خوب تا بد همراه جیبی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز گیلان ؛ کنار پیاده رو وسایلش را کنار دیوار یک مغازه گذاشته و خودش این طرف تر ، سراسیمه دستان لرزانش را در کیف کوچکش کرده و مرتب زیر لب تکرار می کند  : " لا اله الا الله ، همینجا گذاشته بودم " ! گاهی هم با نگاهش ، مراقب سبد خریدش است.

جلو می روم و از او می پرسم : مادر جان کمک نمی خواهی ؟ با دست هایش عینکش را به چشمانش نزدیکتر می کند و تارهای موی سپیدش را که کمی از روسری بیرون زده می پوشاند ؛ با صدایی مهربان و دلنشین می گوید : گوشی تلفن همراهم را گم کرده ام.

به او گفتم : مادرجان، گوشی از گردنت آویزان است ، انتظار داشتم بگوید ؛ پیری است و فراموشی  اما لبخندی زد و گفت : می دانم دخترم ، این گوشی برای خط دائمی است ، گوشی دیگری دارم که سیم کارت اعتباری دارد ، دنبال آن می گردم. 

برایم جالب بود ، پیرزنی به سن و سال نساء خانوم ، 2 گوشی تلفن همراه داشته باشد ، پیر زن متوجه نگاهم شد و گفت : اگر این گوشی ها نباشد ، از تنهایی دق می کنم ، فرزندانم ساکن تهران هستند و من اینجا در رشت تنها زندگی می کنم برای همین سعی می کنم زیاد در خانه تنها نمانم و بیشتر به جلسه های زنانه روضه و قرائت قرآن می روم ، با این گوشی ها هر جا که باشم بچه هایم می توانند از حالم خبر بگیرند و از نگرانی بیرون بیایند و من هم با این خط اعتباری ، با استفاده از طرح مکالمه رایگان مرتب با فرزندانم در تماسم. 

حرفش که تمام شد ، نگاهی به سبد خریدش انداختم ، گوشی پیرزن لای وسایلی بود که خریده بود. گوشی را به حاج خانم نساء دادم و با او خداحافظی کردم. 

در راه خانه به این موضوع فکر می کردم که خیلی از ماها مثل نساء خانم ، کار و زندگی مان وابسته به گوشی های تلفن همراه مان است و به نوعی این همراه های جیبی ، عضو جدایی ناپذیر لحظه های مان شده است.

فکر که می کنم می بینم تعداد و کاربرد گوشی های تلفن همراه در هر خانواده در 10 ،  12 سال اخیر خیلی زیاد شده است و وقتی یک پیرزن 70 ، 80 ساله 2 گوشی تلفن همراه دارد ، همراه های جیبی بیشتری باید دست جوانترها باشد ! 

بر اساس اعلام مخابرات گیلان این استان، 2 میلیون 950 هزار مشترک همراه اول دارد ؛ این در حالی است که تعداد زیادی از مشترکان از اپراتورهای ایرانسل و رایتل استفاده می کنند و البته بسیاری از کاربران از چند خط  و بالطبع چند گوشی تلفن همراه بطور همزمان استفاده می کنند.  

آمارهای این شرکت حاکی است ؛  گیلان به لحاظ ضریب نفوذ تلفن همراه جزو 5 استان اول کشور است.

 

دکتر مهرداد توکلی راد ، استاد جامعه شناسی معتقد است ؛ گوشی های تلفن همراه به ویژه گوشی های هوشمند ، مثل بیشتر تکنولوژی های مدرن ، حالتی دوگانه دارند و مثل شمشیر دو لبه عمل می کنند.   

او در تشریح فواید گوشی های تلفن همراه ، به مجهز بودن این دستگاه های کوچک جیبی به امکانات سخت افزاری ، ارتباطات رادیویی ، برنامه ها و نرم افزارهای جدید اشاره می کند و می گوید : مجموعه این امکانات ، سهولت وسرعت بخشيدن به كارها ، صرفه جویی در وقت و هزینه ، در دسترس بودن افراد ، دسترسی به دنیای اطلاعات و پرکردن اوقات فراغت را برای مردم به ارمغان آورده است. 

این استاد دانشگاه افزود : با گوشی تلفن همراه می توان بدون نیاز به کامپیوتر به همه سایت های دنیا سر زد ، بازی و فیلم تماشا کرد ، موسیقی گوش داد و با استفاده از شبکه های اجتماعی با مردم مناطق مختلف دنیا ارتباط برقرار کرد ؛ مزیت هایی که باعث شده ، کامپیوتر های سنگین و بزرگ ، کنار بروند و گوشی های سبک همراه ، جایگزین آنها شود.

دکتر توکلی راد به قابلیت های دیگر گوشی های تلفن همراه اشاره می کند می گوید : این همراه جیبی افزون بر انجام عملیات بانکی، خرید اینترنتی، عکاسی ، فیلمبرداری و ضبط صدا ، در مواقعی نقش رادیو و تلویزیون را بازی می کند و می توان از طریق آن برنامه های شبکه های تلویزیونی و رادیویی را دریافت کرد و در واقع گوشی تلفن همراه یک تنه ، کار چند دستگاه را می کند.

گذری بر زندگی های امروزی هم گفته های این استاد جامعه شناسی را تایید می کند.

هر کدام از ما دیگر مثل چند سال قبل برای رفتن به بانک و قرار گرفتن در صف و پرداخت قبوض و قسط ، وقت صرف نمی کنیم و در خانه یا هر جای دیگری که باشیم در کمتر از چند دقیقه عملیات بانکی را با استفاده از گوشی های تلفن همراه مان انجام می دهیم. 

یا خیلی ها مثل فرزانه و مژگان دو دوست قدیمی، به جای رفتن به بازار یا نگاه کردن به ویترین مغازه ها،  گوشی تلفن همراه شان را بر می دارند و خرید اینترنتی انجام می دهند.

این دو خانم 42 و 40 ساله می گویند : اینطوری هم با دیدن اجناس متنوع، راحت ترانتخاب می کنیم و هم به جای خیابان گردی و سرگردان شدن پشت ویترین مغازه ها ، وقت کمتری برای خرید می گذاریم.

از دکتر مهرداد توکلی راد ، استاد دانشگاه در خصوص پیامدهای گوشی های تلفن همراه  هم می پرسم و او در پاسخ می گوید : استفاده بیش از اندازه و نادرست از گوشی های تلفن همراه ، گذشته از آسیب های جسمی مثل ضعف بینایی، اختلال در خواب، بروز مشکلات عصبی، مشکلات حرکتی، اختلال در رشد جسمی و مشکلات مفصلی، آسیب های روانی  هم به دنبال دارد.

وی اعتیاد به تلفن همراه، فرد گرایی و تنهایی گزینی، بروز خشونت فردی و اجتماعی، اضطراب و ترس، خودشفیتگی، شک و تردید، گسترش بیماری " نوموفوبیا " یا ترس جدا شدن از موبایل، شیوع بیماری روانی و رفتاری" فوبینگ " یا بی اعتنایی به صحبت دیگران و سرگرم شدن با گوشی ، هتک حرمت، نشر اطلاعات خصوصی ، کلاهبرداری مجازی و هجوم حملات سایبری ، تخریب افراد و شایعه پراکنی، اختلاف افکنی جناحی و قومی، کاهش مهارت های ارتباطی ، اتلاف وقت زیاد ، کاهش کمیت و کیفیت کار مفید اجتماعی و اقتصادی، نشر اباحه گری، بلوغ زودرس، اضافه بار اطلاعاتی، تنوع گرایی، سردی روابط زناشویی و افزایش خیانت بین زوجین، قبح زدایی از رفتارهای ناهنجار و کم شدن صله رحم را از جمله آسیب های اجتماعی ای بر شمرد که استفاده بیش از اندازه و نادرست از گوشی تلفن همراه به دنبال خواهد داشت ؛ آسیب هایی که برخی ها اعتقادی به آن ندارند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه اگرچه گوشی های تلفن همراه کار بسیاری از شاغلان فضای مجازی به ویژه بازاریاب ها را راحت تر کرده است اما سهولت استفاده از آن ، سبب شده آسیب های به وقوع پیوسته در فضای مجازی بیشتر و بسیاری از کلاهبرداری ها از این طریق انجام شود.

دکتر مهرداد توکلی راد یکی از مهم ترین راهکارهای پیشگیری از این آسیب ها را مدیریت استفاده از تلفن همراه می داند و می گوید : این کار زمانی محقق می شود که هر کدام از افراد جامعه ارتقاء سواد رسانه ای را جدی بگیرند و خانواده ها هم از دوران کودکی، فرهنگ استفاده از گوشی تلفن همراه را غیر مستقیم به فرزندان آموزش دهند. 

او معتقد است وقتی مادر خانواده ، مرتب دست به گوشی است و هنگام انجام کارهای خانه ، حتی هنگام آشپزی کردن و غذا دادن به کودک خود ، دست از سر گوشی تلفن همراه بر نمی دارد، نا خودآگاه فرهنگ نادرست استفاده از آن را به کودک انتقال داده است و از طرفی چون بیشتر وقت خود را برای تلفن همراه می گذارد ، ممکن است از ایفای وظایف مادری و همسری خود غافل شود ؛ مشکلی که البته دامن گیر برخی از پدران هم شده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه روابطی که در شبکه های تلفن همراه ایجاد می شود ، ابتدا با نام دوستی اجتماعی شکل گرفته و سپس بصورت رابطه پنهانی و حتی در مواقعی خیانت زوج ها نمود پیدا می کند افزود :  بر این اساس خانواده ها باید مهارت استفاده از گوشی تلفن همراه را یاد بگیرند و آن را به فرزندان خود یاد دهند تا شاهد این دست آسیب های اجتماعی نباشیم. 

با وجود تماس با معاونت درمان ، معاونت پژوهشی و روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی گیلان ، برای رسیدن به پاسخ این سوال که مهم ترین عوارض جسمی استفاده بیش از اندازه و نادرست از گوشی های تلفن همراه چیست ؟ پیگیری های ما راه به جایی نبرد. 

اگرچه برخی از مسئولان حوزه بهداشت و سلامت، اعلام پاسخ در این زمینه را منوط به صرف زمان بیشتر از 10 روز دانستند و اعلام کردند : در این خصوص نمی توان با قاطعیت اعلام نظر کرد و هر کدام از آنها، بررسی این موضوع را به دیگری ارجاع داد اما به نظر می رسد این موضوع ، تقریبا یک رویه است و تاکنون کمتر پیش آمده ، شاهد انتشار گزارش مستند و رسمی از سوی مراکز پژوهشی یا نهادهای رسمی در این باره باشیم. 

سازمان بهداشت جهانی ، معتبرترین منبع اطلاعات در زمینه بهداشت و سلامت اما سال هاست تحقیقات جامعی در مناطق مختلف دنیا ، بر روی تبعات استفاده از تلفن همراه انجام می دهد ؛ تحقیقاتی که هر از چند گاهی بخش هایی از آن منتشر و بخش هایی هم در قالب هشدار به شهروندان مناطق مختلف دنیا گوشزد می شود. 

سازمانی که تاکنون بارها به والدین در خصوص میزان و چگونگی استفاده از تلفن همراه هشدار داده است .

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاری صدا و سیما از نیویورک ، " نتایج تحقیقات جدید پزشکان آمریکایی نشان می دهد ؛ استفاده زیاد از گوشی تلفن همراه و تبلت برای کودکان ، افسردگی می آورد و کودکانی که بیش از سه ساعت با این وسیله ارتباطی گرم می گیرند ، بیشتر در معرض خودکشی قرار دارند.

این گزارش حاکی است تاری دید ، تنبلی چشم و آب مروارید و آسیب سیستم عصبی از دیگر مضرات استفاده زیاد از این وسایل ارتباطی از جمله تلفن همراه است. "

بعضی از پزشکان و متخصصان امور بهداشتی هم اگرچه بر سر این موضوع که عوارض و مشکلات جسمی ناشی از استفاده تلفن همراه در مرحله بررسی و پژوهش است و هنوز قطعیت نیافته ، با هم، هم عقیده اند اما در عین حال اذعان دارند ؛ شواهد و نتایج تحقیقات حاکی است ، متصل بودن این تلفن ها به شبكه های اپراتور و رد و بدل شدن سيگنال‌هاي ارتباطي‌ با امواج رادیویی ، مشکلات جسمی زیادی در کاربران ایجاد می کند ، خطراتی که بیشتر از همه کسانی  را که بطور مداوم از گوشی های تلفن همراه استفاده می کنند یا آن را همواره به ویژه هنگام خواب، نزدیک خود قرار می دهند ، تهدید می کند.

 این ضرب المثل را بارها شنیده ایم که "هیچ بقالی نمی گوید : ماست من ترش است " اما این موضوع در مورد مخترعان و طراحان  گوشی ها و سیستم های سخت و نرم افزاری تلفن همراه، صدق نمی کند . 

بیل گِیتس مدیرعامل شرکت مایکروسافت می گوید : "تا 14سالگی برای فرزندان تان موبایل نخرید " !

استیو جابز مخترع ، بنیان‌گذار و مدیر ارشد اجرایی شرکت رایانه‌ای اپل و یکی از چهره‌های پیشرو در صنعت رایانه دنیا هم می گفت : " فرزندانم فقط در زمان بسیار محدود می توانند مدیریت شده از گوشی ها استفاده کنند".

البته پزشکان معتقدند : استفاده مدیریت شده و درست نباید فقط در مورد کودکان و نوجوانان اعمال شود و بزرگترها هم باید به آن توجه کنند ؛ موضوعی که بسیاری از شهروندان به آن اذعان دارند اما می گویند : چاره ای ندارند.

مطهره ، دانشجوی رشته معماری که در حال تهیه پایان نامه است می گوید : بارها در خصوص عواقب استفاده از تلفن همراه شنیده ام اما دانشگاهی که باید پایان نامه ام را در آن ارائه دهم ، در استان دیگری است و مجبورم از طریق تلفن همراه ، در گروهی که دانشگاه در فضای مجازی ایجاد کرده ، برنامه ها و طرح های پیشنهادی را دنبال کنم. 

علی ، جوان 29 ساله ای که فارغ التحصیل رشته آی تی است ، معتقد است : تأثیر امواج تلفن همراه و تجهیزات بی ‌سیم بر سلامت انسان را نمی توان انکار کرد اما تاکنون اطلاعات ضد و نقیضی درخصوص اثر امواج تلفن همراه در بروز سرطان ، سیستم ایمنی بدن، اختلال در سیستم عصبی، شنوایی و بینایی و ناباروری از گوشه و کنار شنید ه ایم که البته مراجع رسمی بسیاری این مطالب را تایید نمی کنند این در حالی است که بروز برخی از عوارض مثل ضعیف شدن چشم ها ، دردهای آرواره، گردن، بازو و شانه و سردرد مشکلاتی است که به کاربرانی که طولانی مدت از گوشی های تلفن همراه استفاده می کنند، ثابت شده است.

اومی گوید : تأثیر امواج تلفن همراه و تجهیزات بی ‌سیم ،بر سلامت انسان و نقشی که در بروز برخی سرطان ها، کاهش توانایی های مغزی، اختلال در باروری زنان و مردان، عوارض گوارشی، استرس، افسردگی، خستگی ، اختلال در خواب ، شنوایی و بینایی دارد ، امروزه در بسیاری از محافل عمومی و به وِیژه در فضاهای مجازی مطرح می شود اما هیچ کدام از ما چاره ای جز استفاده از این تجهیزات مدرن نداریم . 

رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ( فتا) گیلان با اشاره به اینکه با راهیابی اینترنت و به تبع آن شبکه های اجتماعی به صنعت تلفن همراه، مکالمات از شیوه سنتی گفتگو به تماس مبتنی بر داده های صوت، تصویر و متن تغییر یافته است گفت : گسترش این قابلیت ها سبب وقوع جرائمی از جمله جاسوسی ، سرقت اطلاعات کاربران و سرقت حساب های بانکی شده است. 

سرهنگ ایرج پور مستمند با بیان اینکه86 درصد مکالمات دنیا از طریق نرم افزارهای شبکه های اجتماعی تلفن همراه انجام می شود افزود : تولیدکنندگان نرم افزارهای این شبکه ها در خارج از کشور، روزانه اطلاعات شخصی میلیون ها کاربر را در سرورهای خود ذخیره کرده و از این طریق، وارد حریم خصوصی دیگران شده و اطلاعات مهم را برای تامین هزینه های امکانات رایگانی که ارائه می دهند، به برخی سرویس ها و ارگان ها می فروشند.

به گفته وی کلاهبرداری پیامکی هم یکی دیگر از جرائم سایبری است که برخی افراد با ارسال پیامک و دادن وعده و خبر دریافت جایزه ، اطلاعات شخصی افراد را دریافت و از طریق آن از فرد اخاذی و یا حساب بانکی وی را خالی می کنند. 

رییس پلیس فتای گیلان آماری هم در این باره ارائه  کرد و گفت: بیش از 70 درصد از مجموع جرائم سایبری در گیلان  از ابتدای امسال تاکنون ، از طریق تلفن همراه به وقوع پیوسته است .

سرهنگ ایرج پورمستمند افزود : 90 درصد از این جرائم، مربوط به برداشت غیرمجاز ازحساب های بانکی است و از طریق تلفن همراه انجام شده و بقیه هم در فضای شبکه های اجتماعی موبایل روی داده که پلیس فتای گیلان در این رابطه 15  مجرم را دستگیر کرده است.

وی می گوید : پلیس فتای گیلان برای کاهش جرم در این حوزه ، افزون بر آگاه سازی و آموزش  چهره به چهره شهروندان با همکاری متولیان آموزشی ، برگزاری نمایشگاه ها، تهیه برنامه های انیمیشن و موشن گرافی ، امسال ، بر اساس دستورالعمل کشوری فصل آموزش های سایبری کتاب مهارت های زندگی که از امسال در مقاطع چهارم ، پنجم و ششم ابتدایی تدریس خواهد شد را با توجه به نیازمندی ها و فضای استانی ، تهیه کرده و در دست چاپ است.

رییس پلیس فتای گیلان افزود : پلیس با مدیریت بیشتر بر نرم افزارها ، خدمات و شبکه های اجتماعی موبایل، عرصه کلاهبرداری های فضای مجازی به ویژه شبکه های تلفن همراه را برای مجرمان ، تنگ کرده است. 

رییس پلیس راه گیلان هم با اشاره به اینکه استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی موجب بر هم خوردن تمرکز، افزایش هیجان وعصبانیت شده و حتی حواس عابران پیاده را هنگام عبور از خیابان پرت می کند می گوید : براساس بررسی ها و پژوهش های انجام شده ، عکس العمل یک راننده بیست ساله ، هنگام استفاده از تلفن همراه در مواقع بروز خطرهای احتمالی ، به اندازه فرد ناتوان 70 ساله ، کند می شود و خطر وقوع تصادف را تا 4 برابر افزایش می دهد. 

سرهنگ حسین محمد پور افزود : اگرچه آماری از تصادفاتی که بر اثر استفاده از تلفن همراه در استان روی داده در دست نیست اما به نظر می رسد یکی از مهم ترین عوامل تصادفاتی که علت وقوع آن عدم توجه به جلو تشخیص داده می شود، استفاده از تلفن همراه است.

او می گوید : فقط در 5 ماه گذشته، پلیس راه گیلان، 19 هزار و 904 راننده را که هنگام رانندگی از تلفن همراه استفاده می کردند ، متوقف و جریمه کرده است.

سرهنگ محمد پور افزود : بر اساس تفاهم نامه ای که با آموزش و پرورش گیلان تنظیم شده، بنا داریم در سال تحصیلی جدیدنکات ایمنی تردد از جمله تبعات استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی و تردد از جاده را در 377 مدرسه حاشیه جاده استان آموزش دهیم و به همیاران پلیس هم تاکید کرده ایم، تبعات این کار را به پدر و مادرها تذکر و تخلفات بزرگتر ها را گزارش دهند.

حال باید دید اعمال جرائم پلیس راه  ، زیر ذره بین گرفتن پلیس فتا ، آگاه سازی دانش آموزان  یا احساس خطر کردن و مدیریت استفاده از تلفن همراه در خانواده ها ، کدام یک بهتر جواب می دهد و همراه جیبی ، آسیب ها را کنار می زند و فقط یک همراه خوب برای مردم عصر ارتباطات می شود !