرستان‌های زیرکوه، درمیان و قاین است.
محصولی ارزشمند با خواص دارویی که امسال ۱۷ هزار هکتار از باغ‌های استان زیر کشت آن است و قرار است ۵۰ هزار کشاورز، حدود ۲۴ هزار تن مجصول از آن برداشت کنند.
بیشترین زرشک برداشتی خراسان جنوبی در شهرستان‌های زیرکوه، درمیان و قاین است.
برای خبردار شدن از تصمیم کشاورزان در استقبال از خرید توافقی جهاد کشاورزی با نرخ ۱۰ هزار تومانی، راهی شهرستان‌هایی شدم که عمده این محصول را تولید می‌کنند.
گرچه ۲۰ سال خشکسالی مانع بزرگی بر سر راه کشاورزی خراسان جنوبی است، اما تغییر روش‌های سنتی کشت و کار و آبیاری به روش‌های نوین، خشکسالی را از رو برده است و من در سفرم شاهد افزایش محصول زرشک بودم چرا که باغ‌های زرشک از جمله در شهرستان درمیان، انبوه‌تر از پارسال شده بودند.
با این قیمتی که جهاد اعلام کرده، چیزی دستم را نمی‌گیرد
در یکی از باغ‌های شهرستان درمیان سراغ صاحب باغ را گرفتم که مردان در حال کار، مرد میانسالی را در انتهای باغ به من نشان دادند. پیش رفتم، وقتی متوجه شد از بچه‌های صدا و سیما هستم زبان به درد و دل گشود و گفت: چرا در خبر، قیمت زرشک اینقدر کم اعلام شد؟ گفتم ما فقط منتقل کننده این خبر بودیم، قیمت را که ما تعیین نمی‌کنیم، اما از ابرو بالا انداختن‌های او متوجه شدم که توضیحات من او را قانع نکرد و ادامه داد: من ۲ هکتار سطح کشت دارم که احتمالا ۳ تن زرشک از آن برداشت کنم، اما چه فایده؟ با این قیمتی که جهاد اعلام کرده چیزی دست مرا نمی‌گیرد که جبران زحماتم شود، دلال الان کیلویی ۱۸ تا ۲۲ هزار تومن می‌خرد، پس چرا باید محصولم رو بدم به جهاد با نصف قیمت؟ تازه همین نرخی که جهاد اعلام کرده سبب شده دلال‌ها از آن سوء استفاده کنند و اگر محصولمان را به آن‌ها ندهیم می‌گویند خب بروید به همان جهاد بدهید که نصف قیمت ما هم از شما نمی‌خرد.
سودی نمی‌بینیم، فقط قیمت خریدش آن هم بعد از یکسال به دستمان می‌رسد
آقای خسروی دیگر کشاورز درمیانی با ۵ هکتار کاشت زرشک گفت: زرشک محصولی یک سال درمیان است و باید کشاورز دو سال منتظر باشد تا محصول او به بار بنشیند، آن وقت که محصول هم می‌دهد دلال می‌برد و به چند برابر قیمت توافق شده با کشاورز، می‌فروشد و سودش را به جیب می‌زند و آن وقت چک می‌دهد به کشاورز برای یک سال آینده.
هزینه کارگر روزمرد به کنار، باران‌های پاییزی را چه کنیم؟
کشاورز اهل زیرکوه هم به هزینه‌های زیاد نگهداری و برداشت زرشک اشاره کرد و گفت: از هزینه ۷۰ هزار تومانی هر روز کارگر، شیوع آفت و باد‌های ۱۲۰ روزه تابستان که بگذریم به علت همزمانی برداشت زرشک با آغاز بارش‌های پاییزی، باز دغدغه خشک کردن محصول مان به علت نداشتن بارگاه، تمام فکر و ذهن مان را مشغول می‌کند، چرا که اگر باران محصول مان را بگیرد دیگر سود که نمی‌کنیم هیچ، ضرر هم می‌کنیم.
به نظر دیگر کشاورز زیرکوهی، باید یک سری از افراد کارشناس از شهرستان‌هایی که زرشک دارند دور هم جمع شوند و به صورت کارشناسی، قیمت خرید توافقی محصول زرشک را مصوب کنند.
تا بسته بندی را هم خودم انجام می‌دهم، اما باز هم سود برای دلالان است
غلامی از زرشک کاران بخش زهان در زیرکوه است که می‌گوید به علت اینکه واسطه‌ها از من ارزان می‌خرند خودم محصول زرشکم را تمیز و بسته بندی می‌کنم و به مشهد می‌فرستم تا بلکه کمی سود عایدم شود، اما باز هم بیشترین سود نصیب دلالان آن شهر می‌شود.
گرچه ۲۰ سال خشکسالی مانع بزرگی بر سر راه کشاورزی خراسان جنوبی است، اما تغییر روش‌های سنتی کشت و کار و آبیاری به روش‌های نوین، خشکسالی را از رو برده است و من در سفرم شاهد افزایش محصول زرشک بودم چرا که باغ‌های زرشک از جمله در شهرستان درمیان، انبوه‌تر از پارسال شده بودند.
با این قیمتی که جهاد اعلام کرده، چیزی دستم را نمی‌گیرد
در یکی از باغ‌های شهرستان درمیان سراغ صاحب باغ را گرفتم که مردان در حال کار، مرد میانسالی را در انتهای باغ به من نشان دادند. پیش رفتم، وقتی متوجه شد از بچه‌های صدا و سیما هستم زبان به درد و دل گشود و گفت: چرا در خبر، قیمت زرشک اینقدر کم اعلام شد؟ گفتم ما فقط منتقل کننده این خبر بودیم، قیمت را که ما تعیین نمی‌کنیم، اما از ابرو بالا انداختن‌های او متوجه شدم که توضیحات من او را قانع نکرد و ادامه داد: من ۲ هکتار سطح کشت دارم که احتمالا ۳ تن زرشک از آن برداشت کنم، اما چه فایده؟ با این قیمتی که جهاد اعلام کرده چیزی دست مرا نمی‌گیرد که جبران زحماتم شود، دلال الان کیلویی ۱۸ تا ۲۲ هزار تومن می‌خرد، پس چرا باید محصولم رو بدم به جهاد با نصف قیمت؟ تازه همین نرخی که جهاد اعلام کرده سبب شده دلال‌ها از آن سوء استفاده کنند و اگر محصولمان را به آن‌ها ندهیم می‌گویند خب بروید به همان جهاد بدهید که نصف قیمت ما هم از شما نمی‌خرد.
سودی نمی‌بینیم، فقط قیمت خریدش آن هم بعد از یکسال به دستمان می‌رسد
آقای خسروی دیگر کشاورز درمیانی با ۵ هکتار کاشت زرشک گفت: زرشک محصولی یک سال درمیان است و باید کشاورز دو سال منتظر باشد تا محصول او به بار بنشیند، آن وقت که محصول هم می‌دهد دلال می‌برد و به چند برابر قیمت توافق شده با کشاورز، می‌فروشد و سودش را به جیب می‌زند و آن وقت چک می‌دهد به کشاورز برای یک سال آینده.
هزینه کارگر روزمرد به کنار، باران‌های پاییزی را چه کنیم؟
کشاورز اهل زیرکوه هم به هزینه‌های زیاد نگهداری و برداشت زرشک اشاره کرد و گفت: از هزینه ۷۰ هزار تومانی هر روز کارگر، شیوع آفت و باد‌های ۱۲۰ روزه تابستان که بگذریم به علت همزمانی برداشت زرشک با آغاز بارش‌های پاییزی، باز دغدغه خشک کردن محصول مان به علت نداشتن بارگاه، تمام فکر و ذهن مان را مشغول می‌کند، چرا که اگر باران محصول مان را بگیرد دیگر سود که نمی‌کنیم هیچ، ضرر هم می‌کنیم.
به نظر دیگر کشاورز زیرکوهی، باید یک سری از افراد کارشناس از شهرستان‌هایی که زرشک دارند دور هم جمع شوند و به صورت کارشناسی، قیمت خرید توافقی محصول زرشک را مصوب کنند.
تا بسته بندی را هم خودم انجام می‌دهم، اما باز هم سود برای دلالان است
غلامی از زرشک کاران بخش زهان در زیرکوه است که می‌گوید به علت اینکه واسطه‌ها از من ارزان می‌خرند خودم محصول زرشکم را تمیز و بسته بندی می‌کنم و به مشهد می‌فرستم تا بلکه کمی سود عایدم شود، اما باز هم بیشترین سود نصیب دلالان آن شهر می‌شود.
گله استاندار از این قیمت‌ها و آن قیمت‌ها
استاندار خراسان جنوبی هم در همایش ملی روز روستا و عشایر که ۱۵ مهر در بیرجند برگزار شد، از قیمت ۹۰ هزار تومانی زرشک در بازار مصرف سایر استانها پرده برداشت و از قیمت ۱۰ هزار تومانی این محصول در خراسان جنوبی که تولیدکننده آن است، گله کرد و گفت: عمده این محصول ارزشمند و البته پر زحمت، خام فروشی می‌شود و تنها ۲ درصد صادر و ۷ درصد فراوری می‌شود.
قرار نبود قیمت اعلام شود
به سراغ رئیس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی رفتم و درد دل کشاورزان را برایش بازگو کردم، آقای قوسی فقط به همین بسنده کرد و گفت: قرار نبود قیمت اعلام شود، بروید جزئیات بیشتر را از معاون بهبود تولیدات جهاد کشاورزی بگیرید.
معاون بهبود تولیدات جهاد هم در تماس تلفنی گفت: این قیمتی که اعلام کردیم، قیمت کف است یعنی هیچ دلالی حق ندارد کیلویی کمتر از ۱۰ هزار تومان بخرد و اگر دلالی کمتر بخرد ما ورود می‌کنیم.
عصمتی پور افزود: از هر ۴ تا ۵ کیلوگرم زرشک تازه، یک کیلوگرم زرشک خشک حاصل می‌شود که قیمت آن، معادل همان ۴ تا ۵ کیلوگرم زرشک تازه یعنی ۵۰ هزار تومان است و دلال اجازه ندارد از این قیمت کمتر بخرد.
این در حالی است که کشاورز درمیانی ادعا می‌کند که در منطقه ما از هر ۲.۵ (دو و نیم) کیلوگرم زرشک‌تر، یک کیلوگرم زرشک خشک حاصل می‌شود و اگر کسی اعلام کرد که هر ۴ کیلوگرم زرشک‌تر می‌شود یک کیلوگرم خشک، بیاید برای مان وزن کشی کند.
استاندار خراسان جنوبی هم در همایش ملی روز روستا و عشایر که ۱۵ مهر در بیرجند برگزار شد، از قیمت ۹۰ هزار تومانی زرشک در بازار مصرف سایر استانها پرده برداشت و از قیمت ۱۰ هزار تومانی این محصول در خراسان جنوبی که تولیدکننده آن است، گله کرد و گفت: عمده این محصول ارزشمند و البته پر زحمت، خام فروشی می‌شود و تنها ۲ درصد صادر و ۷ درصد فراوری می‌شود.
قرار نبود قیمت اعلام شود
به سراغ رئیس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی رفتم و درد دل کشاورزان را برایش بازگو کردم، آقای قوسی فقط به همین بسنده کرد و گفت: قرار نبود قیمت اعلام شود، بروید جزئیات بیشتر را از معاون بهبود تولیدات جهاد کشاورزی بگیرید.
معاون بهبود تولیدات جهاد هم در تماس تلفنی گفت: این قیمتی که اعلام کردیم، قیمت کف است یعنی هیچ دلالی حق ندارد کیلویی کمتر از ۱۰ هزار تومان بخرد و اگر دلالی کمتر بخرد ما ورود می‌کنیم.
عصمتی پور افزود: از هر ۴ تا ۵ کیلوگرم زرشک تازه، یک کیلوگرم زرشک خشک حاصل می‌شود که قیمت آن، معادل همان ۴ تا ۵ کیلوگرم زرشک تازه یعنی ۵۰ هزار تومان است و دلال اجازه ندارد از این قیمت کمتر بخرد.
این در حالی است که کشاورز درمیانی ادعا می‌کند که در منطقه ما از هر ۲.۵ (دو و نیم) کیلوگرم زرشک‌تر، یک کیلوگرم زرشک خشک حاصل می‌شود و اگر کسی اعلام کرد که هر ۴ کیلوگرم زرشک‌تر می‌شود یک کیلوگرم خشک، بیاید برای مان وزن کشی کند.
گفته کشاورزان راست بود
برای تکمیل گزارشم به شمال شهر بیرجند سری زدم، بیشتر خریداران زرشک در این منطقه مستقر هستند، مغازه‌های آن‌ها مملو از زرشک خشک است و کارگران هم درحال جدا کردن و پاک کردن زرشک هستند.
خودم را به عنوان فروشنده زرشک معرفی می‌کنم صاحب مغازه گفت: کیلویی خشک ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است، زرشک‌تر هم کیلویی ۱۰ هزار تومان خریداریم.
به سراغ مغازه‌ای دیگر رفتم، صاحبش گفت: هر کیلوگرم زرشک‌تر را ۱۳ هزار تومان و خشک را ۷۰ هزار تومان خرید می‌کنم.
گفته کشاورزان راست بود، قیمت‌ها بعد از قیمت گذاری جهاد کشاورزی کاهش یافته بود چرا که به مغازه‌ای رفتم که قبل از قیمت گذاری جهاد، هر کیلوگرم زرشک خشک را ۸۰ هزار تومان می‌خرید، اما هم اکنون ۷۰ هزار تومان.
به سراغ یکی از آشنایانم رفتم که او هم دستی در خرید و فروش زرشک دارد. او مقصد زرشک‌های خود را شیراز، تهران، اصفهان و سایر شهر‌ها اعلام کرد که بعد از آنجا به خارج از کشور نیز صادر می‌شود. اما او از بیان قیمتی که در بازار‌های سایر استانها و برای خارج از کشور، برای فروش زرشک به او میدهند خودداری کرد.
سود ۴ برابری با گذر از مرز‌ها
کنجکاو شدم تا بدانم که زرشک ما پس از سفر به خارج، کیلویی چند می‌شود؟ برای همین تماسی گرفتم با یکی از دوستانم که همکلاس من در کلاس‌های دوره تحصیلات تکمیلی است و در ونکور کانادا نیز سکونت دارد.
خانم رحیمی گفت: زرشک خشک اینجا کیلویی ۳۲ دلار است یعنی تقریبا ۴۱۶ هزار تومان، با شنیدن این قیمت حسرتی بر دلم ماند چرا که دستان کشاورزان ما از به بار آوردن زرشک، همیشه زمخت و زخمی است و حال سود آن را چه کسانی به جیب می‌زنند؟ قیمت ۵۰ هزار تومانی کجا و ۴۱۶ هزار تومانی کجا؟ سودی که می‌توان با کمی همت مسئولان و بخش خصوصی به جیب کشاورزان که اصلی‌ترین فرد در تولید این محصولند، بازگرداند.
کشاورزی قراردادی، راه حل وزیر برای سود بیشتر کشاورزان
وزیر جهاد کشاورزی هم در حاشیه سفر هفته گذشته خود به خراسان جنوبی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر حمایت از زرشک کاران، راه حل را کشاورزی قراردادی عنوان کرد و گفت: کشاورزی قراردادی باید برای محصولات زرشک، زعفران و عناب انجام، تا مشکلات محصولات استراتژیک در خراسان جنوبی رفع شود.
آقای حجتی معتقد است: کشاورز وقتی محصولی را کشت می‌کند باید زیرپوشش مجموعه‌ای از سرمایه گذار گرفته تا تاجر باشد و تا زمانی که این اتفاق رخ ندهد همچنان مشکلات پا برجاست.
وی افزود: تا کنون فقط برای زعفران، کشاورزی قراردادی توسط یک شرکت در قاین انجام شده است که مستقیما زعفران را از کشاورز خریداری می‌کند که این کار باید برای سایر محصولات همچون زرشک و عناب هم انجام شود.
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه این محصولات خواص دارویی ارزشمندی دارند و باید کشاورز و کشور از ارزش افزوده آن برخوردار شوند، از کارآفرینان برای سرمایه گذاری در این زمینه دعوت کرد و گفت: از کسانی که برای حمایت از چرخه تولید زرشک، زعفران و عناب اقدام کنند پشتیبانی می‌کنیم.
منکر قیمت زیاد زرشک در بازار‌های خارجی نیستیم
در ادامه گزارشم تماس تلفنی با نماینده مردم شهرستان‌های قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی گرفتم که بیشترین محصول زرشک خراسان جنوبی را مردم حوزه او تولید می‌کنند و گلایه کشاورزان را در خصوص پایین بودن قیمت زرشک به او رساندم.
آقای فلاحتی گفت: موافق خرید توافقی برای کاهش دست دلالان هستیم، اما نگرانی ما این است که به نفع کشاورز نباشد باید بررسی شود که آیا این قیمت گذاری به نفع کشاورز است و یا خیر؟ و اگر به نفع کشاروز نیست پیگیری می‌کنیم تا نسبت به قیمت گذاری تغییراتی صورت گیرد.
وی افزود: در سال‌های گذشته که قیمت گذاری توافقی می‌شد برای کشاورزانی که خرده مالک هستند و به کیلو محصولاتشان را می‌فروشند، فایده‌ای نداشت، ولی برای کشاورزانی که محصولاتشان زیاد است مناسب بود.
نماینده مردم شهرستان‌های قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی در خصوص تفاوت زیاد قیمت زرشک در داخل و خارج از کشور گفت: ما منکر قیمت زیاد زرشک در بازار‌های خارجی نیستیم و برای اینکه ارزش بازار‌های جهانی نصیب خود تولیدکنندگان زرشک و استان شود، جهاد کشاورزی موظف شده است تلاش کند که تمامی فرآورده‌های زرشک از صفر تا ۱۰۰ را در خود استان تولید شود.
آقای فلاحتی افزود: در خارج از کشور فرآورده‌های زیادی از زرشک استحصال می‌شود و در داخل، ایراداتی وارد است که نیازمند برنامه ریزی است.
وی گفت: مجلس شورای اسلامی در این خصوص ورود کرده و بودجه‌ای برای انجام طرح‌های پژوهشی در نظرگرفته و به جهاد کشاورزی پرداخت کرده است که بخش خصوصی می‌تواند از آن تسهیلات بهره‌مند شود و برای استفاده بیشتر و ارزآوری زرشک در داخل استان سرمایه گذاری کند.
زرشک محصول انحصاری و استراتژیک خراسان جنوبی است کشاورزان توقع قیمت بالا ندارند، اما قیمت واقعی می‌خواهند که سودی برای آن‌ها بعد از دوسال داشته باشد. قیمتی که بهتر است جمعی از کشاورزان و متخصصان کشاورزی آن را تعیین کنند نه دلال و یا افرادی پشت میز نشین.
تهیه کننده: زهرا فلاحی نسب
نظر شما