استعفای گرینبلات متفاوت از استعفاهای دیگر در دولت ترامپ
با اعلام استعفای جیسون گرینبلات يکي از معمارات طرح معامله قرن، ابعاد دیگری از ناکامی طرح و تلاش های دولت ترامپ برای حل خودسرانه بحران فلسطین و تغییر نقشه خاورمیانه آشکار شده است.
گرينبلات به همراه جراد کوشنر داماد ترامپ معمار طرح موسوم به معامله قرن، که در سه سال گذشته در دستور کار دولت ترامپ قرار داشته است. هر چند این طرح به طور رسمی اعلام نشد و بارها به تاخیر افتاد اما راستگرایان حاکم بر دولت نتانیاهو با عجله کوشیدند از فرصت حاکمیت راستگرایان حاکم بر دولت ترامپ حداکثر استفاده را در جهت خواسته ها و مواضع ضد صلح خود بنمایند.
در این راستا سفارت امریکا با زیر پاگذاشتن قطعنامه های سازمان ملل و همچنین رویه حاکم بر دولت امریکا از تل آویو به بیت المقدس منتقل شد تا الگويی برای سایر کشورها باشد. همچنین دولت و شخص ترامپ به نتانیاهو در خصوص الحاق شهرک های صهیونیست نشین واقع در کرانه باختری به اراضی اشغالی سال 1948 موسوم به اسرائیل چراغ سبز نشان داد که اکنون نتانیاهو در پی فرصتی برای عملی کردن این پروژه است تا بلکه بتواند در انتخابات پیش رو بار دیگر به پیروزی برسد.
همچنین دولت ترامپ به تعهدات مالی خود در قبال آوارگان فلسطینی و حتی تشکیلات خودگردان پشت پا زد تا همه فلسطینی ها برای پذیرش طرح موسوم به معامله قرن تحت فشار قرار گیرند. با در نظرگرفتن این موارد استعفای گرینبلات زمانی می تواند تکمیل، که با پایان میراث شومی همراه شود که وی در خلال سه سال مسئولیت خود بنای آن را گذاشت و لذا وی نمی تواند با این استعفاء از مسئولیت خود شانه خالی کند.
اما با اینحال همین استعفا آن هم در این مقطع زمانی ضربه بزرگی را به همه بازیگران دخیل در طرح موسوم به معامله قرن وارد می کند که در راس آن راستگرایان حاکم بر تل آویو به رهبری نتانیاهو قرار دارد .
همچنین نمی توان از تاثیر این مسئله بر همپیمانان عرب راستگرایان صهیونیستی و امریکایی غافل شد چرا که آنها با فریب برخی از کشورهای عربی و در راس آن تازه به دوران رسیده های سعودی و اماراتی به رهبری محمد بن سلمان و محمد بن زاید و همچنین دولت دست نشانده سعودی در بحرین کوشیدند آنها را از بحران فلسطین دور کنند و ایران هراسی را جایگزین اسرائیل هراسی کنند.
اگر از این بُعد به استعفای گرینبلات نگاه شود این استعفا علاوه بر اینکه شکستی دیگر برای نتانیاهو آن هم در آستانه انتخابات پیش رو و یا ناکامی برای حامیان آنها در دولت ترامپ محسوب می شود بلکه شکستی آشکار برای مثلث محمد بن سلمان، محمد بن زاید و شیخ خالد محسوب می شود که در خیانت به فلسطینی ها پیش افتادند و حتی عرف حاکم بر کشور خود را زیر پا گذاشتند.
آنچه بر این ناکامی می افزاید گرفتاری هايی است که دو متحد سابق سعودی و اماراتی در یمن پیدا کرده اند و در وضعیتی قرار گرفته اند که به روی یکدیگر هم سلاح بکشند. اگر باز چالش هايی که این روزها بوریس جانسون در پیشبرد پروژه خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا پیدا کرده و حتی پای نتانیاهو و پنس را هم به ماجرا کشانده است ، توجه شود تقارن استعفای گرینبلات با این چالش ها ابعاد دیگری از ناکامی این ماجرا را آشکار می کند.
با در نظر گرفتن این موارد از استعفای گرينبلات می توان به یک نوک کوه یخی تعبیر کرد که در ظاهر بخش کوچکی از ماجرا را نشان می دهد اما هرچه عمق پیدا می کند بر ابعاد و گستره ناکامی ها افزوده می شود و از این دید استعفای گرینبلات با صدها استعفايی که تاکنون در دولت ترامپ رخ داده متفاوت است و این استعفا از شکست یک طرح عظیم حکایت دارد که ترامپ زمانی پُز آن را می داد و نام معامله قرن بر آن نهاده بود.
---------------------------
احمد کاظم زاده