تبعات زیست محیطی انتقال آب خزر به فلات مرکزی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مدیرکل ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست ایران در برنامه تیتر امشب شبکه خبر گفت: آنچه که در اسناد وزارت نیرو به سازمان محیط زیست ارائه شده، تامین آب استان سمنان بوده که وزارت نیرو منحصرا وظیفه تخصیص و اجازه بهره برداری از منابع آب عمومی کشور را در حوزه‌های کشاورزی، شرب و صنعت را عهده دار است.
آقای حمید جلالوندی افزود: محیط زیست نیز وظیفه پیشگیری، ممانعت و جلوگیری از تخریب آلودگی را به عهده دارد بنابراین آنچه به عنوان هدف ارائه شده سرفصل این کار است.
مدیرکل ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: حجم آب انتقالی بر اساس تخصیص اسناد وزارت نیرو ۲۰۰ میلیون متر مکعب است، اما قرار است ۴۰۰ میلیون متر مکعب برداشت کنیم لذا مسیر در مطالعات مرحله نخست مشخص شد، اما امکان تغییرات دارد.
وی گفت: بر اساس مدل سازی وزارت نیرو و مشاوران و براساس ضابطه انتقال آب و شوری، افزایش شوری را بین یک و دو دهم در نظر گرفته اند که حساسیت‌های محیط زیست نه ضابطه را پذیرفته نه مدل سازی را.
مدیرکل ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: کمترین مسیری که می‌توان نسبت به پیامد‌ها اطمینان داشت انتخاب شده است لذا ضرورت اجرای پروژه در محیط زیست برنامه ریزی نمی‌شود بلکه با توجه به اینکه وزارت نیرو متولی این کار است بررسی‌های لازم را انجام داده است.
وی افزود: مدل سازی پروژه اشکال دارد، اما کلیت الزاماتی که در کمیته ارزیابی به آن رسیده ایم موضوعی نیست که بتواند پروژه را رد کند.
پروین فرشچی استاد دانشگاه دیگر مهمان برنامه گفت: از دیدگاه‌های مختلف، مخالفان دیدگاه‌های خود را در رسانه‌ها مطرح کرده اند، اما آنچه اهمیت دارد بالارفتن درجه شوری اب دریای خزر است.
وی افزود: اکوسیستم‌های ما حساس هستند و در ازای هر لیتری که در ازای نمک زدایی به دریا برمی گردانیم حدود ۵۰ گرم در لیتر به دریا اضافه می‌شود بنابراین برای ۲۰۰ میلیون مترمکعب نمک زدایی کردن باید ۳ برابر آبگیری شود که این برای اکوسیستم مهم است.
این استاد دانشگاه گفت: همزمان با نمک زدایی، دوره زیستی گونه‌های جانوری دریای خزر بهم خواهد خورد. لارو و تخم آبزیان از بین خواهد رفت و سالانه حدود ۶ میلیون تن نمک به دریای خزر وارد خواهد شد که نسبت به حجم آب دریای خزر که ۷۸ هزار و ۲۰۰ کیلومتر مکعب است، کاهش سطح تراز دریای خزر با ۱۵ سانتی متر در ۱۵ سال را در بر خواهد داشت.
خانم فرشچی در ادامه گفت: مدل‌ها در تمام دنیا بستگی به اعداد ورودی برای بازخور مناسب است بنابراین با توجه به اینکه انتقال بین حوزه‌ای موفق نبوده است لذا جنگل‌های هیرکانی نیز مورد تاثیر قرار خواهد گرفت.
وی افزود: آنچه مطرح است علاوه بر شوری فلزات سنگین، آفت کش‌ها و ورود گونه‌های غیر بومی را به دنبال دارد لذا تبعات زیست محیطی این طرح بسیار زیاد است و لازم است که ارزش گذاری اقتصادی انجام شود.
آقای لاهیجان‌زاده معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست ایران نیز در ارتباط تلفنی با برنامه گفت: از نظر علمی، دغدغه‌های محیط زیست در خصوص سامانه‌های شیرین سازی وجود دارد که متخصصان برای برطرف کردن دغدغه‌ها اقداماتی در نظر گرفته اند.
وی افزود: محل تخلیه باید نقطه‌ای باشد که کمترین اثر را داشته باشد که در این مطالعه وزارت نیرو مدل سازی را انجام داده که البته در مرحله کارشناسی است.
آقای لاهیجان‌زاده گفت: درباره تاثیر شوری نیز مطالعات اولیه بر این اساس است که در فاصله ۲۰۰ متری ۱۰ درصد بیشتر شوری را تغییر ندهد که برای به حداقل رساندن آن عمق بالای ۳۰ متر برای تخلیه در نظر گرفته شده که در حال مطالعه است.
وی افزود: برای نهایی کردن، محل برداشت آب و تامین عمق مناسب برای به حداقل رساندن تاثیر در محیط زیست در نظر گرفته شده است.