آيا پيام هاي وليعهد عربستان به ايران تاکتيکي نيست؟
وليعهد عربستان پس از به خطر افتادن جايگاهش پالس هايي از تمايل به کاهش تنش با ايران ارسال کرده، اما بر اساس برخي نشانه ها ممکن است اين پيام ها تاکتيکي باشد.
محمدبن سلمان وليعهد عربستان در مصاحبه اخير خود با برنامه شصت دقيقه سي بي اس امريکا، ضمن تکرار اتهامات واهي عليه ايران در خصوص حمله به آرامکو و درخواست از جامعه جهاني براي مقابله با ايران، ابراز اميدوراي کرد مشکل با ايران از راه حل سياسي وآشتي جويانه حل وفصل شود.
هم زمان گزارش هايي از ميانجيگري نخست وزيران عراق و پاکستان براي حل اختلافات تهران/ رياض منتشر شد که اين نويد را مي داد بن سلمان با عقب نشيني از مواضع پيشين خود تمايل دارد که در مسير تنش زدايي در روابط با ايران گام بردارد.
اما در روزهاي اخير برخي رخدادها و موضع گيري ها از سوي ديگر مقام هاي سعودي اين ترديد را ايجاد کرده است که تمايل بن سلمان براي گفتگو با ايران بيش از اينکه واقعي باشد تاکتيکي براي عبور از چالش هاي بزرگي است که ممکن است به پايان حيات سياسي او منجرشود.
بخشي از اين رخدادها را مي توان در فضاي رسانه هاي سعودي همچون الحدث، والعربيه جستجو کرد که سعي کردند با منحرف کردن برخي مطالبات اجتماعي در اعتراضات اخير در بغداد، سمت وسوي اعتراضات را به سمت فتنه انگيزي عليه دوملت ايران وعراق سوق دهند.
بخش ديگي از اين ترديدها ناشي از موضع گيري برخي مقام هاي سعودي از جمله خالد بن سلمان معاون وزيردفاع و برادر وليعهد عربستان است.
خالد بن سلمان روز جمعه در حساب کاربري خود در توئيتر با بيان اينکه عربستان نگاه مثبتي به آتش بس در يمن دارد تهران را به بحران آفريني در اين کشور متهم کرد
خالد بن سلمان با اين ادعا که يمني ها مسوول حمله به آرامکو نبوده اند و ايران با مسوول دانستن آنها ثبات يمن را نمي خواهد افزود وقت آن رسيده است که يمني ها و ما در برابر طرح مخرب و فتنه انگيزي هاي ايران متحد شويم.
خالد بن سلمان وبرادرش که مسوول اصلي تجاوز نظامي به يمن هستند همان مواضعي را درخصوص يمن اعلام کرد که رسانه هاي سعودي اکنون در قبال تحولات عراق منتشر مي کنند.
اين مواضع بيانگر اين واقعيت است که نزديکان وابسته به بن سلمان که قدرت را در اختيار دارند همچنان رويکردشان در قبال ايران و کشورهاي دوست و متحد ايران، آتش افروزي وفتنه گري وبهره برداري از آن براي نجات خود است.
بر اساس برخي واقعيت هاي ميداني وسياسي که در ذيل به آنها اشاره مي شود مي توان اينگونه ارزيابي کرد که وليعهد عربستان چاره اي نداشته است که پالس هايي مثبتي به سوي تهران ارسال نمايد:
1/ راه انداختن جنگ خونين در يمن که هيچ دستاوردي نداشته واکنون با تغيير راهبرد نيروهاي يمني از دفاع به تهاجم، ضربات سنگيني بر آرامکو وارد شده و نيمي از توليدات نفت عربستان متوقف شده است.
2/ در نبرد زميني نيز عمليات بزرگ يمني ها در محور جيزان نشان داد که حوثي ها توان آن را دارند که نبرد را تا عمق خاک عربستان بکشانند.
3/ پرونده قتل جمال خاشقچي به مرحله پيگيري جدي رسيده است و بن سلمان با خطر تحت تعقيب قرار گرفتن بر سر اين پرونده روبروست.
4/ در داخل عربستان مقام ها وشاهزادگان سعودي او را به دليل سياست هاي نادرست و اشتباهات مرگباري که موقعيت آل سعود را با تهديد روبرو کرده است لب به انتقاد گسترده گشوده وخواستار برکناري اوشده اند.
روز پنجشنبه خبرگزاري رويترز گزارش داد پس از وقوع بزرگترين حمله انجام گرفته عليه زيرساخت هاي نفتي عربستان، توانايي وليعهد عربستان در دفاع و رهبري کشورش در ميان چندين شاخه خاندان آل سعود که 10 هزار عضو دارد، افزايش داده است.
برخي از اين افراد گفته اند، اين اتفاق انتقادات افرادي را افزايش داده است که معتقد هستند، وليعهد عربستان موضع افراطي در قبال ايران دارد.
5/ حاميان اصلي محمدبن سلمان يعني ترامپ با استيضاح وچالش هاي داخلي روبروست. نتانياهو به دليل داشتن پرونده فساد مالي در شرف رقتن به زندان است. بولتون هم از کاخ سفيد اخراج شده است. بن زائد هم که منافع امارات را جداي از عربستان در جنوب يمن دنبال مي کند.
در چنين شرايطي اينکه بن سلمان از گفتگو با تهران صحبت مي کند بدون تغيير مواضع اعمالي حاکميت عربستان، مي تواند اين معني را داشته باشد که بن سلمان با تغيير تاکتيکي موضع گيري هاي خود، درصدد خريدن وقت و جلوگيري از ضربات کوبنده ديگر حوثي ها و نجات خود با استفاده از برگ فريب گفتگوست.
يادآوري اين نکته ضروري است که عبدالملک العجري عضو دفتر سياسي جنبش انصارالله يمن، به عربستان سعودي هشدار داد اگر از فرصت طرح پيشنهادي صلح استفاده نکند، با حملاتي گسترده تر از آرامکو و عملياتي بزرگتر از عمليات نصر من الله روبرو خواهد شد.
--------------------------------------------------
رضا محمدمراد