متغیرهای تاثیرگذار بر تصمیم ترامپ در خصوص تحولات جدید شمال سوریه
ترامپ بابت تصمیمی که در قبال تحولات جدید شمال سوریه گرفته هم از طرف دموکرات ها هم از طرف جمهوری خواهان تحت فشار، و در عین حال انتقادهایی را نیز از ناحیه مقامات و رسانه های اسرائیلی و همپمانان راستگرای آن در داخل امریکا به همراه داشته است.
بر این اساس شاید واقع بینانه ترین احتمال و فرضیه این باشد این تصمیم که به وسیله شخص ترامپ اتخاذ شده و منافع امریکا هم متناسب با برداشتی که ترامپ از منافع این کشور دارد در آن لحاظ شده است. حال اینجا دو سوال مطرح می شود : نخست اینکه چه متغیرهایی می تواند در اتخاذ چنین تصمیمی از سوی ترامپ دخیل و تاثیرگذار باشد؟ دوم اینکه چه برداشتی از منافع امریکا از سوی ترامپ می تواند در اتخاذ این تصمیم دخیل باشد و به نوعی آن را از چارچوب شخصی خارج کند و به منافع ملی امریکا پیوند دهد؟
در پاسخ به سوال نخست می توان گفت که این تصمیم درست زمانی صورت گرفت که ترامپ در داخل تحت فشارهای جدی برای استیضاح در خصوص تبانی با ولادیمیر زلینسکی رئیس جمهور اوکراین( کمدین تلویزیونی که به ترامپ اوکراین معروف است) علیه جو بایدن رقیب انتخاباتی خود قرار داشته است و تصمیم جدید ترامپ درشمال سوریه ( ابتدا چراغ سبز به ترکیه برای آغاز عملیات نظامی جهت ایجاد منطقه امن و سپس اعلام خروج کامل نیروهای امریکایی از این منطقه) اولین کارکردی که برای ترامپ داشته است توجهات را حتی اگر مقطعی هم شده باشد از داخل به خارج منحرف کرده و به فرافکنی بحران کمک کرده است.
همچنین با توجه به نقش و نفوذی که روسیه در اوکراین و شخص زلینسکی دارد احتمال دارد تفاهمی بین ترامپ و روسیه صورت گرفته باشد که بر اساس آن روسیه به برون رفت ترامپ از بحران استیضاح ( که می توان از آن به زلینسکی گیت تعبیرکرد) کمک کند و در مقابل ترامپ دست روسیه را در سوریه بازگذارد. آنچه این احتمال را تقویت می کند این است که تصمیم جدید ترامپ همچنانکه منتقدین نیز به آن استناد می کنند به نفع روسیه رقم خورده است به گونه ای که هم کردهای سوریه تحت حمایت امریکا را به سمت خود جذب کرده و به نوعی آنها را از دست امریکا خارج کرده و هم اینکه زمینه را برای ورود بدون هزینه ارتش سوریه به مناطق کردنشین شمالی فراهم کرده و به احیای حاکمیت دولت مرکزی بر این مناطق کمک کرده و در همان حال موفق شده است ترکیه را در کنار خود نگه دارد و در عین حال برای بهره گیری از دور جدید تنش های جاری میان ترکیه و غرب و ناتوفرصت سازی کند.
عامل و متغیر دیگری که در پاسخ به سوال نخست می توان به آن اشاره و استناد کرد نوعی از سردی روابط میان دولت ترامپ و رژیم صهیونیستی از جمله رابطه میان ترامپ و نتانیاهو است که در عین حال با کنار زدن مهره های سرشناس نتانیاهو از دولت ترامپ از جمله جان بولتون همراه بود که مخالف سرسخت تصمیم ترامپ برای خروج امریکا از شمال سوریه بود و وقتی که ترامپ برای اولین بار چند ماه پیش از تصمیم خود برای خروج از شمال سوریه پرده برداشت این بولتون بود که بلافاصله به فلسطین اشغالی و ترکیه سفر کرد و در عین حال با فشارهای خود ترامپ را به بازنگری در تصمیم خود واداشت و موجب شد که وی اعلام خروج را برای چند ماهی به تاخیر بیندازد و از این دید حذف بولتون از مشاوره امنیت ملی ترامپ نقش مهمی در عملی کردن تصمیم ترامپ داشته است.
اما درپاسخ به سوال دوم در خصوص متغیرهایي که تصمیم جدید ترامپ را در خصوص تحولات جدید شمال سوریه به نوعی به منافع ملی امریکا پیوند می دهد و آن را برای وی و دیگر موافقان این تصمیم توجیه پذیر می کند این است که ترامپ از همان ابتدا شعار اول امریکا را داده و اکنون نیز بر همان اساس عمل می کند و از دیگر سو با وجود اینکه وی در بسیاری از موارد منتقد سرسخت سیاست های دولت اوباما بوده است اما در دو مورد مثل دولت قبلی اوباماعمل می کند( هر چند با شیوه های متفاوت)نخست اینکه چین دشمن اول امریکاست و دوم اینکه امریکا مثل سابق نیازی به حضورنظامی در غرب آسيا و پرداخت هزینه ندارد.
-----------------------------
احمد کاظم زاده