طراحی رایگان معماری مساجد پایتخت

معاون اداره کل معماری ساختمان شهرداری تهران در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما افزود: با توجه به ابلاغ قانون حمایت از معلولان در اردیبهشت ۹۷ معاونت شهرسازی معماری شهرداری تهران ضوابط معلولین را در ساخت مساجد به جد دنبال می‌کند. در این معاونت کمیته‌ای با عنوان تخصصی معماری شهرسازی مساجد تشکیل شده است که علاوه بر معماری ایرانی اسلامی مباحث مناسب سازی را با حساسیت پیگیری می‌کند.
آقای نادری گفت: با توجه به شعار شهرداری تهران (تهران شهری برای همه) در ۴ سال اخیر مناسب سازی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و طراحی فضای شهری مثل مساجد باید به نحوی باشد که امکان استفاده همه اقشار جامعه از جمله کودکان کم توان و معلولان در آن فراهم شود.
نادری افزود: در معاونت شهرسازی معماری شهرداری تهران با همکاری حوزه بسیج مناسب سازی مساجد را در دستور کار قرار داده ایم و در تلاش هستیم با نصب حفاظ یا بالابر در جلوی مساجد و مناسب سازی سرویس‌ها امکان حضور همه را در این مکان‌های مذهبی فراهم کنیم.
وی گفت: در ۴ سال گذشته نقشه‌های مربوط به ساخت مساجد را کنترل کرده ایم و اگر از طرف هیئت امنای مساجد به شهرداری تهران درخواستی مطرح شود برحسب بودجه مصوب اقدامات لازم را برای مناسب سازی مساجد پایتخت در دستور کار قرار می‌دهیم.
آقای نادری افزود: بسیاری از مساجد مشکل سند دارد و به همین علت نمی‌تواند پروانه ساخت بگیرد و ما طبق مصوبه‌ای مساجد را ملزم به دریافت پروانه ساختمانی کرده ایم. چون وقتی مساجد پروانه ساخت می‌گیرد، ضوابط مربوط به مناسب سازی، معماری و سازه‌ای در آن‌ها رعایت و مهندس ناظر انتخاب می‌شود و برای ساخت یک روال منطقی را طی می‌کند.
وی افزود: معاونت شهرسازی معماری شهرداری تهران اهتمام ویژه‌ای دارد تا دیگر مساجد بدون پروانه در تهران ساخته نشود.
معاون اداره کل معماری ساختمان شهرداری تهران افزود: در خصوص مناسب سازی برآورد مالی نکرده ایم، زیرا هر مسجدی با دیگری تفاوت دارد و باید به تفکیک هر پروژه برآورد مالی انجام گیرد. بعضی مساجد با نصب بالابر و بعضی دیگر با نصب حفاظ یا رمپ رفع مشکل می‌شود و در بعضی مساجد هم باید دسترسی به سرویس‌های بهداشتی آسان شود.
وی گفت: با هماهنگی بسیج؛ مناسب سازی ۱۲ مسجد در دستور کار قرار دارد که به زودی اجرایی خواهد شد. ۱۹۰۰ مسجد در تهران داریم و باید به مرور زمان بحث مناسب سازی در آن‌ها حل شود. شهرداری تهران هم به کمک هیئت امنای مساجد و مشارکت‌های مردمی نیازمند است تا سریع‌تر زمینه استفاده از مساجد را برای اقشار کم توان و ناتوان فراهم کند.
آقای نادری درباره معماری مساجد پایتخت افزود: مساجد در کشور ما همیشه جایگاهی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مهمی دارد و از منظر شهری نقطه عطف محسوب می‌شود که به عنوان نشانه شهری از همه جا قابل دیدن بوده است و بهترین جای محله هم به ساخت مساجد اختصاص داده می‌شود.
وی گفت: حیاط، شبستان، گنبد و مناره به عنوان عناصر هویت بخش در معماری مساجد بوده است و در ساخت همه آن‌ها این عناصر استفاده می‌شد، اما هم اکنون با توجه به تغییراتی که در معماری مسکونی ما ایجاد شده است و با وجود زندگی ماشینی و افزایش جمعیت شاهد تراکم در معماری مساجد هستیم. یعنی در مساجد علاوه بر فضا‌هایی مثل شبستان شاهد ایجاد فضا‌های خدماتی مانند درمانگاه، کتابخانه و... هستیم.
آقای نادری افزود: تلاش می‌کنیم با وجود همه محدودیت‌ها در مقوله معماری، بحث معماری اسلامی ایرانی را جدی بگیریم. با توجه به قیمت زمین در تهران زمین‌هایی که خیران یا ارگان‌های ذی ربط مثل شهرداری برای ساخت مساجد اختصاص می‌دهند، مساحت کمی دارد و به همین علت ما عنصر حیات بخش حیاط را در مساجد کمتر می‌بینیم.
وی گفت: به تازگی مجله‌ای با عنوان ضوابط طراحی مساجد به چاپ رسیده است که در اختیار طراحان و معماران قرار داده ایم تا طبق این ضوابط پیش روند و طراح باید مسجدساز هم باشد. طراحی مسجد ضوابط و احکام خاص خود را دارد، هر معماری توانایی طراحی مسجد را ندارد و متاسفانه بعضی مواقع هیئت امنای مساجد به علت هزینه‌های مربوط به معماری از طراحان ضعیف تری استفاده می‌کنند.
اقای نادری افزود: اعتباری در نظر گرفته ایم تا طراحان صاحب نام مسجدساز به صورت رایگان مساجد محله‌ای را طراحی کنند. رویکرد ما در ساخت مساجد معماری ایرانی اسلامی است و در چند سال اخیر مساجد مدرنی ساخته شده که بعضی از آن‌ها در معماری موفق بوده است.
وی گفت: مساجد در ۳ سطح محلی، ناحیه‌ای و منطقه‌ای طبقه بندی می‌شود و رعایت ضوابط ساخت در آن‌ها الزامی است.
آقای نادری گفت:: هیئت امنای مساجد در یک زمین کوچک که قرار است در آن مسجد ساخته شود، درمانگاه، کتابخانه و... احداث می‌کنند که باعث افت کیفیت طراحی در مساجد می‌شود. برای نمونه در یک مسجد ۵۰۰ متری شاهد طیف مختلفی از کاربری‌ها هستیم و همین موضوع باعث تنزل هویت معماری در مساجد می‌شود.
آقای نادری افزود: از هیئت امنای مساجد درخواست می‌کنیم از قابلیت شهرداری تهران در این خصوص استفاده کند. شهرداری تهران طراحان خبره‌ای دارد که آمادگی دارند به صورت رایگان طراحی مساجد پایتخت را برعهده بگیرند تا گامی کوچک در جهت حفظ هویت معماری ایرانی و اسلامی بردارند.